Sanayi üretimi yüzde 1,3 düştü

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre; sanayi üretimi 2022 yılı Kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1,3, bir önceki aya göre ise yüzde 1,1 oranında azaldı.

Bir önceki veride, yıllık yüzde 2,5, aylık olarak ise yüzde 2,4 artış gerçekleşmişti.

Hatırlanacağı üzere sanayi üretimi pandemi sürecinin başladığı ilk aylarda dip seviyeyi görmüştü. Sanayi üretimindeki bu daralma dönemi diğer ekonomik faaliyetlere göre oldukça kısa sürdü ve 2020 yılı Temmuz ayından bu yana endeks yıllık bazda kesintisiz olarak arttı. Bu iki buçuk yıllık dönemde üretimdeki yıllık artış yüzde 66’ya kadar çıktı. Elbette bu tablonun böyle devam etmesi pek mümkün değildi. Dolayısıyla sanayi üretimindeki düşüş daha çok normalleşme olarak değerlendirildi.

Uzun bir süre sonra ilk kez yıllık bazda daralan sanayi üretimi zaten son aylarda ivme kaybetmeye başlamıştı. Reel sektör güven endeksi, kapasite kullanım oranı ve PMI gibi öncü göstergeler de bu durumu teyit ediyordu.

İstanbul Sanayi Odası’nın verilerine göre; Kasım ayında 45,7 olan manşet PMI(Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi) Aralık’ta 48,1’e yükseldi. Söz konusu rakam faaliyet koşullarındaki yavaşlamanın sürdüğüne işaret etse de Haziran’dan bu yana en yüksek düzeyde gerçekleşti ve sektör performansında zayıflamanın ılımlı düzeyde olduğunu gösterdi. Talep tarafında iyileşme belirtilerinin görüldüğü Aralık ayında, toplam yeni siparişlerdeki azalma yaklaşık bir yıllık dönemin en düşük hızında gerçekleşti.

Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, Kasım ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8,6, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 0,4 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 7,9 azaldı.

Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, Kasım ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre yüzde 1,3, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 1,0 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 2,3 azaldı.

Ana sanayi gruplarının yıllık değişimlerine göre, ara malında yüzde 8,6, enerjide yüzde 6,5 azalış kaydedilirken, dayanıklı tüketim malında yüzde 4,1, dayanıksız tüketim malında yüzde 0,3 ve sermaye malında yüzde 18,3 artış gerçekleşti.

Ana sanayi gruplarının aylık değişimlerine göre ise; ara malında yüzde 1,6, dayanıksız tüketim malında yüzde 0,5, enerjide yüzde 2,5 ve sermaye malında yüzde 1,1 düşüş gerçekleşirken, dayanıklı tüketim malındaki artış ise yüzde 1,3 oldu.

Özetle, sanayi üretimi Kasım ayında daralsa da reel kesim (imalat sanayi) güven endeksinin hala iyimser duruma işaret eden 100 değerin üzerinde kalması(101,6) ve PMI verisine göre istihdamın üst üste ikinci ay genişlemesi oldukça önemli. Öte yandan, dayanıklı tüketim malındaki artış, dış talepteki zayıflamayla birlikte üreticilerin iç piyasaya yöneldiğini gösteriyor.