Ağlar Baba 1880 yılında Bayburt'un Oruçbeyli (Siptoros) köyünde dünyaya gelmiştir. Asıl adı İrşadî'dir. Babasın adı Ahmet Küşadî, annesinin adı Ümmü Gülsüm'dür. Soy kütüğü İnsanlığın İftihar Tablosu son elçi Peygamber Efendimize (s.a.v.) dayanmaktadır.
Dedesinin adı da İrşadî olduğu içün, dedesine Büyük İrşadî, kendi ise dedesinden sonra madde alemine geldiğinden kendisine Küçük İrşadî denmektedir.
Dedesi Büyük İrşadî Baba Hazretlerini görmemiş yalnız dedesi gibi, Üveysî babından içeri girdiğinden dedesi tarafından manen irşad olmuştur. Dedesinden feyz-yab olan Ağlar Baba hazretlerinin mana alemindeki diğer mürşidi dedesini de etkileyen Erzincanlı Vehbi Hayyatî (Terzi Baba) Hazretleri'dir. Bunu bir çok şiirinde görmek mümkündür.
Dünyanın gavsıymış ol Vehbî Hayyat
Ol sultanı sana hem mürşîd etmiş
Yine başka bir şiirinde şöyle demektedir:
İki tek mürşidi dîl gözüm gördü
Vehbi Hayyatî'de dersimi verdi
Ağlar Baba günün hemen hemen birkaç saati dışında bütün zamanını ibadetle geçirmiştir. Mahdûmu Ahmet Baba Hazretleri'nin anlattıklarına göre Ağlar Baba'nın zahirde herhangi bir mürşidi yoktur. Yattığında bütün vücûdu ile tevhid çekmeye başladığını ve 13 yıl sürekli ağladığını yine Ahmet Baba Hazretleri söylemektedir. Yine bir şiirinde "Aşk-ı Rabbanî'ye düşer göz yaşı döken kişi" demektedir.
Ağlar Baba iki kez evlenmiş olup ilk hanımının ismi Sakine ikincisinin ise Suna'dır.
İçindeki öteler buudlu aşk ve bu aşkın gözyaşlarında tecellisi ile Ağlar Baba olarak anılagelmiştir. Şair, şiirlerinde de bu mahlası kullanmaktadır.
Ağlar Baba dünyada iken dünya namına her şeyin künhüne ermenin çok ötesinde, öteler ötesinin daha da ötesine sözcüklere sığdırılamayacak sırlara vakıf olmuştur. O Bayburt'un az bulunur manevî dinamiklerinden biri olarak sırrın tarihine damgasını vurmuş, her gönülde yer edinmiştir.
Ağlar Baba dedesi İrşadî Baba'nın yarıda bıraktığı Kısas-ül Enbiya (Peygamberlerin Kıssaları) isimli eseri tamamlamıştır. Miftah-ul Kulûb, İnna Enzelna Sûresinin Tefsîri diğer eserleridir.
Ağlar Baba'nın şiirlerinin bir araya getirildiği çeşitli kitaplar bulunmakla beraber, bazı şiirleri de dergilerde yayınlanmıştır.
Şiirlerinde İrşadî, Ağlar Baba, Ağlar Gülmez ve Bakî mahlaslarını kullanmıştır.
Ağlar Baba'nın şiirlerinde tasavvufî coşku had safhayı çoktan aşmış, dünyaüstü bir derinliğe ulaşmıştır. Onun her şiiri bir irşad soluğu niteliğindedir. Devrinin samimi söyleyiş tarzına sahip şairlerindendir.
Ağlar Baba'nın şiirleri ayetlerle iç içedir. Bir çok şiirindeki esin ayetlerle süslenmekte ve daha bir etkileyicilik kazanmaktadır.
Şiirlerinde bütün bir İslamî kültür bulunmakla beraber, acziyet ve mahviyet onu ziyadesiyle etkileyen bir temadır. "Seyrettim alemin nokta harfini" dizesiyle başlayan şiiri bunu açıkça göstermektedir.
