Sanayi üretimi üçüncü çeyrekte yüzde 10,8 arttı

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre sanayi üretimi 2021 Eylül ayında yıllık yüzde 8,9 artarken, aylık bazda ise yüzde 1,5 oranında azaldı.

Beklenti ise yıllık yüzde 10’a yakındı.

Döviz kurlarındaki yükselişe ve enerji fiyatlarındaki artışa bağlı olarak üretici fiyatlarının artması, tedarik zincirindeki gecikmeler ve çip krizi gibi küresel çapta yaşanan sıkıntılar sanayi üretiminin yavaşlamasına neden oldu.

Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, Eylül ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 7,9, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 9,7 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 1 arttı.

Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, Eylül ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre yüzde 2,2 artarken, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 1,6 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 3,2 azaldı.

Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi 2021 yılı üçüncü çeyreğinde ise bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 10,8 arttı. Bir önceki çeyreğe göre mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretimi ise yüzde 1,6 arttı.

Öncü göstergeler de sanayi üretiminin Eylül ayı ile birlikte ivme kaybedeceğine işaret ediyordu.

Bunlardan, İstanbul Sanayi Odası tarafından açıklanan Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI), Ağustos ayında 54,1 iken Eylül ayında 52,5’e gerilemişti. PMI’daki azalma Ekim ayında da devam etse de endeks 51,2 ile son 5 aydır eşik değer 50,0’nin üzerinde gerçekleşiyor. Rapora göre; sektördeki yavaşlama belirtileri özellikle üretim ve yeni siparişlere ilişkin verilerde ön plana çıkıyor. Girdi temininde yaşanan zorluklar ve döviz kurlarındaki olumsuz dalgalanmalar aktiviteyi sınırladı ve üretim hacmi son 5 ayda ilk kez azaldı. Firmalar yeni siparişleri kısıtlayan etmenler arasında özellikle elektronik parça tedarikindeki yetersizliklere işaret etti. Diğer yandan, toplam yeni siparişlerdeki görünümün aksine yeni ihracat siparişlerinde artış güçlü şekilde devam etti.

TCMB tarafından yayımlanan mevsimsellikten arındırılmış reel kesim güven endeksi de Ekim ayında bir önceki aya göre 2 puan azalarak 111,3 seviyesine geriledi.

Alt endekslere bakıldığında; toplam sipariş miktarında, mamul mal stok miktarında, üretim hacminde (gelecek 3 ay) ve toplam istihdamda (gelecek 3 ay) azalış gerçekleşirken, sabit sermaye yatırım harcamasında, toplam sipariş miktarında (son 3 ay) ve ihracat sipariş miktarında (gelecek 3 ay) artış olduğu görülüyor.

İç tüketimi gösteren perakende satış hacmi de Eylül ayında yıllık yüzde 15,9, aylık yüzde 1,2 artarken, toplam ciro ise yıllık yüzde 42,6, aylık yüzde 0,6 oranında arttı.

Sonuç olarak iç talebin yavaşlaması ve diğer dış etkenler nedeniyle üretimde aylık bazda bir gerileme kaydedilse de ihracattaki güçlü seyir sanayi üretimini desteklemeye devam ediyor.