2025 yılı için 18 dalda toplam 21 kişi ve kuruma ödül verildi. ESKADER Yönetim Kurulu, dernek üyeleri ve kültür sanat çevresinden birçok kişinin katkılarıyla hazırlanan geniş liste seçici kurul tarafından değerlendirilerek karara bağlandı. Yapılan seçimler sonucunda Türk Dünyası Hizmet Ödülü Muhittin GÜMÜŞ’e, Kitap ve Kültür Dünyasına Hizmet Ödülü Fatih Belediye Başkanı M. Ergün TURAN’a verilirken “Üstün Hizmet Ödülleri”ne Prof.Dr. Kemal YAVUZ, Dr. Kamil UĞURLU ve “Özel Ödül” için ise Prof. Dr. Mehmet İPŞİRLİ seçildi. Ödüller her yılın Aralık ayında açıklanıp bir sonraki yılın Nisan ayında da sahiplerini buluyor.
ESKADER 2025 Kültür Sanat Ödülleri’nin tamamı şöyle:
Anlatı: Katıksız, Rabia BABAOĞLU, Mona Kitap.
Elazığ doğumlu olan Rabia Babaoğlu, 40 yıllık memuriyetiyle ülkemizin öne çıkan bürokratlarından biridir. Lisans ve yüksek lisans eğitimini tamamlayan Rabia Hanım, uzun yıllar nüfus müdürlüklerinde yöneticilik yapmış ve İstanbul İl Nüfus ve Vatandaşlık müdürü olarak görevine devam etmektedir.
Rabia Hanım, işi gereği farklı kurumlarda nüfusla meşgul olurken insanları gözlemlemiş ve onların sahici hikâyelerini “Katıksız” adlı kitapta okuyucuyla buluşturmuş. Devlet ciddiyeti ve annelik şefkatiyle memuriyeti harmanlayan yazar, küçük dokunuşlarla insan hayatının nasıl değiştiğine dair güzel örnekler sunuyor. Rabia Babaoğlu, Katıksız ile anlatı ödülüne layık görüldü.
Araştırma-İnceleme: Dijital Gözetim Çağında İnsan, Mücahit GÜLTEKİN, Pınar Yayınları.
1971 Kütahya Tavşanlı doğumlu Mücahit Gültekin, psikolojik danışma ve rehberlik bölümünde lisans, yüksek lisans eğitimi aldı ve doktora yaptı. Akademisyenliği ve bilimsel araştırmaları yanında anaokullarında da saha gözlemleri yaptı. Bu alanda idealist öğretmenlerle dernek kurdu. Yayımlanmış bazı eserleri şunlardır: Psikolojik Tehlike, Algı Yönetimi ve Manipülasyon: Kanmanın ve Kandırılmanın Psikolojisi, Travma Düzeni İnsanın, Ailenin ve Toplumun Dönüşümü…
Dijital çağda insanın beşikten mezara kadar attığı her adımın bir merkezde toplanmasını sorgulayan yazar, insanoğlunun buna hangi endişeyle rıza gösterdiğini akıcı bir üslup ve bilimsel yöntemlerle düşünce dünyamıza sunuyor. Dijital Gözetim Çağında İnsan adlı esriyle Mücahit Gültekin araştırma-inceleme ödülüne layık görüldü.
Biyografi: Bölük Pörçük Hatıralar I, Fatih DALGALI, Ötüken Neşriyat.
Fatih dalgalı, 1981 İzmit doğumlu. Tarih alanında lisans ve yüksek lisans eğitimi aldı. Sosyal hayat ve tarihî eserleri kendine araştırma sahası olarak seçti. Pek çok eseri ve makalesi yayınlandı.
“Pek çok kültür ve sanat insanımızın hayatı, kayıt altına alınamaması sebebiyle yokluğa mahkûm edildi,” düşüncesiyle yola çıkan yazar, yakın zamanda Türk kültür hayatımıza yön vermiş değerlerimizle yaptığı söyleşi ve sohbetleri özgün bir üslupla bir kitapta toplamış. Öykücülerden araştırmacı yazarlara; bestekarlardan yaşayan tarih insanlarına uzanan 20 sanat, kültür ve edebiyat çınarını söyleşi ve sohbet tadında okuyucusuna sunan Fatih Dalgalı Bölük Pörçük Hatıralar I ile biyografi ödülüne layık görüldü.