O içindeki sonsuz aşkı ve gücü bütün her şeyi yaratan yüce Allah'tan almıştır. O'nun nûrunda yok olmuş ve onun nûrunda hayat bulmuştur. Bütün varlığını ve öz kul oluşunu o sürekli ağlaması ve cezbesi ile O'na borçludur. O'na teslim olmuş, O'nun aşkıyla yanmıştır. Her zaman O'nda olmak istemiş ve O'nda bulunmak uğruna, hep onda yaşamak adına her türlü meşakkate razı olduğunu " Tek bulayım Mevla'm seni" şiirinde dile getirmiştir.
Gönül eri bu yüce şair ve Allah dostu 13 Temmuz1958 tarihinde bir kuşluk vakti dar-ı bekaya irtihal etmiştir. Kabr-i şerifi Oruçbeyli köyünde dedesinin kabr-i şerifi yanındadır.
OĞLU SEYYİD AHMET BABA HAZRETLERİ'NİN DİLİNDEN SEYYİD AĞLAR BABA HAZRETLERİ'NİN KISACA HAYATI
Dedemiz İrşadî Baba Kısas-ül Enbiya'yı yazarken Yusuf (as)'un kıssasını yarıya kadar yazmış yarıdan sonra daha yazmamış. Oğlu Ahmet Küşadî Baba babası büyük İrşadî Baba'ya: " Baba niye Kısas-ül Enbiya'yı yazmıyorsun." diye sorar. İrşadî Baba, oğlu Ahmet Küşadî Baba'ya" Bize buraya kadar yazmamız mü'sade edildi. Bundan sonrasını torunlarımdan gelip tamamlayacaklar" cevabını verir.
İrşadî Baba'nın vefatından sonra Ağlar Baba'nın nüfus kaydı olan ismi İrşadî Baba ismini babası Ahmet Küşadî Baba koymuştur. Ağlar Baba on beş yaşlarında iradesiz on beş gün devamlı ağlamış, annesi bu ağlamasından korkmuş bunun üzerine Ahmet Küşadî Baba : "Korkma babam İrşadî Baba'nın hali bu İrşadî 'ye gelecek. Ağlaması onun için bir belirtidir." demiştir.
Babam Ağlar Baba, Birinci Cihan Harbinde bir süre muhacir yaşayan seferberlikten dönüp geldikten sonra biz çok küçük yaştaydık. Ağlar Baba'yı ağlama aldı. On üç sene boyunca başını yastığa koytuğunda uykuda cehrî tevhid çekerdi. Biz korkar uyanırdık.
Yakın köyümüz olan Tomlacık köyünde tasavvuf ehli Beşir Hocaefendi vardı. Bu Hocaefendi validemize Suna bacı bu Ağlar Baba uykuda cehrî zikir çektiği zaman, sen hemen sesle uyarıver. Eğer uyku başında kalkar kapıya çıkarsa meczûp haline geçer, derecesi yüksek olur. Fakat eser yazamaz. Ağlar baba uykuda cehrî tevhide başladı mı validemiz "efendi efendi" diye sesler, uyarırdı. Ağlar Baba yattığımız evden odasına girer, yüzü kıbleye karşı sağ tarafında bulunan sandık üzerine sağ kolunu kor orada uyurdu. On üç sene sonra bu ağlama hali azaldı. En çok Kur'an okutturur ağlardı. Alîm olduğu için ayet-i celîlelerin mealini biliyordu.
Ufuk genişliği ve görüşleri Said-i Nûrsî doğrultusunda idi. Şahit olduğumuz halleri devlete, millete, bilhassa orduya çok büyük dualar etmesiydi. Ziyaretçilere şefkatli davranırdı. Misafir gelene ve askere çok saygı gösterir, ağlardı. Bu misafirler gittikten sonra yine ağlardı ve derdi ki: "Allah (c.c.)'a hamd olsun ki bu me'mûrların yaşantılarında noksanlık olsa bile îmanları var ki bize kadar geliyorlar. Allah (c.c.) korusun memlekette hürriyet olmasa da düşman askeri bizim odaya gelse ayağı kalksam iltifat etsem mes'ul olurum. İltifat etmezsem eza ve ceza ederler."
