Bir başka lezzet Denizli Mutfağı

Ülkemizin meşhur mutfakları vardır. Gaziantep, Adana, Van, Trabzon, Adıyaman, Mardin, Malatya, Diyarbakır, Konya bunların başında gelir... Fakat Denizli mutfağı da hatırı sayılır bir zenginliğe sahiptir...

SÜLEYMAN KARAKULLUK

DENİZLİ denilince ilk olarak akla; Horoz, Pamukkale ve Zeybekler gelir... Halbuki, Denizli Mutfağı, ülkemizin meşhur diğer mutfaklarından pek de aşağıda değildir... Diğer meşhur mutfaklar genellikle et ve et ürünlerine ağırlık verirken, Denizli Mutfağı, sebze ve bakliyat üzerine müstesna bir yere sahiptir. Ve ayrıca Denizli'nin Kuyu Kebabı da çok lezzetlidir...

Büyükşehir'in katkısı

Denizli Büyükşehir Belediyesi, Denizli'nin yemek kültürünü gelecek nesillere aktarmak için harika bir projeyi hayata geçirdi. "Denizli'nin Yemekleri" isimli kitap, Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bulümü'nden Doç Dr. Ramazan Gökçe'nin koordinasyonunda hazırlandı.

Denizli'nin Yemek Kültürü

Ramazan Gökçe hocamız, Denizli'nin Yemek Kültürü'nü anlatırken bize çok faydalı bilgiler aktarıyor: "Şehirlerin kültürlerionların hafızalarıdır. (...) Bunların mevcut halleri ile kayıt altına alınması ve daha sonraki kuşaklara aktarılması, yani toplumun hafızasının korunması gereklidir. (...) İşte bu gerçekten hareketle Denizli'nin kültür değerlerini kayıt altına alarak onu gelecek kuşaklara aktarmayı kendisine vazife edinen Denizli Büyükşehir Belediyesi (ve başkanı Sayın Osman Zolan beyefendi) yemek kültürünü de kayıt altına alarak gelecek kuşaklara kayıplar oluşmadan ulaştırmayı hedeflemiştir. (...) Bu tür çalışmalar için Denizli geç kalmış olmakla birlikte bu eser ile önemli bir boşluk doldurulmuş olacaktır."

Türklerin yemek geleneği

Biz Türkler, yemeği sadece kendi vücut ihtiyacımız için yemeyiz. Bunu tanıdık veya hiç tanımadığımız kimselerle paylaşma vesilesi olarak da görürüz. Ramazan Gökçe, bu mevzuda şu anekdotu aktarıyor.

Meşhur Seyyah İbni Batuta, Denizli'ye gelişinde iki grubun kavga ettiğini görür. Sonradan bu grupların kendisini kimin misafir edeceğine dair kavga ettiğini öğrenir. Bu iki grup Âhi Sinan ve Âhi Duman'ın adamlarıdır. Demek ki Denizli halkı, misafiri kimin ağırlayacağı için bile nizaya tutuşurmuş... Ne güzel... Bir Denizlili olarak bundan gurur duydum..

Yemek hazırlama şöleni

Denizli'de yemeklerin sadece yenilmesi değil aynı zamanda hazırlanması da bir şölen gibi olurmuş... Yufka açma, pekmez kaynatma, tarhana karma, erişte kesme, bulgur kaynatma, keşkek ezme, dolma doldurma, sarma sarma gibi hazırlıklar hep toplu olarak yapılır Denizli'de... Bu aynı zamanda bir sosyal paylaşım timsâlidir.

Denizli kebabının özelliği

Ramazan Gökçe hocamız, Denizli Kebabından bahsederken şunları söylüyor: "Ülkemizin bir çok yerinde yapılıyor olmasına rağmen Denizli'de kuzu ve oğlak eti ile yapılan tandır kebabı çok özel bir yemektir."

Yanık kokulu yoğurt

Hocamız Denizli'nin bir başka tadını da şöyle aktarıyor: "Yanık kokulu koyun-keçi hatta inek yoğurdu da yine Denizli'ye özgü bir yoğurt çeşididir ve alışık olanlar için adeta bağımlık yapar."

Bakraçlar gelmez oldu

Gerçekten de Denizli'nin hemen hemen tüm ilçelerinde "Kese Yoğurdu", semt ve ilçe pazarlarında satılır. Hatta, başka illerde yaşayan akrabalara arada sırada gönderilir. Ayrıca Denizli'ye özel "Bakraç Yoğurdu" ise günü birlik misafirliklerde, hasta ziyaretlerinde ve eş dost buluşmasında vazgeçilmez bir lezzettir. Gerçi son zamanlarda, Bakraçların kaybolması üzerine bu gelenek plastik kaplara evrildiğinden eski tadı artık yoktur. Bakraç Yoğurdu alanların bazıları, Bakraçları evlerinde unutmasalardı bu güzelim gelenek yok olmaya yüz tutmasaydı ne olurdu!

Sofra ve Sini düzeni

Denizli'nin hemen hemen tüm ilçelerinde ve köylerinde yemekler halen genellikle yer sofrasında ve sini üzerinde yenmeye devam ediyor. Yemekler eskiden yer serilen bir bez veya tülbent üzerine konulan kasnağın üstüne yerleştirilen büyük sini üzerinde yenirdi. Yemekler, daha küçük bir sini üzerinde tabakler içinde getirilir, yan tarafa konur, asıl büyük sinideki yemek tabakları bittikçe değiştirilirdi. Bu hem sofrada olanları kaynaştırır hem bereket verir, hem de bulaşıktan tasarruf sağlardı. Şimdi, sofrada oturan herkese bir tabak verilince daha çok bulaşık oluyor ve yemeğin bereketi de yeterince sağlanmıyor.. Bu bir gerçek.

