SÖYLEŞİ: ÖZLEM DOĞAN
15 Temmuz darbe girişimi davaları devam ediyor. FETÖ ihanet ve terör örgütü mensupları 15 Temmuz 2016 gecesi darbe kalkışması ile silahsız halka silah, uçak ve tankla saldırarak 249 vatandaşımızı şehit etmişti. Darbeciler sabaha karşı tek tek yakalanarak adalete teslim edildi. Yurtdışına kaçan bazı FETÖ mensupları için ise iade talebinde bulunuldu. FETÖ/PYD'ye ilişkin davaları ve süreci Hukukçular Derneği Başkanı Av. Cavit Tatlı'yla konuştuk.
Devlet hain yapılanmayı çözdü
Devletin kurumlarına sinsice sızan FETÖ hakkında bugün gelinen nokta nedir?
FETÖ devlet içinde sistematik olarak kadrolaşıp, kendi mensuplarını ve kendinden olanları kollayarak bu kimselerin görevinde yükselmelerine zemin hazırlamıştır. Ama bugün gelinen noktada devletimiz bu büyük ve hain yapılanmayı büyük bir oranla çözdü ve somut deliller ele geçirmeye başladı.
Darbecilerle, darbeye direk katılmayan ama ByLock kullanıp FETÖ'yle irtibat halinde olanlara aynı suçtan mı dava açılıyor?
15 Temmuz'u gerçekleştirenlere karşı açılan darbe davası, ByLock ve FETÖ ile irtibatlı olanlara da örgüt üyeliğinden dava açıldı. 15 Temmuz darbe davaları ile alakalı durum darbeye direk olarak katılan kişilerin yargılamasının sürdüğü davalardır. Ankara'da çatı dava devam ediyor. İstanbul'da da yine bir çatı dava devam ediyor.
Ayrı ayrı lokal davalar var
Davalar bir nokta üzerinden mi yürüyor yoksa FETÖ yargılamalarında lokal davalar var mı?
Boğaziçi'ndeki olaylar için ayrı, Harbiye'deki olaylar için ayrı, Atatürk Havalimanı, Sabiha Gökçen ve İBB için ayrı lokal davalar var. Yurtta sulh konseyinin içinde bunduğu korgeneral, tümgeneral ve İBB önüne gidenlere 'gidin' talimatını veren, AK Parti'ye baskın talimatını verenlerin yargılandığı davalar mevcut.
Darbe davaları süreci sizce nasıl ilerliyor? Yani yargılamaların ivedilikle sonuca bağlanmaması ne tür sorunlara yol açabilir?
Darbe ve örgüt davaları algısal olarak karışıyor. Suçüstü yakalananlar hakkında çok hızlı kararlarla cezaları verilebilirdi, bu kadar beklenmemeliydi. Bunlar asker, istihbarat, polis; silah taşıyan korkak insanlar. Bir yandan darbe yaparlarken diğer yandan da 'darbeyi beceremeyiz belki' diye delil oluşturuyorlar. Bu kendi ifadelerinde de mevcut.
Kahraman edasıyla aramıza dönebilirler
Sizde davaları takip ediyorsunuz. Sanıkların açıklamaları ve tavırlarına dair izlenimleriniz neler?
Sanıkların birçoğu ısrarla yeni hiçbir şey söylemiyor, isim vermiyor ve belli yerden geldiği belli olan ifadelerini devam ettiriyorlar. En ufak bir pişmanlık duyduklarına dair emare yok. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne hazırlık yapıp 'işkence gördüm, uyutulmadım, üzerim soyuldu, karımı kızımı yan odaya getirdiler, ifade vermek zorunda kaldım' demek suretiyle davaları usulden bozdurmak istiyorlar. Ergenekon ve Balyozdaki gibi suçlu olduğu halde kahraman edasıyla gezenler gibi yarın aramıza dönebilirler.
Peki karar aşamasının uzaması davaları ne yönde etkiler?