Çocuk Kitabı: Doğanın Gücü Bizim Bilgimiz, Ecrin YÜNTEM, Alp Yayınları.
2012 yılında Bursa’nın Osmangazi ilçesinde doğan Ecrin Yüntem şu anda 13 yaşında ve sekizinci sınıf öğrencisidir. Ecrin‘i farkındalık yolculuğuna çıkaran en önemli dönüm noktası 6 Şubat depreminde babasının sahada gönüllü olarak görev yapması ve bu deneyimin Ecrin’in yüreğinde bıraktığı iz oldu. Böylece Ecrin yaşıtlarına afet bilinci ve toplumsal dayanışma konusunda rehberlik edecek bir kitap yazmaya karar verdi.
Ecrin bu eserinde genç okurlara hem macera dolu bir serüven sunuyor hem de herkesin içinde bir kahraman var diyerek cesaret aşılıyor. Doğanın Gücü Bizim Bilgimiz kitabıyla çocuk kitabı ödülüne layık görüldü.
Deneme: İyi İhtimaller, Hüseyin ÇOLAK, Çıra Yayıncılık.
Trabzon doğumlu Hüseyin Çolak, eğitimcidir. Lisans ve yüksek lisans eğitimini Ankara Üniversitesinde tamamladı. Şiir ve denemeleri Ay vakti, Türk Edebiyatı, Yedi iklim, Sebilürreşad, Yitik Söz başta olmak üzere çok farklı dergilerde uzun yıllardır yayınlanmaktadır.
Kelimelerin büyülü dünyasında harflerin değişimiyle hallerin değişimini konu alan özdeyişler ve sorgulamalarla düşünmeye teşvik eden ama her zaman iyi ihtimallerin olduğunu da söyleyen Hüseyin Çolak, İyi İhtimaller isimli eseriyle deneme ödülüne layık görüldü.
Dergi: Geçerken
Dijital hayatın egemen olduğu dünyamızda dergi geleneğini yaşatan Geçerken, genç bir yazar kadrosunun gayretleriyle vücut buluyor. Geleneğin bilgi ve hikmet birikimini edebi bir üslupla sayfalarına taşıyan dergi, yazıları kadar sayfa süslemeleri ve tasarımlarıyla da beğeni almaktadır. Biçim ve içeriğiyle Geçerken dergi ödülüne layık görüldü.
Dil: Reyhan ÇINAR
1978 Üsküdar doğumlu olan Reyhan ÇINAR, Türk Dili ve Edebiyatı alanında lisans ve yüksek lisans eğitimini başarıyla tamamlamıştır. Çocukluğunun şehri İstanbul’un tarih ve kültür atmosferinde eğitimini musiki ve diksiyon eğitimiyle taçlandırmıştr. “Bir zamanlar sözlerimiz de İstanbul gibiydi; zarif, ölçülü, ahenkliydi,” diyerek İstanbul Türkçesi merkezli bir dil ve kültür mücadelesi başlatmıştır. Bu mücadelesini öğretmenlik, seminerler, TRT programları, kurslar, seslendirme, sunuculuk yaparak sürdürmektedir.
Sosyal medyada da Türkçe ve klasik Türk kültürü hakkında etkin paylaşımlar yapan Reyhan ÇINAR, “İstanbul Türkçesi” kitabıyla da çabalarını okuyucularla buluşturmaktadır. Türkçeye ve zengin kültürümüze yapmış olduğu hizmetlerden dolayı Reyhan ÇINAR, dil ödülüne layık görüldü.
Düşünce-Felsefe: Dünyanın Sonbaharı, Âdem İnce, İnsan Yayınları.
1987 doğumlu Âdem İnce, sosyal bilimler alanında lisans eğitimi aldıktan sonra Millî Eğitim Bakanlığı burslarıyla yüksek lisans ve doktora çalışmalarını İngiltere’de tamamlamış ve halen Doçent olarak üniversitede görev yapmaktadır. Eğitim Sosyolojisi, Cemil Meriç: Bir Fikir Arkeoloğu, Beklemeye Övgü gibi yayımlanmış pek çok eseri vardır.