Denizli'nin Yemekleri

Kitapta çok sayıda Denizli'ye özel yemek tarifibulunuyor. Bu yazımı okuyup da bu yemeklerden yapmak isteyenler Denizli Belediyesi'nin resmi sitesini ziyaret edip PDF sayfasından bu tarifleri evlerinde rahatlıkla uygulayabilirler.

Denizli Kebabı, çatal ve bıçaksız yenilir!

Denizli'ye gidenler, bazı eski usül kebap yapılan yerlerde müşterilere çatal kaşık verilmediğini görünce şaşırırırlar. Çatal bıçak isteyen müşterilere, şakacıktan "Bu adam kebaptan anlamıyor, cahal galmış" muamelesi yapılır. Halbuki bu bir Denizli geleneğidir. Denizli kebabı, çatal-bıçak olmadan elle ve pideyle yenir.

Kebabın yapılışı

Sakız Ağacı odunları fırının sol köşesine dizilir. Odunlar yakılarak tav haline gelmesi beklenir. Fırın tavlandığı esnada bütün kuzu (yaşını doldurmamış olacak) boydan boya ikiye ayrılır. İkiye ayrılan her boydan ön kol, kürek, kaburga ve fleto olmak üzere dört parçca alınır. 8 parçaya ayrılan kuzu paslanmaz demir şişlere karşılıklı olarak şişlenerek fırına sürülor. Ete hiçbir terbiye işlemi ve baharat eklenmez. Ortalama 2.5 veya3 saatte pişer. Közlenmiş biber ve soğanlarla ve tabii ki Denizli'ye has yoğurtla ve tırnakt pideyle yenilir. Asla çatal bıçak kullanılmaz.

-------------------

Arap Aşı-Çivril, Babadağ

Erişte Çorbası-Babadağ

Etli Top Tarhana-Tavas

Kavurmalı Tarhana Çorbası-Genel

Tarhana Çorbası-Genel

Tavuklu Nohutlu Taze Tarhana Çorbası

Top Tarhana Çorbası-Babadağ

Arap Aşı Çorbası-Acıpayam

Karışık Etli Dolma-Kale

Soğan Aşı-Tavas

Topalak (Sulu Köfte) -Baklan

Topalak Aşı- Çivril

Börülceli Kabak-Genel

Yaprak Sarma-Genel

Yoğurtlama-Beyağaç

Çırpıcı Göveci-Genel

Keşkek-Güney, Babadağ, Bekilli, Çivril

Dişli Balık Dolması-Çivril

Nohutlu Et Yemeği-Baklan

Etli Yaprak Sarması-Tavas

Yaprak Sarması-Çal

Kuru Patlıcan Yemeği-Çivril

Çaput Aşı-Güney

Etli Gevrek-Babadağ

Biberli Tavuk İncik-Akdere Köyü

Damat Surası-Kale

Etli Kuru Dolma-Acıpayam

Erikli Et Kavurma-Beyağaç

Toga Aşı-Tavas

Etli Kuru Patlıcan Dolması-Tavas ve Çal

Bamya Yemeği-Genel

Etli Topca-Çivril-Bozdağ Köyü

Haşhaşlı Katmer-Çivril

Ev Makarnası ve Yufka-Tavas

Kıkırdak Beyzimbesi-Babadağ

Yağlı Bezime-Tavas

Soğan Böreği-Çal

Leğen Böreği-Çameli

Yoğurtlu Patlıcan Gömmesi-Çivril

Balcan Soğan-Buldan

Patlıcan Közlemesi-Tavas

Çağla Dövmesi-Buldan

Soğanlı Gevrek Babadağ

Biber Tatarı-Kale

Yağda Kızartılmış Biber-Genel

Garma Gatma-Çivril Bozdağ Köyü

Koyun Yoğurdu-Tavas

Omac-Çivril

Bakla Haşlama-Genel

Yoğurtlu Patlıcan Közlemesi-Baklan

Börülce Gevreklemesi-Çal

Çiğ Sarma-Güney

Kuru Biber Turşusu-Çal

Gelin Turşusu-Tavas

Goruk Turşusu-Tavas

Amedi Böreği Babadağ

Aşure veya Gölle-Genel

Pekmezli Top Helva-Babadağ

Çiğirdek Tatlısı-Çal

Çoban Helvası-Çivril

Ev Baklavası-Kızılcabölük

Tavas Baklavası-Tavas

İncir Dolması-Çivril

Kabak Tatlısı-Çal

Kale-Davaz Baklavası

Kaymak Baklavası-Çivril

Kaşık Helvası-Kızılcabölük

Kuyruk Helvası-Tavas

Pekmez Bulamacı-Çivril,Babadağ

Pekmezli Tatlı-Beyağaç

Telem Helva-Acıpayam

Tenem Helva-Kızılcabölük

Pelte-Çivril-Tavas

Saraylı Tatlısı-Tavas

Tahanlı Pide-Tavas, Kale

Ballı Tahanlı Pide-Tavas

Yumurtalı Pide-Tavas

Yağlı Pide-Tavas

DENİZLİ YEMEKLERİ PDF SAYFA ADRESİ:

http://www2.denizli.bel.tr/yayin/?d=kultur_yayinla...