ABD Yunanistan'dan Akdeniz'de neden desteğini çekti?
Yunan uzmanlar, ABD'nin Doğu Akdeniz Boru Hattı (EastMed) projesinden desteğini çekmesine ilişkin, Washington'un Türkiye'nin tepkilerini göz önünde bulundurarak politikalarını gözden geçirdiğini, Doğu Akdeniz'de Ankara ile Atina arasında kurulacak yapıcı diyalog ve etkin iş birliğinin, Ege'nin iki yakasındaki halkların yararına olacağını bildirdi.
Doğu Akdeniz’den çıkarılacak gazın Kıbrıs üzerinden Yunanistan’a, oradan da İtalya’ya ulaştırılmasını hedefleyen EastMed projesine ilişkin anlaşma, Atina’da Ocak 2020’de düzenlenen bir törenle Yunanistan, İsrail ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) arasında imzalanmış, özellikle Yunanistan ve GKRY’de büyük heyecana neden olmuştu.
Avrupa’nın doğal gaz temininde Rusya’ya bağımlı kalmayacağı bir alternatif çözüm olarak değerlendirilen projenin, Yunanistan’ı Avrupa’nın enerji güvenliği için önemli bir faktör haline getireceği beklentisi oluşmuştu.
Atina'da hayal kırıklığı
Washington, imzadan iki yıl sonra projeden desteğini çekti. Yunan basınının hükümet kaynaklarına dayandırdığı haberlerde, ABD'nin, EastMed'e ilişkin çekincelerini gayriresmi bir yazı ile (non paper) Yunanistan, İsrail ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'ne (GKRY) ilettiği bildirildi.
ABD'nin dile getirdiği çekinceler arasında projenin ekonomik açıdan sürdürülebilir olmaması ve çevresel hassasiyetlere uzak olması gösterildi. ABD’nin, projenin bölgede Türkiye ile gerginliğe neden olduğunu vurgulaması da Atina için büyük bir hayal kırıklığı yarattı. Her ne kadar, ABD’nin bölgede planlanan elektrik temelli, çevre hassasiyeti yüksek diğer projeleri desteklemeye devam edeceğine işaret edilse de projenin geleceğine ilişkin ciddi soru işaretleri oluştu.
Ankara’nın imzaların atıldığı tarihteki "Doğu Akdeniz’de en uzun kıyı şeridine sahip olan Türkiye'yi ve Kıbrıs Adası'nın doğal kaynakları üzerinde eşit haklara sahip olan Kıbrıs Türklerini yok sayan hiçbir proje başarılı olamayacaktır." şeklindeki açıklaması tekrar gündeme geldi.
Eastmed projesi ve dahil olan ülkeler
'ABD'nin politikası değişti'
Yunan uzmanlar, bu kararın perde arkası ve yeni süreçteki beklentilere ilişkin AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Yakın tarih uzmanı Yorgos Margaritis, ABD’nin yeni genel siyasetinin, sorunlu bölgelerden uzaklaşarak gücünü Çin ve Rusya karşısında Batı Pasifik’e yoğunlaştırması temelinde belirlendiğini söyledi.
Washington’ın, EastMed’ten uzaklaşmasının da bu çerçevede okunabileceğini kaydeden Margaritis, "Projenin yapılması, ekonomik, siyasi ve belki de askeri yükümlülükler doğurabilirdi. EastMed ile meşgul olmak, mevcut durumda ABD için aşırı bir yüktü." dedi.
'ABD Türkiye'nin tepkilerini gördü'
Uluslararası İlişkiler Uzmanı Dimitris Kaçonis, ABD’nin projeden desteğini çekme kararının arkasında hem ekonomik hem de jeostratejik nedenler olduğunun altını çizdi.
Projenin ekonomik açıdan karsız olduğunun en başından beri birçok kişi tarafından söylendiğini hatırlatan Kaçonis, doğal gaz ve petrol alanında faaliyet gösteren birçok şirketin etkinliklerini yeşil enerji gibi farklı alanlara kaydırmaya başladığına dikkati çekti.
Kaçonis, jeostratejik açıdan, Türkiye’nin projeden duyduğu rahatsızlığın önemli bir faktör olduğunu belirterek, "ABD, Türkiye’nin EastMed’e tepkilerini görerek bu tepkileri göz önünde bulundurmak istiyor. Dolayısıyla bölgedeki politikalarını genel olarak yeniden şekillendiriyor." diye konuştu.
Yunanistan, Rum Kesimi ve İsrail Eastmed için böyle poz vermişti
ABD’nin hem Türkiye’yi hem de Yunanistan’ı NATO içerisinde görmek istediğine vurgu yapan Kaçonis, "Proje gerçekleşse bile bundan asıl kazançlı çıkacak olan çok uluslu çıkar grupları olacaktır. Bölge halkları ya çok az faydasını görecektir ya da hiç görmeyecektir. Bölgedeki barışı tehdit edecek gerilimlere yol açma ihtimali de söz konusu." dedi.
'Muhtemelen faaliyete geçmeyecek'
Eski Büyükelçi ve Yunanistan Dışişleri Bakanlığı Danışmanı Panayotis Ioakimidis, projenin muhtemelen faaliyete geçmeyeceğini dile getirerek nihai karar için Avrupa Birliği (AB) Komisyonu tarafından yapılacak, projenin sürdürülebilirliğine ilişkin değerlendirmenin de mutlaka beklenmesi gerektiğini vurguladı.
Komşu iki ülke olan Yunanistan ve Türkiye’nin içerisinde bulundukları coğrafyadan "kopamayacaklarını" söyleyen Iokimidis, "Biri diğerinin hemen yanında olduğu için uluslararası hukuk ve iyi komşuluk ilişkileri temelinde iş birliği ve diyalog yoluna gitmenin yolunu bulmalılar." değerlendirmesini yaptı.
Iokimidis, Türkiye’nin Deniz Hukuku Sözleşmesini imzalaması ve "casus belli"den vazgeçmesinin, Yunanistan’ın ise Türkiye’nin AB’ye yakınlaşmasını desteklemesinin çözüm yolunda önemli adımlar olabileceğini savundu.
"Üye/Üyeler suç teşkil edecek, yasal açıdan takip gerektirecek, yasaların ya da uluslararası anlaşmaların ihlali sonucunu doğuran ya da böyle durumları teşvik eden, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, pornografik ya da ahlaka aykırı, toplumca genel kabul görmüş kurallara aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde hiçbir İçeriği bu web sitesinin hiçbir sayfasında ya da subdomain olarak oluşturulan diğer sayfalarında paylaşamaz. Bu tür içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk münhasıran, içeriği gönderen Üye/Üyeler'e aittir. MİLAT GAZETESİ, Üye/Üyeler tarafından paylaşılan içerikler arasından uygun görmediklerini herhangi bir gerekçe belirtmeksizin kendi web sayfalarında yayınlamama veya yayından kaldırma hakkına sahiptir. Milat Gazetesi, başta yukarıda sayılan hususlar olmak üzere emredici kanun hükümlerine aykırılık gerekçesi ile her türlü adli makam tarafından başlatılan soruşturma kapsamında kendisinden Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 332.maddesi doğrultusunda istenilen Üye/Üyeler'e ait kişisel bilgileri paylaşabileceğini beyan eder. "
Yorum yazma kurallarını okudum ve kabul ediyorum.