Genellikle Akdeniz'e yakın olan ülkelerde yetiştirilen kayısı, ülkemizde Malatya başta olmak üzere Elazığ, Erzincan, Kars, Iğdır, Mersin ve Hatay gibi illlerin yanı sıra Marmara ve Ege bölgesinde de yetiştirilmektedir. Dünyanın birçok bölgesinde üretilen kayısı, sağlık açısından oldukça faydalı ve besleyici bir meyvedir. Dünyadaki yaş kayısı üretiminin sıralamasında Türkiye birinci sırada yer alırken 2. ve 3. sıra İspanya ile İtalya'ya aittir. Gülgiller familyasına ait olan kayısı pembe ve beyaz çiçeklere sahip bir ağaçta yetişmektedir. Aynı zamanda kayısının şekerpare, Şam, tokaloğlu, darende, hacıkız, hasanbey, muhittenbey ve imrahor gibi farklı çeşitleri bulunmaktadır.
Kayısının Faydaları
İçeriğindeki zengin vitamin ve mineraller sayesinde vücut sağlığına önemli ölçüde katkı sağlayan kayısının faydaları saymakla bitmez. Kabızlık sorunu başta olmak üzeregebelikten cilt sağlığına kadar birçok alanda yarar sağlamaktadır. Oldukça zengin bir içeriğe sahip olan kayısı A, B, C ve P vitaminlerinin yanı sıra demir, kalsiyum, magnezyum ve fosfor bakımından da oldukça güçlü bir içeriğe sahiptir. Zengin içeriği sayesinde vücut sağlığına sayladığı katkılar nedeniyle uzmanlar özellikle gelişme çağındaki çocukların kayısı tüketmesi gerektiğini belirtmektedirler.
Kayısının Sağlığa Katkıları
Oldukça besleyici olan kayısı birçok hastalığa karşı etkili koruma ve direnç sağlamaktadır. zengin içeriği sayesinde vücuttaki zararlı maddelerin atılmasına yardımcı olan kayısı, aynı zamanda kanser türlerine karşı da koruyucu bir etki sağlamaktadır. Cilt sağlığı açısından oldukça faydalı olan kayısının aynı zamanda cilt kanserine karşı da koruyucu bir rol üstlendiğini söyleyebiliriz. Uzmanların özellikle gelişme çağındaki çocuklar için önerdiği kayısı, gelişim bozukluğundan kaynaklanan birçok hastalığın ve sorunun önüne geçmektedir. Kayısı sinir sistemini olumlu yönde etkileyerek sakinleştirir ve aynı zamanda uykusuzlukproblemini de ortadan kaldırır. Kısacası kayısı sindirim sisteminden sinir sistemine kadar birçok alanda fayda sağlamaktadır.
1. Kayısının Sindirim Sistemine Faydası
Kayısının faydaları denilince akla ilk gelen özelliklerinden biri de kabızlık soruna karşı olan etkileridir. Sağlıksız beslenmenin yanı sıra kullanılan ilaçlar da kabızlık sorununa neden olabilir. Gün içinde yeterince su tüketilmemesi, sağlıksız beslenilmesi ve genellikle kuru gıdaların tüketilmesi sıkça kabızlık sorunu ile karşı karşıya getircektir. Aynı zamanda düzenli olarak tüketilen kayısı kilo problemi yaşayan kişilerin zayıflamasına yardımcı olacaktır. Yüksek lif oranına sahip besinler sindirimi kolaylaştırarak bağırsakların düzenli ve sağlıklı çalışmasını sağlar. Kayısı ise lif bakımından zengin bir içeriğe sahip olan meyvelerdendir. Yüksek lif oranı ile bağırsak hareketlerini düzenleyen ve kabızlık sorununu ortadan kaldıran kayısının yanı sıra yaban mersini, armut, greyfurt ve erik gibi meyveleri de tüketebilirsiniz.
