Tüketici Güven Endeksi'nin durumu
Türkiye ekonomisi tüketime dayalı büyüyen bir ekonomi olduğu için
tüketicilerin değerlendirmeleri ve beklentileri önemli
bir gösterge olarak kabul edilir. Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi
sonuçlarından hesaplanan mevsim etkilerinden arındırılmış
tüketici güven endeksi, Kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 2,2oranında azaldı; Ekim ayında 81,9 olan endeks, Kasım ayında 80,1 oldu.
Son 7 aya ait verilere baktığımızda tüketici
güven endeksinin 79-83 arasında bir değer aldığını görüyoruz. Bu süre zarfında hem ülkemizde hem de küresel çapta olağandışı
olumsuzluklar yaşandı.
COVID-19 Salgını ile başlayan bu sıkıntılı
süreç ne yazık ki halen devam ediyor. Hemen hemen herkesin yaşantısı, alışkanlıkları ve gelecek planları değişmek zorunda
kaldı. Ne zaman biteceği belli olmayan bu sağlık krizi
tüketici davranışlarını büyük ölçüde etkiliyor. Tüketici güven endeksine ait
alt endekslerde de bunu görebiliyoruz.
Örneğin; geçen 12 aylık döneme göre mevcut
dönemde hanenin maddi durumu endeksi yüzde 4,1 oranında azalarak 66,6, gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durum
beklentisi endeksi yüzde 0,6 oranında azalarak
79,0, hanenin içinde bulunduğu mali durum endeksi yüzde 0,8 oranında azalarak 72,6, geçen 12 aylık döneme göre mevcut dönemde genel ekonomik
durum endeksi yüzde 7,8 oranında azalarak
61,1, gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durum beklentisi endeksi yüzde 3,3 oranında azalarak 78,7 olarak gerçekleşti.
Son günlerde artan vaka sayıları ve bunun
ekonomimize vereceği olası zarar, tüketicilerin hem hanenin maddi durum beklentisi hem de genel ekonomik durum hakkındaki
düşüncelerini negatif yönde etkiliyor.
Gelecek 12 aylık dönemde işsiz sayısı
beklentisi endeksinin yüzde 0,9 oranında azalarak 62,2 olmasıda işsiz sayısında bir artış beklendiğine işaret ediyor.
Geçen 3 aylık döneme göre gelecek 3 aylık
dönemde yarı-dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi endeksi yüzde 1 oranında artarak 104,1 oldu.
Geçen 12 aylık döneme göre gelecek 12 aylık
dönemde dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi endeksi yüzde 1,2 oranında azalarak 96,2 oldu.
Mevcut dönemin tasarruf etmek için uygunluğu
endeksi yüzde 3,8 oranında azalarak 65,9 oldu. Gelecek 3 aylık dönemde tüketimin finansmanı amacıyla borç kullanma
ihtimali endeksi yüzde 8,8 oranında artarak 48,8
oldu.
Geçen 12 aylık döneme göre gelecek 12 aylık
dönemde tüketici fiyatlarının değişimine ilişkinbeklenti endeksi yüzde 8,4 oranında azalarak 62,4 oldu.
Gelecek 12 aylık dönemde otomobil satın alma
ihtimali endeksi yüzde 4,5 oranında azalarak 13,2 oldu.
Gelecek 12 aylık dönemde konut satın alma veya
inşa ettirme ihtimali endeksi yüzde 6,9 oranında artarak 9,3 oldu.
Bu veri Kasım ayına ait olsa da son birkaç
gündür bazı gelişmeler oldu. Bunlardan en önemlisi, dolar kurunun 8,53 TL’den 7,55 TL’ye kadar düşmesiydi. Diğer yandan da
politika faizi yüzde 15’e kadar yükseldi. Bu değişimlerin
önümüzdeki aylarda tüketici davranışlarını ne yönde etkileyeceğini göreceğiz.