KERÂMET VE VUKUFİYETLERİ
Erzincan'ın birinci depreminden (galiba 1939'da olacak) on beş gün evvel sevenlerindenn Güçlü köyünden Âlîşan efendi misafirimiz olmuştu. Sabah namazında Ağlar Baba Âlîşan efendiye: "Ben camiye namaz kıldırmaya gidiyorum. Sen bugün camiye gelme , burada namazını kıl, dikkat et bakalım bir vukufiyet olur mu." Âlîşan Efendi huzûrda iken gözü bir an dalıyor. Görüyor ki Erzincan'ı kıbleden gelen bir sel tahrîp etti, yıktı. Bayburt tarafına geçecekti; Ağlar Baba yüzü kıbleye karşı yanında birkaç tane asker var, Allah' a iltica etti. Halice o sel Bayburt tarafına geçmedi. Ağlar Baba camiiden dönüp geldikten sonra Âlîşan efendiye sorar: Âlîşan efendi bir zuhûrat görebildin mi? Âlîşan efendi yukarda gördüğü durumu aktarır. Ağlar Baba Âlîşan efendiye der ki: "Allah bilir amma Erzincan gidecek. On beş gün sonra Erzincan birinci depremi oldu. Depremden sonra komşularımız dışarıda yatarlardı. Baba efendi buyururdu: "Allah bilir amma yakın günlerde deprem olmayacak."
ASKERE KARŞI ÇOK SAYGILIYDI
Köyümüzden ve yakın köylerden biri askere gitmek istediğinde babamı görmeye gelirlerdi. Onların gözlerini öper onlara derdi ki: "Çok sadık davranın. Askerlik ocağı Hz. Muhammed'in (s.a.v.) kurduğu ordudur." Askere giden bu kardeşlerimize o günün parasıyla bir lira verirdi. Bunu kesenize koyacaksınız. Orduya sadık çalışıp asla bir şeyine tenezzül etmeyeceksiniz. Yakın köyümüz olan Çayıryolu köyünden Ethem Akkoyunlu isminde bir talebesi vardı. Aşağıda babamla Ethem efendi arasında geçen olayı, Ethem Efendi'nin oğlu Cabir Akkoyunlu'dan dinledim. Cabir Akkoyunlu anlatıyor : " Babam Ethem, Ağlar Baba'nın ziyaretine birkaç komşu ile beraber gitmişler. Ağlar Baba bunları yola korken 'Ethem efendi geri kalsın, siz gidin o da gelir yetişir.' demiş. 'Ethem efendi, bu giydiğin yelek askeri elbise beyt-ül mal-ı müslimînin malıdır. Bununla kıldığın namaz kabul olmaz.' Cabir Akkoyunlu devamla şunu söyledi. "Babam geldi o yeleği çıkardı."
1952'de rahmetli Menderes'in başbakan olduğu zaman ağustos ayında ihtiyat asker toplama emri geldi. Bizim birader Selim'de askere gidecekti. Bayburt'ta tanıdık eşraftan Bekir Kol bize dedi ki "şu'be binbaşısı Ensar Bey'le görüştüm. O askerlik devresi iki ay kadar olacakmış. Bir tatbîkat mahiyetindeymiş. Ağlar Baba'ya selamımı söyle de kardeşin Selim askere gitmesin." Geldim evde Ağlar Baba'ya Bekir Efendi'nin söylediklerini aktardım. Asla olmaz dedi. Orası asker ocağı Hazreti Muhammed (sav)'in ocağıdır. Ağustos ayıydı mevsim devri sabahtan öküz arabalarını koştum gittim ekin getireyim diye. Arkam sonra baktım ki tarlaya bir atlı akrabamızın çocuğunu göndermiş. Gelen çocuk söyledi ki beni Ağlar Baba gönderdi, arabaları yüklemeden hemen köye gelecek, gelmez ise evlatlıktan reddederim. Eve geldiğimde Ağlar Baba: "Ahmet sen ne yapıyorsun, hiç askerlikten kaçma olur mu" diyor ve ağlıyordu.
