Eğitimi nötralizasyon yapan en önemli faktör: PARA!

Eğitimi kendine dert edinen ve yıllardır bu konuda kafa yoran, sözü olan, yazan, çizen biri olarak eğitim sistemimizin geleceği adına kaygılarım ve itirazlarım var açıkçası. Ben “özel okul” uygulamasına da bir öğretmenin “özel öğrenci” bulup ders vermesine de karşıyım. Bana göre okullar, üniversiteler işleyişi, mevzuatı, yapılanması ile özel olmalı; öğrenciler kendini bu eğitim kurumlarında özel hissetmeli. Ama bilgi aktardığımız, beceri kazandırdığımız bu eğitim yuvaları özelleştirilmemeli! Özel okullar değil, okullar özel olmalı; özel öğrenciler değil, öğrenciler kendini özel hissetmeli, hissetmeli ki öğrenciler arasında da okullar arasında da makas farkı olmasın!

Gerçekten, içtenlikle soruyorum: Eğitim ve öğretim faaliyetleri pazarlama sürecine dahil edilebilir mi? Şu an özel okullarda da ve bireysel olarak kendine özel öğrenci bulan öğretmen ve veli arasında da bir pazarlık söz konusu yok mu? Neyi, niçin pazarlıyoruz? Burada çocuğun üstün yararı mı gözetiliyor yoksa öğretmen veya okulların mı? Çocuğun üstün yararı gözetiliyor ise neden bu iş ücretsiz bir şekilde devlet okullarında yapılmıyor? Hatta bir dönem DYK kurslarını biz verelim diye özel okulların talebi bile olmadı mı?

Okullar arası makas farkının olmasında veya öğrenciler arasında başarı farkının olmasında özel okul veya özel öğrenci kavramının yeri nedir, gerçekten çok merak ediyorum. Acaba tüm okullar devlet okulu statüsünde olsaydı okullar ve öğrenciler arası makas farkı bu kadar olur muydu, ne dersiniz?

Başarısı, öğretmen kadrosu, çalışma kültürü, iş ahlakı, disiplini ve sistemsel yapısı ile bir okul özel kılınabilir. Buna itirazım yok. Ama para karşılığında daha fazla emek gösterilen, daha fazla bilgi sunulan, daha fazla ilgi gösterilen, ‘öğretilen şey’ üzerinde para için çok daha fazla durulan anlamına gelen “özel okul” kavramına ise itirazım var. Benzer şekilde ‘özel öğrenci’ kavramına da…

Daha fazla ilgi gösterilecek diye daha fazla para verilebilir mi? Bilgi parayla satılabilir mi? Eğitim ve öğretim süreci bir pazarlama unsuru olabilir mi? Daha fazla biliyorum daha iyi öğretiyorum diye daha fazla mı para talep etmeliyim? Kamu okullarında çalışan ve daha fazla bilen daha iyi öğreten daha çok emek veren öğretmenleri kamusal alan içerisinde hizmet veren okulların dışına itmez mi bu tutum? Bu yönelim, eğitim sistemini nötralizasyon (etkisiz, zayıflamış) hale getirmez mi? Sistemin çarpık olmasına ve kamu okullarının gücünün zayıflamasına neden olmaz mı?

Düşünebiliyor musunuz, bir öğretmen yıllarca emek veriyor, KPSS gibi zorlu bir sınavın üstesinden geliyor, atanıyor, işin içine giriyor, eğitim sistemini yakından tanıyor ve sonrasında istifa edip gidip özel okullarda çalışıyor veya yöneticilik yapıyor. Bu kabul edilebilir bir durum olabilir mi? Bu öğretmenler neden sahip oldukları o birikimi, beceriyi, donanımı devlet okullarında ki çocuklar için sarf etmiyor? Nedenini size söyleyeyim çünkü özel okullarda daha çok para var! Özel öğrenci bulup ders anlatmak çok daha fazla kazanç sağlıyor. Peki nerede kaldı eğitimde fırsat eşitliği ilkesi? Maddi geliri düşük, orta sınıf ailelerin çocukları özel öğrenci değiller mi? Devlet okullarında bu çocukları özel kılamayacak mıyız? Elbette ki kılabiliriz…

Dershaneleri kapattığımız gibi özel okulları kapatıp tüm öğrencileri devlet okulu sisteminin içerisine aldığımızda zengin-fakir kavramı da ortadan kalkar, özel öğrenci kavramı da… Devlet okullarında okuyan tüm öğrenciler özeldir. Annesi babası olmayan ve özel okullara gidemeyen ya da para karşılığında özel ders alamayan bu öğrenciler özel olamayacak mı? Kader coğrafya mı olacak gerçekten? Bu öğrenciler düşük puanlar alarak farklı bölümlere yerleşir iken, zengin aile çocukları özel okullara milyonlar vererek ya da özel ders hocası tutarak verecekleri para ile daha mı başarılı olacak daha mı güzel bölümlere gidecek?

Her şey özel kılınabilir ama her şey özelleşemez! Eğitim de öğrenci de öğretmen de okul da özel kılınabilir ama bunların özelleşmesinde sorun vardır. Ve gün geçtikçe bu sorun daha da büyüyor!

Ve bakalım, bu işin sonu nereye varacak? Tüm okullar özelleşecek, öğretmenler özel öğrenci aramaya devam mı edecek yoksa dershanelerin kapatılmasında atılan cesur adım gibi bir cesur adım daha atılıp özel okullar kapatılacak? Zamanla göreceğiz…