Sabır; değişen maddi ve manevi durumlar karşısında dengeyi bozmamaktır. Tahammül göstermektir. Acılara katlanmak, sıkıntılara karşı soğukkanlı olmaktır. Beşeri hisleri aklın ve dinin sınırları dahilinde sabit tutmaktır .Peki sabırlı olmanın faziletleri nelerdir? İşte sabır göstermenin faziletleri...
Sabır, güzel ahlakın ağırlık merkezi, îmanın yarısı, ferah ve saadetin anahtarıdır. Cennet nîmetlerine kavuşturan büyük bir fazîlettir. Sabır, hoşa gitmeyen ve ıztırap veren hadiseler karşısında muvazeneyi bozmadan sükûnete bürünmek, Hakk'a teslîm olmaktır.
Enbiya ve evliya, sabır husûsunda da zirve örnekler sergilemiş ve Allah'ın yardımına nail olmuşlardır. Bu sebeple onlar, sabır husûsunda da bizim örneklerimiz olmalıdır.
Sabrın dünyevî tarafı acı, ahiret tarafı çok parlaktır. Sabrın acılarını sîneye çekenler, ebediyet devleti olan cennete ve Allah'ın rızasına kavuşurlar.
Her halükarda Allah'ın emir ve yasaklarındaki nîmet, hikmet ve ilahî mükafatları düşünmek, sabrı kolaylaştırır.
SABRIN İLK ŞARTI
Sabrın ilk şartı, onu gerektiren hadiseyle ilk karşılaşıldığında gösterilmesidir. Vaktinde gösterilmeyen bir sabrın, fazla bir mükafatı yoktur.
Bütün ahlakî güzellikleri içine aldığı için sabrın dînimizdeki mevkii çok büyüktür. Kur'an-ı Kerîm'de yetmişten fazla yerde sabırdan bahsedilir. Âyet-i kerîmelerde, Hazret-i Peygamber Efendimiz'e ve O'nun şahsında bütün ümmete sabır tavsiye edilmiştir:
"Ey îman edenler! Sabır ve namazla Allah'tan yardım isteyin!.." (el-Bakara, 153)
"Ey îman edenler! Sabredin, sebat gösterin, hazırlıklı ve uyanık olun. Allah'tan korkun ki başarıya erişesiniz." (Âl-i İmran, 200)
Bu ayetin tefsîrinde Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır, şu açıklamayı yapar:
"Esma-i ilahiyyeden biri de «es-Sabûr» ism-i şerîfidir. Her kimde sabır varsa, onda Allah'ın kudretinden bir tecellî var demektir. Hele bu sabırlı kimseler biraraya gelip de bir cemaat olurlarsa, her halükarda Allah'ın yardımına mazhar olurlar. Allah, onların daima dostu ve velîsidir."
Büyük mükafatlar, daima büyük sabırların, musîbet ve iptilalara tahammülün arkasından gelir. Âyet-i kerîmede:
"Sabredenlere, mükafatları hesapsız ödenecektir." (ez-Zümer, 10) buyrulur.
SABRIN ÇEŞİTLERİ
Resûlullah, sabrın çeşitlerini ve fazîletlerini bildirdiği bir hadîs-i şerîfinde şöyle buyurmuştur:
"Sabır üçtür:
Musîbetlere karşı sabır, kullukta sabır ve günah işlememekte sabır…" (Süyûtî, II, 42; Deylemî, II, 416)
Yine Resûlullah, Allah Teala'nın şöyle buyurduğunu haber vermiştir:
"Dünyada sevdiği bir dostunu aldığım zaman, (sabredip) ecrini Allah'tan bekleyen mü'min kulumun katımdaki karşılığı cennettir." (Buharî, Rikak, 6)
"Kulumu, iki gözünü kör etmekle imtihan ettiğim zaman sabrederse, gözlerine karşılık ona Cennet'i veririm." (Buharî, Merda, 7; Tirmizî, Zühd, 58)
SABIR İMTİHANI
Sabır, dinimizin en mühim disiplinlerinden biridir. Sabır imtihanı da en zor imtihanlardandır. Bu sebeple Hazret-i Ebûbekir:
"Bana göre afiyette olup şükretmem, imtihana tabî tutulup sabretmemden daha makbuldür." demiştir.