Haziran Ayı Enflasyonu Beklentilerin Üzerinde Gerçekleşti

17 günlük tam kapanma uygulamasının denk geldiği Mayıs ayı, talebin büyük ölçüde azaldığı ve pek çok işletmenin kapalı olması sebebiyle fiyat toplamanın zor olduğu bir aydı. Bu nedenle Mayıs ayı enflasyonu beklentilerin altında gerçekleşmişti.

Haziran ayında ise aşılamanın hızlanması, kısıtlamaların gevşetilmesi, hizmet sektörünün canlanması, Mayıs ayına ait fiyat artışlarının bir sonraki aya yansıması, yaz aylarında düşmesi beklenen gıda fiyatlarının küresel çapta son 11 yılın zirvesinde olması, kur geçişkenliği ve emtia fiyatlarının tüm dünyada artıyor olması enflasyonun beklentilerin üzerinde gerçekleşmesine neden oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre; tüketici fiyat endeksi (TÜFE) Haziran ayında bir önceki aya göre yüzde 1,94, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 8,45, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 17,53 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 14,55 oranında arttı.

Ana harcama gruplarındaki değişim oranları ise şöyle gerçekleşti:

Yıllık en düşük artış yüzde 2,01 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla, yüzde 6,13 ile haberleşme, yüzde 7,05 ile giyim ve ayakkabı ve yüzde 10,86 ile eğitim oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 26,29 ile ulaştırma, yüzde 25,69 ile ev eşyası ve yüzde 19,99 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu.

Aylık düşüş gösteren tek grup yüzde 0,01 ile alkollü içecekler ve tütün oldu. Ana harcama grupları itibarıyla 2021 yılı Haziran ayında en az artış gösteren ana gruplar yüzde 0,35 ile haberleşme, yüzde 0,80 ile sağlık ve yüzde 0,88 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu. Buna karşılık, Haziran ayında artışın yüksek olduğu gruplar ise sırasıyla, yüzde 4,50 ile ev eşyası, yüzde 4,46 ile eğlence ve kültür ve yüzde 3,82 ile lokanta ve oteller oldu.

Haziran 2021'de, endekste kapsanan 415 maddeden, 55 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 54 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 306 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.

Aylık değişim oranlarına bakıldığında ağırlıklı olarak hizmet sektörü kapsamındaki ana harcama gruplarındaki fiyat artışı dikkat çekiyor. Yıllık artışta ilk sırada yer alan ulaştırmada ise akaryakıttaki vergi artışı etkili oldu.

Yılın başında yapılan tahminler enflasyonun zirveyi Nisan ayında göreceği yönündeydi. Ancak enflasyonda yukarı yönlü riskler devam ediyor. Dolayısıyla enflasyondaki düşüş eğilimi baz etkisinin de katkısıyla sonbaharda başlaması öngörülüyor.

Diğer yandan mobilya, beyaz eşya, taşıt, televizyon ve kuyum harcamalarında kredi kartı taksit sayıları azaltıldı. Manşet enflasyonun üzerinde fiyatı artan bu ana harcama gruplarına olan talep bu düzenlemeyle düşecek bu durum da enflasyona olumlu katkı sağlayacaktır.