Dolar (USD)
32.31
Euro (EUR)
34.93
Gram Altın
2291.98
BIST 100
9051.28
02:17 İMSAK'A
KALAN SÜRE

08 Temmuz 2022

Güzelliğin psikolojisi

İnsan ve doğa en büyük gizemlerdir. Sanat yoluyla insanın ve doğanın kendisinde sakladığı, bizi hayretler içinde bırakan büyüleyici ve gizemli güzelliğini tecrübe etmeye çalışırız. Doğa ve hayat, sürekli olarak bize güzelliğe dair mesajlar yollar. Çoğu zaman yaşadığımız güzelliği tam olarak anlatamayız. Güzelliğe dair yaşadıklarımızı “gördüğüm güzelliği sadece ben bilirim” diyerek o güzellik tecrübesini kendimize özel kıldığımız gibi, o güzelliği anlatmakta dilin yetersizliğine de vurgu yapmak isteriz. Güzellik, olağanüstü bir tecrübedir. Sanat, anlatılamayan çok özel güzellik tecrübesinin bizde kalmaması için onu dışarıya çıkarma ve diğerlerine ulaştırma faaliyetidir. Sanat, güzelliğin mesajını bize ulaştıran bir araçtır. Sanat sayesinde güzellik, kişiye özel bir tecrübe olmaktan çıkıp herkese ulaşabilen bir mesaja dönüşmektedir.

Resim, heykel, müzik, şiir, dans, tiyatro, edebiyat başta olmak üzere sanat dallarına baktığımız zaman güzelliğin mesajının derinlik ve genişlik açısından sınırsız olduğunu kolaylıkla anlayabiliriz. Cenneti, cehennemi ve Araf’ı en güzel Dante’nin İlahi Komedyası’ndaki tasvirlerde buluruz. İlahi Komedya’yı okuyan herkes, buradaki cennet, cehennem ve Araf kurgularının etkisinde kalmakta, bunlara bakışı, duyguları ve düşünceleri değişmektedir. Sanatın güzelliğe dair ilettiği mesaj, insan psikolojisini içerik ve biçim açısından yeniden oluşturmaktadır.

Hayat ve kainatın sınırsız sayıda yolları ve yönleri vardır. Hayatın ve kainatın önümüze çıkardığı yönler ve yollar karşısında çoğu zaman şaşırmakta, hangi yönü takip edeceğimizi, hangi yola devam edeceğimizi çoğu zaman bilmemekteyiz. Yolların ve yönlerin çeşitliliği karşısında kendimizi birden bire ben kayboldum duygusu ve düşüncesi içerisinde buluruz. Hayatın ve kainatın içinde kaybolmuşluk hissi içinde olduğumuz anlarda farklı sanat disiplinleri yardımımıza koşmakta, her biri bize kendilerince gidilebilecek muhtemel bir yol ve yön göstererek güzelliği yeniden tecrübe etmemize imkan sağlamaktadırlar. Sanat, yoldan ve yönden geri dönmeyi değil, yola devam etmeyi ve uygun bir yönde gitmenin imkanlarını sunmaktadır. Sanat disiplinleri bize farklı yönler ve yollar göstermelerine rağmen, sanat kaybolmuşluk duygumuzun ortadan kalktığı anlamına gelmemektedir. Her sanat ve güzellik tecrübesi, buldum yerine kayboldum duygusunu bir maceraya dönüştürmektedir. Sanat tecrübesinin Eureka (buldum) anı yoktur. Sanat tecrübesi, sürekli olarak “kayboldum” duygusu içinde güzelliğin yolunu ve yönünü yaşama çabasıdır.

Her sanat eseri, varlığımızı değişik açılarda ve düzeylerde sarmaktadır. Sanat eserindeki semboller, metaforlar ve mesajlar, duygumuzu, düşüncemizi ve davranışlarımızı harekete geçirmektedir. Picasso’nun Guernica’sı, hala bilişsel ve duygusal dünyamızı alt üst etmeye devam etmektedir. Her sanat eseri, kendi içinde sayısız mesajı, yolu ve yönü barındırmaktadır. Sanatçı eserini yaparken, insan zihninin, duygularının ve düşüncelerinin nasıl işlediğini dikkate almaktadır. Sanat eserinde yol zihne, bilişe, duyguya ve kalbe doğru gitmektedir. Sanat eserinin tecrübe süreçlerini, insanın zihinsel, duygusal ve davranşsal süreçlerinden ayırt edemeyiz. Sanat eserinin kendisi psikolojidir.

Sanat, hoş hissetme, zevk duymaya dair bir tecrübeden ibaret değildir. Sanat eseri bazen duygu ve düşünce dünyamızda büyük volkanik patlamalara neden olabilmektedir. Öfke, isyan, direniş, umut, sabır, aşk, nefret gibi birçok duygunun içimizde kopmasına sanat eseri neden olmaktadır. İnsana ve doğaya karşı işlenen suçları, soykırımları ve katliamları anlatan bir sanat eseri, yapılan fiilin korkunçluğunu, karanlığını, kirliliğini ve vahşiliğini ortaya koymaktadır.

Sanat eseri, gerçeklikten kopuk bir ürün değildir. Sanat tecrübesi, fantaziler dünyasında yaşayarak güzeli tecrübe etmek de değildir. Sanat eseri, hayatta ve doğada bizim için gerçek olan bir şeyi, kişiyi, olayı veya olguyu sembolik ve metaforik olarak anlatmaktadır. Gerçeklik anlayışımıza göre sanat eserine bir gerçeklik değeri atfederiz. Sanat, gerçekliktir. Sanat, duygu ve düşünce dünyamıza hayatı ve doğayı farklı olarak görmenin alternatif psikolojisini sunmaktadır. Alternatif bakış açıları sunan farklı sanat eserleri, aslında alternatif psikolojilerdir. Sanat eseri, bize hayatta ve doğada kaybettiğimiz imkanları değil, önümüzde fırsatlarla dolu sayısız alternatif maceranın durduğu mesajını bütün kişiliğimize vermektedir.

 
ABONE OL
Deniz feneri detay
Deniz feneri detay
Kızılay 160x600
TDV ramazan