1 Konuşmanın Yapısı
Konuşmada yer-zaman ilişkisi (örneğin geçmiş ve gelecek zaman bir arada kullanılmamalı), neden-sonuç ilişkisi olmalıdır.
2 Konuşmanın Süreci
Aşağıda bozukluklar ve ilgili hastalıklar örnek verilebilir;
* Ayrıntılı konuşma: kişi sonuca ulaşamaz (bunama hastalığı ve şizofreni).
* Basınçlı konuşma: yüksek ses ve vurgularla konuşulur (mani).
*Bloklu konuşma: konuşurken duraklama, arada sessizlik dönemlerinin olması (şizofreni)
* Çevresel konuşma: amaca yönelik konuşamama, ilgisiz cevaplar verme (şizofreni)
* Ekolali: Karşısındakinin konuşmasını tekrarlama (bunama hastalığı, zeka geriliği, şizofreni)
* Enkoherans: sözcük salatası (şizofreni)
* Klang çağrışım: şiir gibi sadece ses uyumu olan anlamsız konuşma (mani, şizofreni)
* Lögore (ishal-i kelam): mantıklı çok konuşma (mani)
* Neolojizm: yeni ve anlamsız sözcükler uydurma (şizofreni)
3 İçerik; hezeyan gibi gerçek dışı düşüncelerin veya takıntıların (obsesyonlar) bulunmaması gerekir.
İnsan beynini en çok çalıştıran eylem kelime üretmektir. Sözcüklerin dil ile ilgili özellikleri sol beyin, anlam ile ilgili özellikleri sağ beyin ve duygularla ilgili özellikleri beynin derinlikleri ile ilgilidir. Biyolojik olarak kadınlar konuşmada üstündür. Bu nedenle üzüntülü durumlarda kadın kendini iyi hissetmek için çok konuşurken erkek susar. Kadın yüksek sesle düşünür, bilgi paylaşımı için detaylı konuşur, erkek ise sadece bilgiyi aktarmak için direkt konuşur. Telefon görüşmelerinde kadınların çok konuşurken erkeklerin kısa ve net konuşması bu nedenledir.
Sağlıklı iletişimde en uygun yol erkek sıkıntılıyken eşinin sessiz kalması, kadın sıkıntılıyken de eşinin onun konuşmasını dinleyerek anladığını hissettirmesidir. Erkeğin temel psikolojik ihtiyaçlarından biri bağımsız ve özerk olma isteğidir. Eşi yaklaştığında birden bağımsızlığının gittiğini düşünüp geri çekilebilir. Bu geri çekilişte kadın onun üstüne giderse geri çekilme kovalamacıya dönüşür. Tersine kadın kendisine fırsat tanırsa erkek eşinin sevgi ve saygısını kazanmaya gayret eder. Eşini olduğu gibi kabul eden ve bunu hissettiren kadın eşinde olumsuz duygular uyandırmadığı için aranan eş olur.