Nihilizm muhasarası altında kalan insanın köklerinden koparak kendine yabancılaşmasını, anlamın çekilip gitmesiyle ortaya çıkan tınısızlığı ve gündeliğin sıradanlığına hapsedilmiş ruhsuz varoluşu çözümlüyor. Bunu yaparken hazanın hüznünde yalnızca tükenişin olmadığını, oluşan enkazın arasından doğabilecek bir imkânın da var olabileceğini söyleyen Âdem İnce, Dünyanın Sonbaharı ile düşünce-felsefe ödülüne layık görüldü.
Hikâye: Kuşlar ve Geçmeyen Şeyler, Hale SERT, Hece Yayınları.
Hale Sert, 1978 Konya doğumlu. İngiliz Dili ve Edebiyatı ile lisansını, siyaset bilimi ile yüksek lisansını, Türk Dili ve Edebiyatı ile de doktorasını tamamladı. Akademisyenliği yanında hikâye kitapları da yayımladı.
Özenli, zevkli ve hikmetli anlatımıyla Hale Sert öykülerinde: insanı, insanın kelimelerle, kelimeleri oluşturan harflerle ilişkisini dile getiriyor. İnsanı ve süreçlerini eşya, tabiat ve tarih ile birlikte yorumluyor. İnsanı ve kelimeleri suçlamadan anlamaya ve onarmaya gayret eden yazar, kimi zaman insanı kimi zaman da kelimeleri özne yapıyor. Hale Sert, Kuşlar ve Geçmeyen Şeyler adlı özgün çalışmasıyla hikâye ödülüne layık görüldü.
Karikatür: Muammer ERKUL
Yazar, ressam ve yayıncı olan Muammer Erkul, İstanbul Beykoz doğumludur. Gazetelerin kurşun harflerle basıldığı zamanlardan ofsete ve günümüzdeki dijital yayınlara kadar her dönemde; gazete ve dergi sayfası hazırlamaktan köşe yazarlığına, çizgi romandan kitap kapağına kadar hemen her işi tanıdım ve yaptım, diyen Muammer Erkul’un onlarca kitabı basıldı. Özellikle 7 Ekim olaylarıyla başlayan Gazze soykırımını konu alan çizimleriyle Filistin davasını hep diri tuttu. Katliamın her gününü sanatının gücüyle karikatürlerinde haykırdı, sergiler açtı, etkinliklerde eserleriyle yer aldı. Muammer Erkul, zulme karşı yaptığı çizimlerle karikatür ödülüne layık görüldü.
Portre: İnsan Okudum, Mustafa EVERDİ, Hece Yayınları.
1957 Niğde doğumlu olan Mustafa Everdi, öğretmen ve avukat. Yazarın yazıları, Yeni Devir, Zaman (eski), Yeni Şafak, Star ve Karar gazetelerinde yayınlandı. Mavera, İslâm, Kelime, Dergâh, Varide, Türk Edebiyatı, Yolcu, Öykülem, Hece ve Şiraze dergilerinde yazılar yazdı. 21. Yüzyıl Yayınevi’ni kurdu, Dinazor adlı mizah dergisini çıkardı. Roman, öykü, hatıra, gezi ve inceleme alanında kitapları bulunmaktadır.
Mustafa Everdi, günümüze mesajı olan ve yaşantısıyla örnek olan aydınları, şairleri, yazarları topladığı kitaba yazdığı şahsiyetlerden etkilenerek İnsan Okudum adını koymuş. Kronik biyografiden çok bireysel ve sosyolojik detaylara dikkat çekmektedir. Büyük bir emekle yazılan İnsan Okudum kitabıyla portre ödülüne layık görüldü.
Radyo Programı: Harun YÖNDEM.
1952 Giresun doğumlu olan Harun Yöndem, öğretmen okulundan başlayarak şiir ve sunuculuğa ilgi duydu. Türkçeyi kullanma becerisi ve diksiyondaki maharetiyle radyo programcılığına genç yaşlarında başladı. Uzun yıllar TRT’de yaptığı programlarla bu alanın duayenlerinden olmayı başardı. Halen TRT Radyo 1’e “Toplum Çevre İnsan” adlı program hazırlıyor. Radyoculuğa yaptığı hizmetlerden dolayı Harun Yöndem, radyo programı ödülüne layık görüldü.
