Gerçek sorun İşsizlik mi ? Mesleksizlik mi ?

15 Şubat 2016 01:00:00

Mustafa Alpay

Günümüzde toplumların güncel problemleri iktisadi ağarlıklıdır. İktisadi kalkınmayı tamamlayamamış, gerekli kalkınma planı olmayan ülkeler de işsizlik ile organik bağ kuran üretim sorunları baş göstermektedir. Üretememek ile birlikte gelen temel insani ihtiyaç taleplerini karşılayamama sorunu ise toplum da mutsuzluğu artırdığı gibi asayişin de bozulmasına ve göç olaylarına sebebiyet vermektedir.

Tüm bu sorunların temel çıkış noktası ise mesleki eğitimin yeterince olmaması ile gelen üretimdeki tıkanıklıktır. Üretimdeki tıkanıklık istihdamı olumsuz etkilemekte ve ortaya asgari talepleri bile karşılamayan bir iktisadi döngü çıkmaktadır. Bunun neticesin de karşılanamayan temel talepler ithalat yolu ile karşılanmaya çalışılmaktadır. İthalat ile karşılanmaya çalışılan temel talepler ise ülke ekonomisinin dolayısı ile cari dış açık vermesine sebebiyet vermektedir.

Peki , üretim ve istihdam konusun da ithalat , ucuz iş gücü ithalatı gibi pansuman tedbirler almak yerine kalıcı çözüm bulmak nasıl sağlanılabilir ?

Temel mesleki eğitim ile u2026

Ülkemiz de var olan mevcut liselerin ekseriyeti düz lise olarak tabir edilen temel bilgilerin verildiği bir nevi akademik liselerdir. Meslek ve ticaret liseleri ise oldukça az olmak ile birlikte , üniversite eğitimi sınavlarında başarı sağlayabilecek bilgileri de ne yazık ki barındıramamaktadır. Mevcut bu sebepler öğrenci velilerini düz liselere yaklaştırmakta , düz lise mezunu gençler ise ellerinde belirli bir yaşa gelmiş olmalarına rağmen ön plana çıkarabildikleri temel bir yetenekleri olmadığından dolayı rastgele bölümlere istemsiz olarak yerleşmektedir.

Hasbel kader yerleşilen üniversite eğitimi bittiğinde ise yine temel mesleki bilgilerin yalnızca bir kısmını ve yalnızca teorik olarak öğrenebilen gençler yine bir meslek sahibi olamamakta ve üretim potasına dahil olamamaktadırlar.

Bu sebeplerden ötürü üretim , ülke de istenilen seviyelere çekilememekte ve talepleri karşılayabilecek duruma gelememektedir. İlk okul çağından sonra takribi on yılını daha eğitime veren gençler ise verdikleri on yıllık zaman birimi karşılığında bir meslek edinememektedir. Yine buna bağlı olarak da üretim ve istihdam da kullanılabilecek potansiyel enerji atıl durumda bırakılmakta, ülke ekonomisi üretim darlığına girmekte ve ''mezun işsizler ordusu'' türemektedir.

Temel bilgileri verdikten sonra konunun çözüm yollarını sunmak gerekirse;

Gençlerin meslek edinmelerinin önünü açmak için şüphesiz ki mesleki lise ve yüksek okulların artırılması ilk etapta yapılması gerekendir. Bu sayede mesleki liselerde verilecek temel mesleki eğitimlerin yanı sıra ,okullarda ilgili bölümlerin pratik yapılabilecek sahaları açılmalı ve teorik eğitim ile pratik eğitim eş zamanlı olarak yürütülmelidir. Ayrıca ilk sınıfta verilecek temel teorik eğitimlerin yanı sıra pratik eğitimler de verilmeli, eğitim kalan yılların da ise gerek mesleki geziler tertip edilerek , gerek haftanın birkaç günü staj yapma zorunluluğu getirilerek teknik becerilerinin gelişmesini sağlamak elzemdir. Bunun yanı sıra stajların kağıt üzerinde kalmaması için denetimler sıkılaştırılarak öğrencilerin pratik gelişimlerinin yakından takip edilmesi gerekmektedir. Kağıt üzerinde kalan stajlar ve gençlere teorik bilgilerini pratiğe uygulama imkanı verilmeyerek gerçek bir mesleki eğitim almaları sağlanamaz. Bu durumda kısa vadede hedeflenen verim artışı gerçekleşemez.

Gençlerin mesleki eğitimlerinde aldıkları bilgi beceri gelişiminde şüphesiz ki eğitimcilerin önemi oldukça fazladır. Kaliteli ve gerçek bir mesleki öğrenim için kaliteli ve konusunda uzman , mesleki eğitimin önemi idrak etmiş ve uygulamaya istekli öğreticiler gerekmektedir. Bunun için gençlere bu eğitimler verilmeye başlamadan önce , öğreticilerin gerekli donanımları yüklenmiş , misyon ve vizyon sahibi olmaları sağlanmalıdır. Bu aşamada bir usta u2013 çırak ilişkisinden söz etmek ve hayata geçirmek doğru bir yöntem olacaktır.