Güvenleri yerine geldi. Bu süreçte yapılan her hata bu insanları daha da kuvvetlendirdi. İçerde bir arada kaldıkları için birbirilerini etkilemeye devam ediyorlar. Onların ceza almamış olmaması örgütü diri tutuyor.
Her şeyi yargıya krimine etmek doğru değil
FETÖ'den hüküm giyen ve cezasını yattıktan sonra dışarı çıkanlara ne olacak?
Örgüt üyeliğinden ceza alacaklar. Ortalama 5-15 yıl arası ceza alıyorlar. Genelde 6 yıl ceza alıyorlar ve bunun da yatarı 3 yıl. Burada her şeyi yargı ve hukukun üzerine krimine etmek doğru değil. Bu işin sosyolojik, psikolojik ve ekonomik boyutu var ve bu kişilerin aileleri var. Bununla ilgili çalışmalar yapmak lazım.
Dava ve yargılama sürecine ilişkin aksaklıklar var mı sizce?
Davalar terör örgütü üyesi ya da yöneticisi, bilmeden terör örgütüne yardım ve yataklık yapmak suçlarını kapsıyor. Fakat A şehrindeki kişiye uygulananla B şehrindeki kişiye uygulananlara bakacak olursak mahkeme ya da savcılıkların kişiden kişiye değişen kararlar verdiklerini görüyoruz. Bazı yerde çok sert bazı yerlerde de çok rahat davranmak gibi… Bu da eşitsizlik doğmasına neden oluyor. Bu terör örgütün en iyi yaptığı şey algı faaliyeti. Bunun destekçisi de çok fazla. Bu yüzden yeknesaklığı sağlamak ve halka doğru bilgilendirme yapmak gerekiyor.
OHAL inceleme komisyonu çok önemli
Suçsuz yere ihraç edildiğini ya da açığa alındığını iddia edenlerin mağduriyetini gidermek adına nasıl bir önlem alınıyor?
Bu konuda OHAL inceleme komisyonu çok önemli. Hakkının yendiğini düşünen herkesin bu inceleme komisyonuna müracaat etmesi gerekiyor. Eğer hakkında işe dönüş kararı verilirse atılan kişi işine yeniden başlayabiliyor. İtirazı orada da reddedilirse mahkemeye gidebilme yolu da açık.
Yurt dışına kaçan FETÖ mensuplarının vatandaşlıktan çıkarılmalarına ilişkin düşünceleriniz nelerdir?
Vatandaşlıktan çıkarmanın yanlış olduğunu düşünüyorum. Soruşturma ve kovuşturması devam eden kişiler ya yarın beraat ederse ne olacak? Mahkeme kararı olmadan hiç kimse suçlu sayılamaz. Uluslararası kuruluşlar vatansızlığı kabul etmiyorlar. Bu insanlar iltica talebinde bulunmaya çalışıyor. Başvuru yaptıkları ülkelere 'ben vatansızım, vatandaşlık istiyorum' diyecekler.
Bu durumun Türkiye'de devam eden FETÖ yargılamalarına olumsuz bir etki edebileceğini düşünüyorsunuz sanırım…
Bu insanlar ülkelerini satan vatan hainleri ve yabancı istihbarat örgütleriyle içli dışlılar. Yarın bir gün vatandaşlık aldıkları ülkelerden iade istediğimizde olumsuz yanıt alabilme ihtimali çok yüksek. Zira kendi vatandaşımız olduğu halde iade etmediler. Başka ülkenin vatandaşı olduklarında hiç iade etmezler.
AVUKAT CAVİT TATLI KİMDİR?
1976 yılında doğan Cavit Tatlı 1995 yılında İstanbul Hukuk Fakültesinde Üniversite hayatına başlayıp 2000 yılında mezun oldu. 2010 yılında Hukukçular Derneği'nde görev almaya başlayan Tatlı halen derneğin genel başkanıdır.