​ÖZGÜRLÜKÇÜ BİR ENTELEKTÜEL VE YAYINCI: VELİ KONDAK

2 Şubat 2023 Tarihi, sevgili Veli Kondak abiyi kaybettiğimiz gün olarak hafızalarımızda yer alacaktır. Perşembe akşam saatlerinde yayına hazırladığı bir kitabın bandrolünü almak üzere gittiği yerde geçirdiği kalp kriziyle hayatını kaybeden Veli abi, hayatımızda doldurulması imkânsız bir boşluk bırakarak ebediyet âlemine intikal etti. Veli Kondak’ın hayatı, kitaplardan oluşuyordu. Kitab okumak, kitapları yayınlamak ve kitapları ilgilisine ulaştırmak için koşuşturmakla hayatı geçti. Veli Kondak, bir kitabın yayın prosedürünü tamamlamak için koşuştururken hayatını tamamladı. Veli Kondak, kitapla dolu yaşadı ve hayatını tamamladı. Veli Kondak, çok iyi bir kitap okuyucusuydu, eleştirmeniydi ve yayıncısıydı. Veli Kondak, kitapla bütünleşen bir hayat yaşayarak geride anlamlı ve değerli bir hikâye bıraktı.

1963 Yılında Antalya’nın Serik ilçesinde Ayanos köyünde mütevazi imkanlara sahip bir ailenin çocuğu olarak doğan Veli Kondak, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme bölümünü bitirdi. Veli abi, işletme bölümünü bitirmesine rağmen kendisini hiçbir zaman bu alanla sınırlı tutmadı. Siyaset, sosyoloji, ekonomi, hukuk, teoloji ve uluslararası ilişkiler gibi insan bilimlerine tatmin edilmez bir merakla ilgi duyan Veli Kondak, sosyal bilimler alanlarındaki bütün yeni yayınları ve gelişmeleri takip etmeye çalışıyordu. O, ekonomi alanında yetkinlik düzeyinde bir bilgiye ve donanıma sahiti. Ulusal ve küresel ekonomi konusunda yaptığı yorumlar ve öngörüler, ülkemizin ve dünyanın ekonomik geleceği konusunda yolumuzu aydınlatacak perspektifler içeriyordu.

Sivas Demir-Çelik’te Genel Müdür Yardımcılığı ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nda uzmanlık yapan Veli abi, kalıplar ve kilişeler içinde çalışmayı iş sayan dar ve kısır bir bürokrat değildi. Bürokrasinin verimsizliğini hep eleştiren Veli abi, bürokratların kendilerini yenileyememesinden, alışılageldik kalıplara hapsolmasını, sahici anlamda iş yapmak yerine iş yapıyormuş gibi yapmalarını sert bir şekilde eleştirirdi. Bürokrasinin dünyadaki entelektüel ve teknolojik gelişmelerden habersiz olmasını, kitaba ve düşünceye ilgisiz kalması onu çok huzursuz ederdi. Memuriyet hayatının ev ve arabaya sahip olma hayalini gerçekleştirmekten ibaret olmadığını insanların düşünce, fikir ve yenilik açısından da kendilerini geliştirmesi ve kendilerine yatırım yapması gerektiğini hep dile getirirdi.

Demokrat ve Adalet Partili bir aileye mensup olan Veli Kondak, Demirel’in DYP’sinin Gençlik Kollarında yetişimişti. Siyasete yoğun ilgi duyan Veli abi, ülke ve dünya siyasetinde olup bitenleri yakından takip ediyordu. Ona göre ülkenin demokratikleşmesi için merkez sağa ve sosyal demokrasiye ihtiyaç vardı. O, merkez sağ geleneğin ortadan kaldırılmasını ülkemizdeki siyasal çıkmazlların ve çözümsüzlüklerin kaynağı olarak görüyordu. Siyasete dair bilgilerini ve fikirlerini ulaşabildiği siyasilerle paylaşmaya çalışan Veli Kondak, demokrat, özgürlükçü ve kapsayıcı yeni bir siyasetin nasıl oluşturulacağı probleminin önemini vurguluyordu.

Veli Kondak, liberal düşünce geleneğine mensuptu. Ülkemizde liberal düşüncenin gelişimi için her türlü çabanın ve gayretin içinde Veli Kondak vardı. Veli Kondak demokrasiyi, insan hak ve özgürlüklerini savunmak üzere kurulmuş olan Özgürlük Araştırmaları Derneği’nin kurucuları arasındaydı. Veli Kondak, liberal entelektüellerle, akademisyenlerle ve araştırmacılarla yoğun ilişki içindeydi. Veli Kondak’ın Nezir Akyeşilmen, Bilal Sambur, Mustafa Erdoğan, Bican Şahin, Melih Yürüşen, Erdal Türkkan ve İhsan Dağı’yla çok yakın dostluğu vardı. Veli Kondak, kelamcı İlhami Gülerle’de çok yakın dosttu. Ülkemizin ve dünyanın özgürlükçü düşünceye ve değerlere hava ve su gibi ihtiyaç duyduğunu savunan Veli Kondak, liberal düşüncenin kişisel, oportunistik ve egoistik çıkarlar ve kaprisler uğruna manipüle edilmesine, saptırılmasına ve istismar edilmesine şiddetle karşı çıkyordu. Veli Kondak, iflah olmaz bir muhalifti. Despotismi, çıkarcılığı ve ucuzlaşmayı şiddetle eleştiren Veli Kondak, sahici özgürlükçü pozisyonunu hiçbir kısıtlamaya tabi tutmadan ifade ediyordu. Hiçbir otorite ve kurum tanımayan deli dolu, mütevazi ve coşkulu bir kişiliğe sahip olmasından dolayı ona, bir gün liberal camianın Ebu Zerr’i olduğunu söylemiştim.

Veli Kondak, dindar bir insandı. Bir dindar olarak Veli Kondak, hiçkimsenin inancına ve veicdanına müdahale edilmemesi gerektiğine inanıyordu. Herkesin kendi inancını yaşaması gerektiğini savunan Veli Kondak, dinin bir çatışma kaynağı olarak kullanılmasını, dinin ticaret ve siyaset tarafından araçsallaştırılmasını şiddetle eleştiriyordu.

Veli Kondak, ülkemizin entelektüel hayatına eşsiz katkılarda bulunan eserlerin ortaya çıkmasını sağladı. Onun tarafından uzun süre yayınlanan Demokrasi Platformu dergisi külliyatı, ülkemizin ihtiyacı olan dosya konularıyla doludur. O, hukuk, siyaset, ekonomi, uluslararası ilişkiler, edebiyat ve sosyoloji alanlarında onlarca eseri, kurucusu ve sahibi olduğu Orion Yayınları sayesinde ülkemiz entelektüel ve akademik hayatına kazandırmıştır. Akademisyen arkadaşlarını ihtiyaç duyulan önemli konularda çalışmalar yapmaya motive eden Veli Kondak, yayınladığı eserlerde bir yayıncı olmanın ötesinde esere ve yazarın dünyasına önemli katkılar sunan bir entelektüeldi.

Veli Kondak, Kızılay’ın yerinde duramayan, kabına sığmayan coşkulu yayıncısıydı. O, Kızılay’da kitabın peşinde koşturan tek kişilik dev bir ekipti. Kitaba, özgürlüğe ve insanlığa hayatını adayan Veli Kondak abiye Allah’tan rahmet diliyor, onu, hep hayatımıza kattıklarıyla hatırlayacağız.