Gelen misafirlerimize orduya hükûmete çok saygılı olmalarını ve çocuklarını okutmalarını tavsiye ederdi. ve "kaç çocuğun var" sorusuna "beş veya on" diye karşılık verenler olurdu. "Okuttun mu bu çocuklarını" diye sorardı. Misafirler: "Baba Efendi okuttum, öğretmen olanlar da oldu." "Çok iyi" derdi; "okumaları çok faydalı."
NAKŞİBENDİ ÜVEYSİ DERSİ AĞLAR BABA HZ DERS TARİFESİ
Mevti Rabıtayı Mutlaka Yap
1-Gece 2 rekat teheccüt namazı kılınacak.
2-Kıbleye dönük oturulup sağ elimizde tesbih olduğu halde elimizi kalbimize koyup gözlerimizi yumarak ölümü hatırlarız.
3-gözlerimiz kapalı olduğu halde 3 ihlas 1 fatiha okuduktan sonra şu duayı yaparız.
Yarabbi okuduğum kuran'ı kerimi peygamber efendimizin ruhuna gönderdik sen kabul eyle.
Kuran'ı kerim hürmetine , HZ Muhammed hürmetine kalbimdeki perdeyi kaldır nuru iman , nuru hikmet doldur Yarabbi. hasıl olan sevabı Adem a.s Havva vademiz ve cümle peygamberlerin ruhlarına gönderdim. Sen kabul eyle yarabbi. Ondan hasıl olan sevabı anamın , babamın ve cümle mü'min ve mü'minatın ruhlarına ayrı ayrı gönderdik sen kabul eyle yarabbi. Ondan hasıl olan sevabı ensarı muhacirin Veysel Karani, pirimiz Nakşibendi Hazretleri, mürşidimiz Hayyatı Vehbi hazretleri, İrşadibaba , Ağlarbaba, ,Ahmet baba ruhlarına ayrı ayrı gönderdik sen kabul eyle yarabbi. Huzurum Allaha niyet ettim Allah rızası için tesbihata karşımda al yeşil mihrab deriz.
4- 100 kere ESTAĞFİRULLAH
300 kere BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİM
500 kere ALLAH
100 kere ALLAHHAY
100 kere ALLAHHU
100 kere EŞHEDÜENLAİLAHEİLLALLAH VE EŞHEDÜ ENNE MUHAMMEDEN ABDÜHÜ VE RESULÜH
500 kere LAİLAHE İLLALLAH
100 kere LAMAKSUDE İLLALLAH
100 kere ALLAHÜMMESALLİ ALA MUHAMMEDİN VE ALA ALİ MUHAMMED
100 kere HASBİNALLAHÜVENİMELVEKİL
100 kere SÜBHANLLAHİVEBİHAMDİHİ SÜBHANALLAHİLAZİMİ VEBİHAMDİHİ ESTAĞFİRULLAH
100 kere SUBHANLLAH
100 kere ELHAMDÜLİLLAH
100 kere ALLAHÜEKBER
NOT: Her 100 tesbihte gözlerimizi açıp kafamızı kaldırarak (İLAHİ ENTE MAKSUDU VE RIZAİKE MATLUBU)deriz.
