Toplumsal birlik

Toplumun, ortak sorunlara ortak çözüm bulmak amacıyla meydana getirdikleri her türlü maddi-mânevi birlik çalışmalarını, toplumsal birlik çatısı altında anlatmaya çalıştık.

Doğrudan bir kurum çatısı altında olmadan da kurulmuş pek çok toplumsal birlikler mevcuttur.

Köylerde kurulan imece sistemi, mükemmel bir birlik örneğidir. Köye su getirmek, yol yapmak, köprü yapmak, değirmen kurmak, hasat kaldırmak gibi pek çok konuda oldukça işe yarayan bir birlik türüdür.

Görünüşte fiziki ihtiyaçları karşılamak için tesis edilmiş gözükse de yeryüzünde kurulmuş belki de en güçlü ahlâki birliktir. Niçin güçlü ve ahlâkidir? Çünkü zorlukları paylaşmak ve zorlukların üstesinden birlikte gelmek, insanların karşılıklı olarak birbirlerini anlamalarına, birbirlerine saygı duymalarına ve birbirlerine sahip çıkmalarına vesile olmaktır.

Bundan yarım asır öncesine kadar köylerimizde motorlu, elektrikli araçlar mevcut değildi. Her iş, insan ve hayvan gücüyle yapılırdı. İmkânlar çok kısıtlı, sorunlar ise çok büyüktü. Beraberce iş görmemek asla düşünülmezdi. Köylerde herkesin mal varlığı belliydi. Kimin, nerede, ne kadar parası var, altını var, bunlar nerede saklanır herkes bilirdi. Hiç hırsızlık olmazdı. Hiç kimse birbirini aldatmayı aklından bile geçirmezdi. İstisnai olaylar dışında hiçbir kavga gürültü olmazdı. İyi olmak, herkesin ortak özelliği idi.

İnsanlar, sadece zorluğu paylaşmaz aynı zamanda sevinçleri de paylaşırlardı. Böyle bir birlik anlayışı, bugün eşler arasında, anne-baba ve çocuklar arasında dahi yok.

İnsanın birliği, insanların (toplumun) birliği kesinlikle zorlukları, imkânları, sevinçleri paylaşmaktan geçer. Eğer bugünün yaşamı, bu ortaklığı sağlayamıyorsa derhal sağlayabileceği şekle dönüştürülmelidir. Eğer bu başarılamıyorsa toplumsal birlik kurmak bir hayalden öteye geçemez.

Köy insanının birlik oluşturma tezine, pek çok yönden insanlar karşı çıkabilirler. Örneğin, “köyde yaşayanlar ya birbirlerinin akrabasıdır ya da yüzlerce yıllık komşularıdır. Elbette aynı ırktan, aynı kültürden, aynı kandan gelen insanlar, birbirlerine sahip çıkarlar” diyebilirler.

Asker arkadaşlığı, hapishane arkadaşlığı, maden arkadaşlığı bunlara güzel bir cevap olabilir.

Askerler, yurdun dört bir yanından aynı karargâha gelirler. Irkları farklı, kültürleri farklı, hatta dilleri bile farklıdır. Aylar boyunca hayatın pek çok yönünü birlikte paylaşırlar. Aylar süren bu paylaşma, ömür boyu bir dayanışmaya, dostluğa dönüşür.

Hırsızlık, dolandırıcılık suçuyla hapse girenler, hapishane arkadaşlarını dolandırmazlar, paralarını çalmazlar.

Çok güçlü birlik örneği olmasa da sivil toplum kuruluşları, özel ve kamu sektöründe aynı işi paylaşanlar pek çok konuda birlik, beraberlik içinde yaşarlar.

Bugünkü şehir yaşamı, üretim-tüketim biçimi insanları gittikçe yalnızlaştırıyor. Paylaşmanın tam tersine yalnızlaşan insan, sorunlarıyla yalnız başına mücadele etmek zorunda kalıyor. Özellikle çözemediği problemler ve insanlardan hiç yardım alamaması, insanlara karşı duyduğu sevgiyi, saygıyı yitirmesine sebep oluyor. Problemleri ne kadar artarsa, insanlardan ne kadar ilgi göremezse insana ve topluma karşı nefreti o kadar artıyor.

Bir canlı bomba; üç, beş, elli kişiyi öldürebilir ama yalnızlaşan ve nefsine dönen insanlar, hiç şüpheniz olmasın bir ülkeyi kesinlikle yok edebilir. Yalnızlaşma, yalnızlaştırma en büyük birlik bozucusudur.

Ülkenin ekonomik kalkınmasını öne alanlar, eğer ekonomik kalkınmanın bir adım önüne insani kalkınmayı, toplumsal bir ve beraber olmayı koymazlarsa asla güçlü bir ülke hedefine ulaşamazlar.