Roman: Koca Dutun Altı, Ayşe Filiz YAVUZ, Ötüken Neşriyat.
1960 doğumlu Profesör Ayşe Filiz Yavuz, bütün eğitimini Ankara’da tamamladı. Tıp doktoru olarak akademik hayatına devam eden Yavuz, Türk Ocakları genel merkezinde de görev yapmakta ve burada “Kuşlukta Yazarlar Edebiyat Topluluğu”nda kuruluşundan beri yer almaktadır. Yayımlanmış yüzlerce makalesi yanında yayımlanmış çok sayıda edebi eseri de vardır.
Çukurova’da yaşanmış olaylardan hareketle Anadolu insanının varoluş ve hayata tutunuşunu yerli ve milli bir duruşla kaleme alan Yavuz, insanımızın asaletini, cesaretini, adaletini, zarafetini Türkçenin incelikleri ve zenginlikleriyle ifade ediyor. Geleneği Türkçenin ve Anadolu insanının irfanıyla geleceğe taşıma gayretinde olan Ayşe Filiz Yavuz, Koca Dutun Altı ile roman ödülüne layık görüldü.
Seyahat: Kayıp Coğrafyanın İzinde Doğu Türkistan Seyahatnamesi, Taha KILINÇ, Ketebe Yayınları.
Taha Kılınç, 1980 Mersin doğumlu. İmam hatip ve ilahiyat fakültesinden mezun olduktan sonra gazetecilik mesleğine başladı. Çalışma alanı olarak Ortadoğu ve İslam coğrafyasını seçti. Seyahatlerini Yeni Şafak’ta köşe yazıları şeklinde yayınlamaktadır. Aynı zamanda aylık Derin Tarih dergisi ve gzt.com/mecra sitesinin genel yayın yönetmenidir. Ondan fazla yayımlanmış kitabı vardır.
Son yıllarda özellikle gazeteci kimliğiyle gidilmesi çok zor olan Doğu Türkistan’a gazeteci ve Müslüman Türk kimliğiyle yaptığı seyahati anlattığı Kayıp Coğrafyanın İzinde Doğu Türkistan Seyahatnamesi, her bakımdan çok kıymetli bir eser ve kaynak. Seyahat öncesi yaptığı detaylı çalışmaları, bölgenin tarihî süreçlerini, yolculukta yaşanan zorlukları, Uygur Türkleri ile olan diyalogları samimi bir üslupla, kaynaklarla, açıklamalarla aktarıyor. Dünyadan izole edilmiş bir coğrafyayı, her türlü zulme ve insan hakları ihlallerine uğrayan insanları bütün çıplaklığıyla gözler önüne sermeyi başaran Taha Kılınç, Kayıp Coğrafyanın İzinde Doğu Türkistan Seyahatnamesi ile seyahat ödülüne layık görüldü.
Sosyal Medya: Bir Aile Meselesi, Zeynep Cihangir ÇANKAYA, Serdar ÇANKAYA, Doğan Kitap
Prof. Dr. Zeynep Cihangir Çankaya, psikolojik hizmetler alanında akademik çalışmalar yapan bir akademisyendir. Akademik eğitimlerini Ankara’da tamamladı. Danışmanlık merkezinde çocuk, genç ve yetişkinlerle çalışmaya devam etmektedir. Serdar Çankaya, rehberlik ve psikolojik danışmanlık alanında lisans eğitimini Ankara’da tamamladı. Televizyon ve radyo programları yaptı. Yurt içinde ve yurt dışında farklı kesimlerle terapi çalışmalar yaptı.
Kendine dönmek, kendini bilmek ve anlamak insanın en önemli meselesidir. Ve insan bunu yaparken çocukluğunu anlamalıdır. Büyüyebilmek ve yetişkin bir birey olabilmek için çocukluğumuzun sokaklarına dönmek gerekir. Bir aile meselesi başlığıyla Çankaya ailesi de sosyal medyada yaptıkları aile sıcaklığındaki sohbetleriyle sosyal medya ödülüne layık görüldü.