06.06.2008 - 00:14
Ol Güzel Yare
Ne yapayım gönül senin elinden
Niye düşüyorsun ah ile zare
Ben de kınamanam seni ey gönül
Sen aşık olmuşsun ol güzel yare
Sennen bu aşkın yoluna düştük
Ol yar bahçesinde ne nişan gördük
Şeyda bülbül gibi yanuben solduk
Sen aşık olmuşsun ol güzel yare
Bu aşık evvel sere gelmiş
Ezeli ervahta yarini görmüş
Ol zaman bu ruhum hem aşık olmuş
Ruh aşık olmuştur ol güzel yare
Bunun aslı nedir dinleyin beni
Ecdadımın vardır bir mihrap yeri
Ol mihrabın rükni istedi beni
Gece aşık oldum ol güzel yare
Rüyamda görmüşem boş kalan yeri
Destinde yanıyor kandilden nuri
Ceddim Mürşid olmuş gözlüyor beni
Gece aşık oldum ol güzel yare
İnayet eyledi Allah u Hadi
İki tek mürşidi dil güzüm gördi
Vehbi Hayyat da dersimi verdi
Gece aşık oldum ol güzel yare
Ağlar Baba sen de bir hale erdin
Kamil mürşitleri rüyada gördün
Hakikat marifet dersini aldın
Gece aşık oldum ol güzel yare
06.06.2008 - 00:15
Seyrettim alemin nokta
Seyrettim alemin nokta harfini
Mahlûkattan edna ben beni buldum
Okudum soldaki rakk-u kitabı
Cümleden günahkar ben beni buldum
"Tehte-s-sera" ilin tekebbür bulur
"Kitab-ı merkum"a bağlanur kalur
Okur kitabını pek rezil olur
Rezil rüsva zelîl ben beni buldum
Tevazû feth eder Arş'ın babıni
Okur Ümm-ül kitaptaki satrıni
Dareyninde olan kisb ü karini
Çeşm-ü a'ma fakîr ben beni buldum
Kisb ü kari alan aldı ezelden
Hicaplar içinde enver güzelden
Mü'min ölmez hayat bulur Hızır'dan
Ölüm ocağında ben beni buldum
Herkes tılsm-u a'zam aramış bulmuş
Atmış varlık kürkin bir palas geymiş
Hakikat kılıncın eline almış
Kılınçsız kalkansız ben beni buldum
"Vedduha" buyruldu semadan geldi
Hikmet dersin okuyup Muhammed kandi
Yetim ümmetlere dest-gir oldi
Bu nas içre yetim ben beni buldum
Mülk-ü Ukba hayrın tebşir eyledi
"Hayrun leke" hüccet ispat yolladı
Ağlar Baba bu esrara ağladi
Ağlayup gülmeyen ben beni buldum
06.06.2008 - 00:15
BEYİTİ AĞLAR BABA
Ağla gönül leylü nihar sen ağla.
Gör ki Allah sana ihsan eylemiş.
Dünyanın gafsıymış ol Vehbi Hayyat.
Ol sultanı sana mürşit eylemiş.
Daha ne gamın var,ey deli gönül.
Şeytanın şerrinden sen oldun emin.
Düşmanlardan seni gözler ol muin.
Aman mürşitlerim gözleyin beni.
Kudret bir makile bir kalem vurmuş.
Ağlayan kul bana aşıktır demiş.
Üç mürşit gözlesin ol kulu demiş.
Aman mürşitlerim gözleyin beni.
Yardım eyle bana ey ceddim baba.
Çarkı teslim eylemişsin sen bana.
Çarkı çevirende yardım et bana.
Aman mürşitlerim gözleyin beni.
Vehbi Hayyat ile mürşit olmuşuz.
İkimizde bir mihraba girmişiz.
Azim mürşidi karşımıza almışız.
Aman müritlerim gözleyin beni.
Ol azimden murat Kur'an-ı kerim.
Okuyanın derdine hem olur Rahim.
Mihrabın önünde asılır daim.
Aman mürşitlerim gözleyin beni.
Sen baksana Vehbi Hayyat şanına
Kulu iletiyor güzel yarına.
Bu can kurban olsun mürşit yoluna.
Aman mürşitlerim gözleyin beni.
Allah ihsan etmiş ravzaya koymuş.
