Twitter: @AvSerraTugba

Pandemi sağlığın olduğu kadar temel haklar ekseninde hukukun da sınandığı bir süreç oldu. Temel haklardan çalışma hakkına ilişkin işyeri açma ruhsatı alma şartının yasal dayanağı olmaksızın alınan bir belediye meclis kararı ile aşı zorunluluğu olmayan ülkemizde çalışma hakkının aşı olma şartına bağlandığını okuduk. Elbet bu ve benzeri örneklerle kamusal düzeni de ilgilendiren halk sağlığı konusu beraberinde gelen tedbirler ekseninde sağlıklı bir hukuk uygulamasını da doğası gereği tartışmaya açıyor. Pandemi sürecinin yasal dayanağına ilişkin bahis tartışmalı ve uzun olduğundan bu yazımın konusu olmayacaksa da pandemi tedbirlerine karşı aktivizme dair bir markette cereyan eden hadise üzerinden birkaç not düşmek isterim.

Bir marketten maskesiz alışveriş yapmak isteyen kişi ve market çalışanının maske ihtarı üzerine gelişen bir hadise üzerine maske karşıtı olan ve bu konuda eylemler yapan bir grubun yine kendi çektikleri ve paylaştıkları görüntüyle yansıyan kesitte grup olarak kasiyer kızın üzerine yürüyerek, hem sağlık tedbiri, hem de nezaket kuralı gereği sosyal mesafe bırakmaksızın yaklaşarak, bağırarak söylenen sözler tahkire de vararak bir tartışmaya dijital araçlarla tanık olduk. “Aşı zorunluluğu karşıtı olunabilir, maskenin koruyucu olmadığı düşünülebilir; ama kapalı alana maskesiz grupça girip aktivizm yaptığı zehabıyla zor şartlarda kasiyer olarak çalışan bir kızın üzerine grupça yürüyüp bir insana korku ve üzüntü vermenin hiçbir insanî tarafı yok.” diye yazdığım nota sayısız bildirim, yüksek etkileşim aldım.

Aşı karşıtı olanlar, aşı olan veya buna karşıt olmayan ancak aşı zorunluluğuna karşıt olan, aşıya güvenmeyen ama maskenin önemine inanan, hatta bunun koruyuculuğuna dair yaşamından örnekler veren yahut da sevdiklerinin uğradığı bulaş sonrası kaybettiği canların acısıyla aşı ve maske karşıtlığını kabûl edilemez bulan ve daha sayısız muhteliflikle pandemi tedbirleri bahsinde her görüşün temsiliyetini gördüğüm tüm yorumlarla büyük ölçeğin buluştuğu konu, bu market aktivizminin hedefinin emekçi bir kadına grupça gösterilen bu üslûbu doğru bulmayışı idi. Evet, hak ve adalet mücadelesi bir haksızlığa karşı hakkın yerini bulması için verilen mücadele iken ve hatta spesifik konuları kamu sağlığı gerekçesiyle bireysel hak ve özgürlüklerinin sınırlanmasına karşı çıkan bu grup kendi düşünce özgürlüğüne dayanarak bir başkasının hakkına giriyordu. Bu olay temsiliyetinde aslında çoğu haksızlıkların özünde var olan bir tenakuz olup kayda giren görüntüde sırf bu haksızlık değil, grupça kasiyerin üzerine yürüdükleri anda çalışanın verdiği korku refleksi ile bir insana, bir emekçiye üzüntü vermenin vebalinden korkmayan bir merhametsizlik de kayda giriyordu. Böylece markette kendilerince yaptıkları bu aktivizm dijital mecraların haksızlığı duyurmadaki ve ortak sağduyuyu harekete geçirmedeki gücü devreye girerek tenhada, belki bir başına uğranılan o haksızlığı kitlelere ulaştırıyor ve destek buluyordu.

Tüm bu vasatta, her bulut yükünün bir ışıldayan yanı vardır mealindeki sözdeki gibi, her üzüntünün, haksızlığın veya üzüntünün içinde de tetiklediği bir iyilik de illa ki oluyor. Nasıl ki şairin dediği gibi “acılar umudu buldurur bize” ise, dijital mecrada bir haksızlığa karşı yazdığım söze her görüşten kişilerden ama bir olarak verilen destek de bu hadiseninki oldu. İnsanî olmayan, üzen, adalet hissini tahrip eden hadiselerin aydınlık, iyi yanı da, başkasına yapılan haksızlığa nemelazımcılık yapılmadan farklılıklarımızla tek ses olabilmek ne kadar kıymetli. Haksızlıklara kayıtsız kalmayarak kayıt altına alınmış bir haksız muameleye ilişkin yaptığım paylaşımın çokça ve geniş kitlelerden teveccüh görerek bu birleştiriciliği, hepimizi buluşturması bence çok güzeldi. Adaletsizlik nerede olursa olsun, haksızlık kime yapılmış olursa olsun hepimize tehdit olduğu gibi, buna karşı dayanışma, ortak duruş ve adalet hissinin hareket ettirmesi, ses verdirmesi aynı nispette umut verici.