Şiir: Köseği, Ulaş Konuk, Çıra Yayınevi.
Ulaş Konuk, 1984 Malatya doğumlu. Türk Dili ve Edebiyatı alanında lisansını tamamlayan Ulaş Konuk, öğretmen olarak meslek hayatına devam etmektedir. Genç yaşta şiir yazmaya başlayan şairin şiirleri Bir Nokta ve Aydos gibi dergilerde yayınlanmaktadır. Şiirin yanında düzyazı türlerinde de yazıları yayınlanmaktadır. Şairin ilk şiir kitabı olan “Mavi Kuşun Yolculuğu” 2015 yılında yayımlandı.
İnsanın bireysel ve ortak yaralarını şiirin tılsımlı diliyle ifade eden şair, Köseği ile yerelden evrenselliğe bir kapı aralıyor. İnsanı doğa, tarih ve inançla sıkı bir sohbete davet eden Ulaş Konuk, Köseği ile şiir ödülüne layık görüldü.
Kitap ve Kültür Dünyasına Hizmet Ödülü: M. Ergün TURAN
M. Ergün Turan, 1967 yılında İstanbul’da doğdu. Aslen Trabzonludur. İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği bölümünden mezun olduktan sonra, uzun yıllar dış ticaret ve inşaat sektöründe ticari faaliyetlerde bulundu. Kamuda muhtelif görevler aldıktan sonra 2014 yılında Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığına atanan M. Ergün Turan, 2019 yılında Fatih Belediye Başkanı seçildi.
Kamu ve yerel yönetimde edindiği tecrübesi, sürdürülebilir şehircilik anlayışıyla ilçenin fiziki ve sosyal ihtiyaçları planlandı. Yeni nesil onlarca kütüphane kuran, kültür mirasımıza pek çok eseri restore ettirerek ortaya çıkaran ve Fatih ilçesine ait pek çok yazılı eseri kitap haline getirerek kültür hayatmıza sunan ve Cağaloğlu Kitapçılar Çarşısı’nı yoktan hayata geçirerek kitap ve kültüre büyük hizmetleri olan sayın M. Ergün Turan, bu başarılı çalışmalarından ötürü ESKADER Kitap ve Kültür Dünyasına Hizmet Ödülü’ne layık görülmüştür.
Türk Dünyası Hizmet Ödülü: Muhittin GÜMÜŞ
Muhittin Gümüş 1965 Amasya doğumlu. Türk Dili ve Edebiyatı alanında lisans ve yüksek lisans eğitimini Ankara’da tamamladı. Ankara TÖMER’de başlayan Türkçe öğretim çalışmaları Sovyetler Birliği sonrası Türkistan’da bağımsızlığını kazanan Türk Cumhuriyetlerinde devam etti. Bu anlamda Türk Cumhuriyetlerine ilk giden ve en uzun süre bu coğrafyada hizmet eden Türk akademisyen olan Muhittin Gümüş, halen Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesinde öğretim üyesi olarak devam etmektedir. Binlerce öğrenciyi Türkçe ve Türk kültürüyle tanıştıran hocamız, Kırgızca ve Rusçadan pek çok eserin de Türkiye Türkçesine kazandırılmasına katkı sundu.
Şimşeğin Gözyaşı, 2022 yılı Türk Dünyası Kültür Başkenti Bursa’da düzenlenen “Dilde, Fikirde, İşte Birlik Türk Dünyası Edebiyat (Roman) Ödülleri” kapsamında ödül almıştır. Bu değerli eser, Muhittin Gümüş tarafından Türkiye Türkçesine çevrilmiş ve 2025 yılında Türk Dil Kurumu Yayınları tarafından yayımlanmıştır.
ÜSTÜN HİZMET ÖDÜLÜ: Prof. Dr. Kemal YAVUZ
Kemal Yavuz, 1947 Karaman doğumludur. Lise tahsilini Konya’da lisans ve doktorasını İstanbul Üniversitesinde tamamladı. 1973 yılında Erzurum Atatürk Üniversitesi İslami İlimler Fakültesinde Osmanlı Türkçesi asistanı olarak atandı. 1977 yılında doktor oldu ve Erzurum Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde göreve başladı. 1981-1982 yıllarında dil ve alanında araştırma yapmak üzere Fransa’ya gitti. Erzurum’da doçent iken 1986 yılında İstanbul Edebiyat Fakültesine tayin oldu. 1989 yılında Eski Türk Edebiyatı kürsüsünde profesör ve anabilim dalı başkanı oldu. Bir dönem Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Müdürlüğü de yaptı.
