Putin'in kurnazlığı
Garry Kasparov, 1985-2000 yılları arasında dünya satranç şampiyonu olan oyuncuydu. Bakü doğumlu olan Kasparov’un babası Yahudi, annesi Ermeni asıllıydı. 1975 – 1985 yıllarının dünya şampiyonu ünlü Rus satranç ustası Anatoli Karpov’u yenerek dünya şampiyonu olmuştu. Günümüzün en büyük oyuncularından biri ise hiç şüphesiz Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’dir.
Satrançta ustalık birkaç hamle sonrasını görebilmekten geçer. Putin, satrancı da savaş oyunlarını da iyi bilir. ABD’nin ilgisi Hint – Çin taraflarına yönelince Putin, ardı ardına hamlelere başladı. Ukrayna’yı dört bir taraftan kuşattı, orduları yığdı. Kırım’ı ilhak etmesinden ve Donbas bölgesindeki icraatlarından dolayı ABD’in uyguladığı ambargoları kaldırmak için baskıya başladı.
Putin, Rus azınlığı korumak bahanesi ile 2008 yılında Gürcistan’ın Güney Osetya bölgesine girmişti. Şimdi ABD’yi öylesine sıkıştırmaya başladı ki 2014 yılında ilhak ettiği Kırım’ın gündeme gelmesine asla izin vermiyor. Ukrayna’nın doğusunda dev sanayi tesisleri ve madenleri ile öne çıkan Donbas bölgesindeki Rusları kışkırtarak iki küçük devletçik kurulmasını sağladı. Şimdi Ukrayna sınırında ve Belarus’ta tatbikat bahanesi ile iki dev orduyu hazır bekletiyor.
***
Savaş başlayınca diplomasi susar. Ancak bugünlerde diplomatik girişimler hız kazandı. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov dün Cenevre’de bir araya geldi. Blinken, Çarşamba günü Kiev’le başlayan temasları sonrası Berlin’de Almanya, Fransa ve İngiltere dış işleri bakanları ile görüşüp Rusya'nın Ukrayna sınırında herhangi bir askeri hareketliliği karşısında "çok hızlı, sert ve ortak bir yanıt vereceklerini” açıkladı.
Bu sıralar bütün dünya nefesini tutmuş Putin’in çılgınca bir adım atıp atmayacağını konuşuyor. Batı basınının gündeminde Ukrayna krizi manşetlerden inmiyor. NATO, Rusya’ya sınırı olan ülkelerde tatbikat üstüne tatbikat yapıyor.
Sovyetler Birliği döneminde Doğu Avrupa’yı kontrolünde tutan Rusya, şimdi eski demokratik cumhuriyetlerin çoğunun NATO üyesi olmasını içine sindiremiyor. Son talebi Bulgaristan ve Romanya’daki NATO güçlerinin geri çekilmesi oldu. Putin, kurnazca bir hamleyle Ukrayna’yı işgal kartını kullanarak Rusya’ya yönelik baskıları hafifletmek, ambargoları kaldırmak, NATO güçlerini geri püskürtmek istiyor.
***
Rusya, Sovyetler Birliği döneminde Afganistan’a girmiş, yenilmiş ve geri çekilmişti. Bu tecrübeyi bir de ABD yaşadı. Afgan tecrübesinden sonra Rusya’nın Ukrayna’ya girmesine askeri uzmanlar pek sıcak bakmıyor. Rus halkı ekonomik açıdan çok da iç açıcı durumda değil. Bir savaşa girilmesi durumunda bu tüm Rusları olumsuz etkiler. Putin, bir çılgınlık yapması durumunda bunan kendisine ve tüm Rusya’ya çok pahalıya patlayacağını pek ala biliyor. Ancak blöf yapmaktan da geri durmuyor.
Aslında ABD, Rusya’nın Ukrayna’ya müdahale etmesini istiyor. Bu durum Rusya’nın elini zayıflatacağı gibi Türkiye'yi de zor durumda bırakacak bir gelişme olur. Güneyde Suriye - Irak sınırında problem yaşayan Türkiye, Karadeniz’deki sıcak bir çatışmadan ister istemez olumsuz etkilenecektir. O yüzden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın olaya müdahil olarak sıcak bir çatışmayı önlemesi en çok Türkiye’nin menfaatine olur.
ABD, eğer Ukrayna’yı çok seviyorsa, doğrudan NATO’ya üye yapıp Rusya’nın saldırısına karşı kesin bir gözdağı verir. Ancak ABD’nin niyeti farklı. Savaşı önlerse yine Türkiye önleyecektir.