Bu dünyada böyle mürşit kılmamış.
Evliyanın sü'banıdır bu demiş
Aman mürşitlerim gözleyin beni.
Huzursuz hiç asla ibre durmamış.
Allahı füetten ol bırakmamış.
Ol edyep cismini mihmandar kılmış.
Aman Vehbi Hayyat gözle sen beni
Allah şehr eylemiş onun sadrını.
Aynı peyganberden almış dersini.
Mihman eylemiş o dil kasrını.
Aman Vehbi Hayyat gözle sen beni.
Allah Muhammede habibim demiş.
İlmi ledünni yi kalbine koymuş.
Vehbi Hayyatı ya sen ders ver demiş.
Aman Vehbi Hayyat sen gözle beni.
Allah Muhammedi en akdem kılmış.
Mübarek kalbine bir dehşet vermiş.
Ol ahsen sadrından ter zuhur etmiş.
Aman Vehbi Hayyat sen gözle beni.
Vehbi Hayyatı yı ol terden kılmış.
Ruhu Ali mazhara dahil olmuş.
Batın tarafından hikmete dalmış.
Aman Vehbi Hayyat sen gözle beni.
Ol kalbi cevherden meydana gelmiş.
Her bir ahlakını ol hinde almış.
İki kalp birbiriyle müttesif olmuş.
Aman Vehbi Hayyat sen gözle beni.
Ol kalbin terinden ruhunu almış.
Velhasıl Hayyatı dünyaya gelmiş.
Yedi,sekizinde Allahı bilmiş.
Aman Vehbi Hayyat sen gözle beni.
Yirmiden evvel mürşidi gelmiş
Vehbi Hayyatı yı aramış bulmuş.
Senin mürşidindir Muhammed demiş.
Aman Vehbi Hayyat sen gözle beni.
Hem Nebi zi şanı mihrapta bulmuş.
Huzurunu Hayyat Ahmed e kılmış.
Ders veren mürşidi halife kılmış.
Aman Vehbi Hayyat sen gözle beni.
Levhi mahfuzunda ol kayda geçmiş.
Hem babı azamdan rütbesi gelmiş.
Kıyamete kadar mürşitsin demiş.
Aman Vehbi Hayyat sen gözle beni.
Aslı ecdadımız bir rüya görmüş.
Manen bir alemde kendini bulmuş.
Ol zaman kavsından çark teslim almış.
Ey İrşadi baba sen gözle beni.
Ey İrşadi baba himmet et bana.
Çarkın çok ahsendir, çevirem hele.
Ben teslim ederem sonra gelene.
Aman-aman ceddim sen gözle beni.
Kadrin kudreti yerin bulmuştur.
Benden sonra hem bir tane kalmıştır.
Anın devri küllü ahir olmuştur.
Aman ceddim, aman sen gözle beni.
Ağlar gülmez kör şeytandan bunaldı.
Anın için mürşitlere yalvardı.
Seddin arkasına anı bağladı.
Aman mürşitlerim gözleyin beni
06.06.2008 - 00:17
BEYT-İ AĞLAR GÜLMEZ
Öyle güle bülbül oldum konması mümkün değil
Gonca gül şebnemin açmış, konması mümkün değil
Ol gülün uşşaka şavki eyledi şeyda beni
Öyle bir bahçede bitmiş, girmesi mümkün değil
Dedi Musa aç hicabın nur cemalin göreyim
Hak buyurdu LENTERANİY görmesi mümkün değil
KÜN denince çar cihanı eyledi çün bi-kusur
Gayullah'a şahabet etmesi mümkün değil
KENZ-Ü EBVAB fetholunca kaynadı gitti cebel
VELAKİN sırrı ile anı görmesi mümkün değil
Her bir eşyanın içinde kudretullah görülür
Baş gözüyle nur cemali görmesi mümkün değil
Ağlar Baba şah-ı şahların şahının sun'ine
Akl anın künhüne varup ermesi mümkün değil.