Lisans dışında yüksek lisans ve doktora düzeyinde onlarca tez danışmanlığı yaptı. Akademisyenliği yanında bir neslin hocası oldu. Divan edebiyatının onlarca şairi ve divanını günümüz insanıyla buluşturdu. Bunun yanında Azerbaycan edebiyatından da eserleri Türkiye Türkçesine kazandırdı. Millî Eğitim Bakanlığı liseler için ders kitapları da hazırladı. Klasik edebiyatımıza, kültürümüze, Türkçemize yaptığı hizmetlerden dolayı Kemal Yavuz, üstün hizmet ödülüne layık görüldü.
ÜSTÜN HİZMET ÖDÜLÜ: Kamil UĞURLU
1942’de Konya’da (Hadim-Aladağ) doğdu. Babası Arif Bey, annesi Fatma Hanım’dır. İlköğrenimini Cumhuriyet Okulunda (1949-1953), orta öğrenimini Karaman Ortaokulunda tamamladı. Konya Lisesi’nde okudu (1954-1959). İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nde lisans ve yüksek lisans eğitimini (1960-1967) tamamladı. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümünde doktora yaptı (1985-1989). TİKA’nın danışmanı olarak Orhun Anıtları Projesi’nde yer aldı ve Moğolistan’da Ötüken Vadisi’ndeki müzelerin proje ve uygulamalarını yaptı. 1998 yılında TOKİ Başkanlığı’na getirildi. Başbakanlık Müşaviri oldu. 2009 Yerel Seçimlerinde Karaman Belediye Başkanlığına seçildi.
Türkiye Yazarlar Birliği ve TÜRKSAV kurucu üyesi olan Uğurlu, üç dönem Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Bilim Kurulları üyeliği yaptı. Türk Ocakları Türk Kültürüne Hizmet Büyük Ödülü; Türk Dünyası Mimarlar ve Mühendisler Birliği Büyük ödüllerine layık görülen Uğurlu, Kırgızistan ve Kazakistan Devlet Nişanları sahibidir.
“Mimarlık mesleği bir görgü mesleğidir. Dünyadan haberiniz olmalı, gezmelisiniz görmelisiniz. Edebiyattan haberiniz olmalı, duymalısınız, hissetmelisiniz. Çok iyi fotoğraf çekmelisiniz. Çok iyi tuğla örmelisiniz ustalıktan haberiniz olmalı. Ve birçok disiplin bunun içinde olmalı” diyen Kamil Uğurlu bu çok yönlü ve bütüncül anlayışı, hayatına, şehre ve kitaplarına yansıtmıştır. Yazmış olduğu şehrengizler ile de şehre ve medeniyetimize kıymetli ve kalıcı eserler bırakmıştır.
ÖZEL ÖDÜL: PROF. DR. Mehmet İPŞİRLİ
Mehmet İpşirli, 1945 Kayseri’de dünyaya geldi. İstanbul Üniversitesi Tarih Bölümünden 1970 yılında mezun oldu. Yüksek lisans ve doktorasını Edinburg Üniversitesinde yaptı. 1983’te doçent, 1988 yılında da profesör oldu. İstanbul Üniversitesi Tarih Bölümünde yıllarca lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyinde dersler verdi. Emekli olduktan sonra Medipol Üniversitesinde hocalık yapmaya devam etmektedir.
Özellikle Osmanlı dönemi konusundaki çalışmalarıyla cihan devletimizin anlaşılmasında büyük rol oynadı. Bu alandaki tartışmalı konuların aydınlanmasında otorite oldu. Halil İnalcık, Osmanlı tarihi alanında Mehmet İpşirli’yi kendi varisi olarak ifade etmiştir. Türk tarihine yaptığı hizmetler vesilesiyle özel ödüle layık görüldü.