Dünya

Fransa meclisinde Yeni Kaledonya'da bölgesel seçimlerin ertelenmesini öngören tasarı onaylandı

Fransa'da Ulusal Meclis, ülkenin Hint Pasifik'teki kolonisi Yeni Kaledonya'da bağımsızlık yanlılarının karşı çıktığı seçimlerin ertelenmesine ilişkin tasarıyı onayladı.

Le Figaro gazetesinin haberine göre, seçimlerin ertelenmesini öngören tasarı Ulusal Meclis'te oylandı.

Yeni Kaledonya'da bağımsızlık yanlısı Kanak Sosyalist Ulusal Kurtuluş Cephesi (FLNKS) hareketinin, bölgesel seçimlerin mevcut seçmen listesi dikkate alınarak gelecek ay düzenlenmesi için Fransa'ya yaptığı çağrıya rağmen, seçimlerin ertelenmesini sağlayacak tasarı Ulusal Meclis'te 247 'hayır' oyuna karşı 279 'evet' oyuyla kabul edildi.

Tasarıya, Sosyalist Parti (PS) milletvekilleri ve Emmanuel Macron'un hükümet ortakları 'evet' derken, diğer solcu partiler ve aşırı sağcı Ulusal Birlik (RN) destek vermedi.

Tasarıyla kasımda planlanan bölgesel seçimlerin Haziran 2026'ya ertelenmesi öngörülüyor.

Tasarının yasalaşması için Parlamentonun üst kanadı olan Senato'da yapılacak nihai oylamadan da geçmesi gerekiyor.

Bağımsızlık yanlıları seçimin ertelenmesine karşı

Ada'da geçen yıl yapılması beklenen bölgesel seçimler, şu ana kadar 2 kez ertelenmişti.

Ada'nın önde gelen bağımsızlık yanlısı örgütü FLNKS'den 17 Ekim'de yapılan açıklamada, seçimlerin ertelenmesine karşı olunduğu belirtilmiş ve bölgesel seçimlerin mevcut seçmen listesi dikkate alınarak kasımda yapılması için Fransa'ya çağrıda bulunulmuştu.

FLNKS üyesi Romuald Pidjot, 'Aynı hataları tekrar ediyorlar.' diyerek, daha önce de seçimlerin ertelendiğini ve Ada'daki seçmen listesinin genişlemesi için senatörlerin oy kullandığına işaret etmişti.

Pidjot, 'Bu, 15 kişinin öldüğü 13 Mayıs (2024) ayaklanmasına yol açtı.' değerlendirmesinde bulunmuştu.

- Yeni Kaledonya'nın statüsüne dair Bougival Anlaşması imzalanmıştı

Fransa'nın Bougival kentinde 12 Temmuz'da Yeni Kaledonyalı temsilciler ile Paris hükümeti arasında 'Fransa bünyesinde özel statülü bir Yeni Kaledonya devleti kurulmasını' öngören anlaşma imzalanmıştı.

Fransız sömürgesi Yeni Kaledonya'nın kurumsal geleceğine ilişkin 13 sayfalık anlaşmada, Yeni Kaledonya'nın 'Fransa'ya bağlı' bir devlet statüsü kazanması ve Yeni Kaledonya vatandaşlığının oluşturulması kararlaştırılmıştı.

Anlaşma ile Ada'da doğanlar ve burada 15 yıl boyunca kesintisiz ikamet edenlere seçimlerde oy kullanma hakkı tanınmıştı.

Ayrıca nikel kaynakları Fransız şirketler tarafından kullanılan Ada'da, bunların kullanımına ilişkin stratejik bir planın hayata geçirilmesi ve referandum yapılarak anlaşma konusunda yerlilerin fikrine başvurulması konusunda mutabık kalınmıştı.

- Yeni Kaledonya'da bağımsızlık yanlıları güç kullanılarak bastırılmıştı

Fransız ana karasından yaklaşık 17 bin kilometre uzaklıktaki Yeni Kaledonya'da bağımsızlık yanlıları, Fransız hükümetinin yerli halkla yaptığı anlaşmalara aykırı olan bir anayasal reformu yürürlüğe koymak istemesine karşı harekete geçmişti.

Fransız hükümetinin yerli halkla 1998'de imzaladığı ve Ada'ya özerklik statüsü veren Noumea Antlaşması'na aykırı şekilde en az 10 yıldır Ada'da yaşayan Fransızların seçimlerde oy kullanmalarının yolunu açma girişimi sonrası 13 Mayıs 2024'te başlayan bağımsızlık protestoları, güç kullanılarak bastırılmıştı.

Ada'da, Fransız güvenlik güçlerinin düzenlediği operasyonlarda 10'dan fazla kişi hayatını kaybetmişti.

Paris yönetimi, protestoların ardından bağımsızlık yanlıları ile müzakere masasına oturmuş ve Bougival Anlaşması'na giden süreç başlamıştı.