2. Kayısının Kalp Sağlığına Faydası
Güçlü bir antioksidan kaynağı olan kayısı, içeriğindeki C vitamini ve likopen sayesinde kalp hastalıklarına karşı koruma ve direnç sağlar. Kalp sağlığında önemli bir yere sahip olankolesterol dengesini kayısı ile sağlamanız mümkün. Kötü kolesterol (LDL) oranını düşürmeye yardımcı olan kayısı, bu özelliği ile kalp ve damar sağlığınıkorumaktadır. Potasyum bakımından zengin bir içeriğe sahip olan kayısı, bu özelliği ile kalp ritmini düzenleyerek kalp sağlığına ekstra bir katkı sağlamaktadır. Aynı zamanda kayısı suyu tüketimi ile kan akışının hızlandırılmasını sağlayarak damarların ve kanın temizlenmesini sağlayabilirsiniz.
3. Kayısının Göz Sağlığına Faydası
Yapılan araştırmalar sonucuna göre kayısının göz sağlığını koruduğu hatta birçok göz hastalığının oluşmasını önlediği belirtilmektedir. C vitamini başta olmak üzere içeriğindeki vitamin ve mineraller sarı nokta ve katarakt gibi önemli göz hastalıkları riskini azaltmaktadır. Kayısı tüketiminin yanı sıra greyfurt, portakal, çilek, brüksel lahanasıve koyu yeşil yapraklı sebzelerin göz hastalıklarına karşı etkili bir koruma sağladığı belirtilmektedir. Özellikle yaşa bağlı olarak meydana gelen katarakt oluşumunu engellemektedir.
4. Kayısının Kemik Sağlığına Faydası
Kalsiyum bakımından zengin bir içeriğe sahip olan kayısı, kemik sağlığı açısından önemli besinlerin başında gelmektedir. Kemik sağlığına katkıda bulunan ve kemik hastalıklarına karşı koruma sağlayan kayısıyı her yaş grubundan bireylerin tüketmesi önerilmektedir. Kemik sağlığı açısından oldukça önemli bir yere sahip olan vitamin ve minerallerin birçoğu kayısıda bulunmaktadır. İçeriğindeki demir, fosfor, magnezyum ve bakır gibi önemli mineraller kemik sağlığına katkıda bulunarak osteoporoz gibi kemik hastalıklarına karşı koruma ve direnç sağlar.
5. Kayısının Saç ve Cilt Sağlığına Faydası
Saç ve cilt sağlığı açısından oldukça önemli bir rol oynayan kayısı, içeriğindeki vitamin ve mineraller sayesinde gerek cildin gerekse saçların daha sağlıklı görünmesine yardımcı olur. Cilt bakımında sıkça kullanılan ve birçok cilt bakım ürününün içeriğinde yer alan kayısı yağı,cildi nemlendirir ve yağ dengesini korur. Özellikle yağlı ciltler için önerilen kayısı cildin aşırı yağlanmasını öneleyerek sağlıklı bir görünüm kazanmasını sağlar. Nemlendirici özelliği olan kayısı yağı, cildin daha esnek, parlak, nemli, yumuşak ve genç görünmesinisağlar. Besleyici özelliğine sahip olan kayısı cildi ölü derilerden arındırarak daha temiz, sağlıklı ve genç görünmesine yardımcı olur. Kayısının bir diğer önemli faydası ise saç bakımındaki katkılarıdır. Saç ve saç derisi için oldukça önemli olan kayısı yağı, saçların daha yumuşak ve parlak görünmesini sağlayarak dökülmelerin önüne geçer. Saç dökülmesininyanı sıra saç derisini besler ve saç derisinde meydana gelen kaşıntıları önler.
6. Kayısı ve Anemi
Çoğunlukla deir eksikliği nedeniyle meydana gelen anemi yani kansızlık, düzenli kayısı tüketimi ile önlenebilir. İçeriğindeki zengin demir oranı ile uzun süreli ve düzenli olarak tüketilen kayısı, kansızlık tedavisinde etkili bir rol oynar. Hemoglobin üretimine yardımcı olan kayısı aynı zamanda kan akışını da hızlandırır. Düzenli olarak tüketilen kayısı anemi riskini en aza indirir. Uzmanlar günde aç karnına 3-4 adet kuru kayısı tüketmesi gerektiğini önermektedir. Ayrıca gebelik döneminde sıkça karşılaşılan kansızlık problemi kaysı tüketimi ile önlenebilir.