GEÇEN hafta çocuklarda yeme bozukluğu konusunda yazdığım konu bazı okurlarımın dikkatini çekmiş ve bana "yeme bozukluğunun çarelerini de anlatsaydınız diye mailler atanlar olmuş". Bu yüzden bu hafta bu konuyu devam ettirmek istedim.
Bir çocuğun yemek yemesi neden önemlidir? Bu sorunun birçok ve herkes için farklı bir cevabı olabilmektedir. Bir çocuğun yemek yemesi çok önemli bir olaydır. Bir kere bu durum gelişimsel sürecin normal seyrinde gittiğini göstermektedir. Aynı zamanda annenin temsil ettiği bakım veren ve besleyen rolünü benimsediğini de göstermektedir. Bu yüzden annelerin yemek pişirmesi ve çocuklarını beslemesi müthiş bir olaydır. Bu müthiş, çocuklarda oluşabilecek birçok psikopatolojik yani ruhsal rahatsızlığın önüne de geçilmiş olur.
Fakat bazen bazı durumlarda anneler bakım veren ve besleyen kişi olmanın ötesine geçebilirler. Ya da çocukların beslenmesi ile sağlıklı gelişimi ve gelişimsel süreçleri ile hiç ilgilenmeyerek, ihmal edebilmektedirler. Bu ihmal veya fazladan beslemek çocuklarda yeme bozukluklarına neden olur. Bu durumu besleyen bazı durumlar vardır. Mesela bizim gibi geleneksel yapıdan beslenen ülkelerde, başka insanların ne düşündüğü veya ne söylediği önem kazanmaktadır. Bir çocuğun zayıf görünüyor olması veya çok fazla kilolu olması herkes tarafından eleştiriye neden olabilmektedir. Çoğu zaman bu eleştirileri yapanlar yakın aile çevresindeki büyüklerdir. Bazen bu eleştirilerin sonucunda, anneler yemek yemek istemeyen çocuğa, zorla yemek yedirmeleri gerektiği hususunda yargıya varırlar. Bir yemek öğününü hem kendileri hem de çocukları için işkenceye çevirebilmektedirler.
Bu durumla yüzleşmek, aslında çözüm yoluna ulaşmanın önemli adımlarındandır. Bir çocuk birkaç öğün yemek yemediği için asla zafiyet geçirmez. Anneler sadece çocuğa yemek isteyip istemediğini sormalılar ve sonrasında ısrar etmemelidirler. Çocuğa yapılan ısrarlar zaman içinde alışkanlık haline dönüşebilmekte, çocuklar bu durumdan ikincil kazançlar elde edebilmektedirler. Yani çocuk istediği bir şeyin olması için anne ve babasına karşı yemek yemeyi kullanabilmektedir. Bunu kullanmaması için ailelerin bazı tedbirler alması durumu kolaylaştırmaktadır. Sırf yemek yesin diye, sürekli çocuğun istediği gıdaları hazırlamak, çocuğun peşinden koşturmak zaman içinde çok yorucu hale gelebilmektedir.
Bu hususta yapılması gerekenler öncelikle, çocuğa yemek yedirmede ki amacın belirlenmesidir. Çocuğu gerçekten beslemek amaçlı mı yoksa sizi eleştiren aile büyüklerinin hoş olmayan eleştirel söylemlerine son vermek için mi? Bunu anladıktan sonra çocukla güzel bir diyalog kurmak, çocuğun yemek yemesini büyük oranda etkileyecektir. Çünkü çocuğun yemek yemediği süreçte anne ve çocuk arasındaki ilişkide zedelenmiştir. Zamanla bir sofra ritüeli (yemek saatleri) oluşturmak ve çocuğun bu ritüelde yer almasını sağlamak diğer bir adımdır. Birde çocuğa yemekleri ayrı ayrı tattırmak, besin değeri yüksek olsun diye birçok yiyecek öğesini birbirine karıştırmadan vermek daha doğru bir tutumdur. Böylece çocukta damak tadı gelişmeye başlar ve zaman içinde sevdiği ve sevmediği gıdaları belirlemeye başlar. Unutulmamalıdır ki aile içinde sıklıkla tüketilen gıdalar, çocuğun beslenme şeklini ve düzenini belirlemede büyük rol oynamaktadır.
Diğer bir konu çocuk teki yesin diye, TV karşısında çocuğa yemek verilmemelidir. Çocuklar mutlaka ne yediğini bilmeli, nasıl yemesi gerektiğini öğrenmelidir. Netice itibari ile çocuk herkesle beraber sofrada yemek yemelidir. Kendisi için tekrar sofra kurulmadığını gören çocuk zaman içinde yemeğinin peşinde koşmaya başlar.
Unutulmamalıdır ki yemek yemek hayatın küçük bir özeti gibidir. Eğer yemek çocuğun peşinden koşarsa, çocuk yetişkinlik dönemine geldiğinde de hep rızkının kendi peşinden gelmesini bekler. Bu durum kişiyi tembelliğe sürükler. Fakat aksine çocuk yemeğin peşinde koşarsa, yetişkinlik dönemine geldiğinde ise, kendisi rızkının peşinde koşmayı öğrenir. Bu da kişinin idealler, hedefler belirlemesi ve bu hedeflerin peşinde koşması anlamına gelmektedir.