***

Mesleki eğitimler için uzun vadede yapılması gerekenler ise ;

İlk öğretim dördüncü sınıftan itibaren gençlere meslek gruplarını tanıtmak , konusunda uzman öğreticiler ve rehberler vasıtası ile davranışlarını gözlemlemek ve nihayet ikinci dört yıllık eğitim sürecinde ise onların yetenek ,beceri ve ilgileri ile paralel bir meslek belirleyerek belirlenen mesleği tanıtmak ve onları bu mesleklere yönlendirmek gerekmektedir. Yetenek , beceri ve ilgileri ile paralel olarak yine ilgili mesleki kollara yönlendirilen gençler orta okul seviyesinden itibaren seçilen meslekle alakalı ilk etapta teorik , sonraki yıllarda ise pratik olarak mesleki eğitim almaya başlamalıdırlar.

Bu sayede gelişme çağında doğru mesleklere yönlendirilerek o mesleki eğitimi almaya başlayan gençler , pratik eğitimler ile birlikte lise seviyesinde sahalara çıkarak öğrenimlerini icraata dökme şansını bulacak , lise seviyesinde mezun olduktan sonra ise bir mesleği icra edebilecek duruma geleceklerdir. Bunu takiben yine istekleri doğrultusunda üniversiteye gidebilecek , üniversitede alabilecekleri kaliteli bir eğitim sayesinde ise oradan mezun olduklarında mesleklerinde uzmanlık derecesine ulaşabileceklerdir.

Bahsettiğimiz bu aşamaları yolların bir analizini yaptığımız da şu tabloyu görmemiz mümkün olacaktır ,

Orta sınıf seviyesinden başlayarak gerekli mesleki eğitimleri almış gençler lise seviyesinde mezun olduklarında bir mesleği icra edebilecek duruma gelmiş olacaklardır. Dolayısı ile gençler tarafından bir zaman ve kaynak kaybından söz etmek mümkün olmayacaktır. On yedi u2013 on sekiz yaşlarında bir genç , aktif olarak üretim potasına dahil olarak üretmeye başlayabilecek , nitelikli olduğundan dolayı bir istihdam sorunu yaşamayacak , mesleki yeterliliğe haiz olduğundan dolayı ise bir entegrasyon sorunu yaşamayacaktır. Dolayısı ile bu ülke iktisadi hayatına olumlu bir puan olarak yansıyacaktır.

Lise seviyesinde mesleki eğitimini tamamlamış olan bir genç , üniversiteye donanımlı olarak gidebilecek , orada alacağı kaliteli bir eğitim ile üniversiteden mezun olduğunda konusunda uzman olacaktır. Yirmi bir u2013 yirmi iki yaşlarında üretime uzman olarak katılacak bu genç , doğru ar- ge kaynakları ile buluşturulduğunda bu kez iş geliştirmeye gidecek bu sayede ithal edilen bir ürünü geliştirme fırsatı yakalayabilecektir.

Gerekli maddi ve manevi olanakları , konusun da iş geliştirme ve inovasyon yapabilen bu uzman genç ile birleştiğinde tablo bizlere yeni ürünlerin ortaya çıkarılabileceğini işaret etmektedir. Bu nedenle diyebiliriz ki zikrettiğimiz aşamalar planlı ve pragmatik bir şekilde işleme konulduğunda uzun kısa vadede ithal etmek durumunda olduğumuz bir ürünü , uzun vadede kendi öz kaynaklarımızla yaparak ihraç edecek duruma gelmemiz bir gerçeklik arz edecektir.

Yazımızda parçalara bölerek çizmeye çalıştığımız tablo aslında bir bütünün parçalarını ihtiva etmektedir. Yazının en başında yetersiz mesleki eğitim u2013 işsizlik u2013 üretimde daralma u2013 ithalat olarak verdiğimiz tablo , bahsettiğimiz evrelerden geçtikten sonra , kaliteli eğitim u2013 istihdam u2013 uzmanlaşma u2013 üretim u2013 ihracat şekline dönüşmekte , dolayısı ile ülkenin sosyal ve iktisadi problemlerinin çözümüne sebebiyet vermekte buda yine ülkenin refah ve saadetinin artmasına olanak sağlamaktadır.

Gelişmiş ülkeler de nispeten uygulanan bu sistem üniversiteye gitme zorunluluğunu ortadan kaldırdığı gibi insanların istemediği bölümlere gitme zorunluluğunu da ortadan kaldırmakta ve üniversitede ki yığılmaların da önüne geçmektedir. Yığılmaların ortadan kalkması ile birlikte üniversite sınavları da ortadan kalkmakta dır. Yetenek ve becerilerine göre ilgili üniversite ve bölümlere başvuran gençler ise hem bilgi ve becerileri ile paralel bir eğitim alma olanağı bulmakta hem de mezun oldukların da uzmanlaşmış olmaktadırlar. Bu sebepler ve sonuçlar bir araya geldiğin de kısa ve uzun vadede ki hedeflerin odağına mesleki ve nitelikli eğitimi koyma zorunluluğunu idrak etmekteyiz.

Gerçek sorun İşsizlik mi ? Mesleksizlik mi ?

Yorum Yazın