Dünya

İran Dışişleri Bakanı ile AB Temsilcisi, Tahran'ın nükleer dosyasını görüştü

İran Dışişleri Bakanı Erakçi ile Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, Tahran'ın nükleer meselesinde yaşanan son gelişmeleri görüştü.

İran Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamaya göre, Erakçi ile Kallas, Katar'ın başkenti Doha'da bir araya geldi.

Görüşmede Erakçi, 2015'teki nükleer anlaşmanın Avrupalı tarafları İngiltere, Fransa ve Almanya'dan oluşan E3 ülkelerinin İran'a Birleşmiş Milletler (BM) yaptırımlarını geri getirebilecek 'snapback' mekanizmasını tetikleme kararını 'sorumsuzca' ve 'temelsiz' olarak nitelendirdi.

Kallas'ın 'Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) Ortak Komisyonu Koordinatörü' olarak taşıdığı önemli sorumluluğu işaret eden Erakçi, KOEP ve 2231 sayılı karar kapsamında kendisine verilen görev doğrultusunda, sorumluluğunu yerine getirmesi ve diplomasiye yönelik hareketleri etkisiz kılmasının beklendiğini belirtti.

Erakçi ayrıca, ülkesinin diplomasi konusundaki kararlılığını yineledi.

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kallas da tüm tarafların endişelerini gidermenin tek yolunun diplomasi ve müzakereler olduğunu belirterek, diplomasi için daha fazla fırsat sağlanması gerektiğini vurguladı.

Görüşmede, önümüzdeki günlerde istişarelerin sürdürülmesi kararlaştırıldı.

BM yaptırımları nasıl geri getirilir?

Nükleer anlaşmayı destekleyen 2231 sayılı BMGK kararına göre, anlaşmaya 'katılan' herhangi bir devlet, İran'ın anlaşmaya önemli ölçüde uymadığını düşünmesi halinde Güvenlik Konseyi'ne şikayette bulunabiliyor. Konu BMGK'ye ulaştığında, 30 günlük bir süreç başlayacak.

Bu sürede BMGK'nin İran'a yönelik yaptırımların kaldırılmasının devamı için yeni bir karar alması gerekecek. Bu kararın da BMGK daimi üyeleri Rusya, Çin, ABD, Fransa ve İngiltere tarafından veto edilmemesi gerekiyor.

Bu karar zamanında kabul edilmezse, 2015'teki anlaşma kapsamında kaldırılan BM yaptırımları otomatik olarak yeniden yürürlüğe girecek. Konseyde başka bir oylamaya gerek duyulmuyor.

Hangi BM yaptırımları geri dönebilir?

Mekanizmanın devreye girmesiyle 2006 ile 2010 arasında İran'a karşı çıkarılan 1696, 1737, 1747, 1803, 1835 ve 1929 sayılı kararlar yeniden geçerlilik kazanacak.

Bu durumda geri getirilecek yaptırımlar arasında silah ambargosunun yeniden yürürlüğe girmesi, İran'ın nükleer başlık taşıma kapasitesine sahip füze geliştirmesinin yasaklanması ve yüzlerce kişi ile kuruluşa yönelik mali ve seyahat kısıtlamaları yer alıyor.