Enflasyonda zirve geride kaldı

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre; tüketici fiyat endeksi(TÜFE) 2022 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 2,88, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 62,35, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 84,39 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 70,36 oranında arttı.

Önceki ay TÜFE’deki artış yıllık yüzde 85,51, aylık yüzde 3,54 olarak gerçekleşmişti. Geçen yılın aynı ayında ise aylık artış yüzde 3,51 olmuştu. Sene sonuna doğru baz etkisinin devreye gireceği ve enflasyonda düşüşün 1,5 yıl sonra gerçekleşeceği bekleniyordu. Böylelikle enflasyonda son 24 yılın zirvesi 2022 yılı Ekim ayında kaydedilmiş oldu.

Kasım ayında baz etkisi sınırlı kaldı ve yıllık enflasyonda 1,12 puanlık düşüşe neden oldu. Geçen yılın Aralık ayında ise kurlardaki sert yükselişin de katkısıyla TÜFE aylık yüzde 13,58 oranında artmıştı. Bu nedenle bir ay sonra açıklanacak olan 2022 Aralık enflasyonu Kasım ayına kıyasla çok daha belirgin bir şekilde düşecek.

Geçen yıl yaşadığımız kur şoku gibi olağan dışı bir gelişme olmazsa önümüzdeki ay yıllık enflasyonda 10 puana yakın bir düşüş olacağı tahmin ediliyor. Dolayısıyla yıl sonu enflasyonu yüzde 70 civarında gerçekleşmiş olacak ve bu düşüş birkaç ay daha devam edecek.

Baz etkisi tamamen matematiksel bir hesap olduğu için çok fazla rakama boğulduk. Özetlersek geçen yıl fiyatlar çok sert arttığı için önümüzdeki aylarda artış hızı yavaşlayacak. Kasım ayı TÜFE verisinin alt kalemlerine bakıldığında;

Bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup yüzde 35,87 ile haberleşme oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 107,03 ile ulaştırma oldu.

Ana harcama grupları itibarıyla 2022 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre en az artış gösteren ana grup yüzde -1,42 ile giyim ve ayakkabı oldu. Buna karşılık, 2022 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 5,75 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu.

Endekste kapsanan 144 temel başlıktan, 17 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, 8 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 119 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti.

İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE'deki değişim, 2022 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 2,73, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 54,68, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 76,18 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 61,31 olarak gerçekleşti.

Kur geçişkenliğinin daha fazla etkili olduğu çekirdek enflasyonda da düşüş kaydedildiği görülüyor. Ancak dolar kurundaki yatay seyir göz önüne alındığında düşüşün sınırlı kaldığı görülüyor.