Dolar (USD)
32.47
Euro (EUR)
34.71
Gram Altın
2442.72
BIST 100
9915.62
02:17 İMSAK'A
KALAN SÜRE

Radikaller barışı sabote ediyor

İsrailli şahinler; "Bizim yerleşimden vazgeçmemiz mümkün değil, bu siyonizmin ta kendisi" demesi Netanyahu'nun radikal Siyonist bakanlara karşı koyamaması, barışın tıkanmasına, ABD'nin müzakerelerden çekilmesine neden oldu diyen gazeteci Yusuf Özhan '' Uzun vadede bölgede çözümün zor olduğunu düşünüyorum'' dedi.
Radikaller barışı sabote ediyor
15 Nisan 2014 00:00:00
İsrailli şahinler; "Bizim yerleşimden vazgeçmemiz mümkün değil, bu siyonizmin ta kendisi" demesi Netanyahu'nun radikal Siyonist bakanlara karşı koyamaması, barışın tıkanmasına, ABD'nin müzakerelerden çekilmesine neden oldu diyen gazeteci Yusuf Özhan '' Uzun vadede bölgede çözümün zor olduğunu düşünüyorum'' dedi.

İsrail-Filistin arasında başlayan barış müzakerleri tıkandı. Kriz görünürde İsrail'in 26 Filistinli tutukluyu serbest bırakmamasıyla ilintili gibi görünse de en az onun kadar diğer önemli bir konu ise İsrail'in hızla sürdürdüğü kolonileşme harekatı oldu. Filistin-İsrail müzakerelerinin son aşamasına girdiği bir süreçte İsrail'in barış bozucu hamleleri görüşmelerin askıya alınmasına neden oldu. ABD Dış İşleri Bakanı John Kerry'in müzakerelerden çekilmesi süreci iyice tıkadı. İsrail Filistin Yönetimi'ni, Filistin Yönetimi İsrail'i yaşananlardan sorumlu tutuyor. Dünyanın İran ve Suriye gündemine yoğunlaştığı bir dönemde müzakerelerinin çıkmaza girmesi İsrailli şahinlere zaman kazandırırken, dokuz aydan bu yana sürdürülen müzakerelerin nasıl bir süreçle sonuçlanacağını, ''İki devletli çözümü, ABD'nin ''barış müzakerelerinde nasıl bir yol haritası izleyeceğini Star Gazetesi dış haberler sorumlusu Yusuf Özhan'la konuştuk.

Filistin tarafı çözüme daha yakın

ABD'nin ısrarla öne sürdüğü iki devletli çözüm önerisi (Kudüs'ün geleceğine ilişkin sorunlar çözülmeden ) mümkün mü?

Bu sorunun hali hazırdaki yeri bütün barış görüşmelerinin tam merkezinde yer alıyor. Temmuzdan bu yana ABD Dışişleri Bakanı John Kerry Amerika'nın neredeyse Suriye'ye yakın dış politika gündeminin bu olduğunu belirtiyor. Eylül ayında Obama'nın BM genel kurulunda söylediği gibi 'ABD'nin iki en büyük dış politika hedefinden biri; İsrail ve Filistin arasında barışın sağlanması'. Ama taraflar kendilerinden taviz vermek istemiyor. İsrail'in yerleşim birimlerinden çıkmaya niyeti yok. Antlaşmanın en başında çizilen yol haritasında belirlenmesine rağmen İsrail Batı Şeria'daki yerleşim birimlerinden vazgeçmiyor. Hiçbir ABD başkanı da İsrail'i bundan vazgeçiremedi. Nitekim İsrailli bakanlar "bizim bundan vazgeçmemiz mümkün değil bu siyonizmin ta kendisi" dediler ve müzakere tıkandı. Filistin'de İsrail'in Yahudi devleti olduğunu kabullenmiyor. Yine de bence çözüme Filistin tarafı daha yakın. Bununla birlikte bırakın yerleşim yerlerinden vazgeçmeyi, Doğu Kudüs'ü ilhak etmeliyiz diyen bakanlarda var.

Radikal Siyonist Bennett, Netanyahu'yu zorluyor

Müzakere şartlarından biri olan 4. Grup Filistinli tutukluların serbest bırakılmaması Netanyahu'nun siyasi kaygıları mı neden oldu?

Müzakerenin en başında İsrail "yüz dört mahku00fbmu dört parça halinde serbest bırakacağız. Filistin de bizi Yahudi devleti olarak tanıyacak ve barışı hayata geçireceğiz" demişti. Fakat kabine ve toplum arasında baskı oluştu. İsrail tutukluları serbest bırakmak istemedi ve olay tıkandı. Tutuklular geçmiş süreçte İsrail çıkarlarına karşı saldırılarda bulunan Filistinlilerden oluşuyor. Ve bu kişiler İsrail kamuoyunda katil ve terörist olarak lanse ediliyor. Filistin mücadelesinde yer aldıkları konumlar tartışmaya olanak getirmediğinden Netanyahu siyasi istikbalini tehlikeye sokacağına kesin olarak ikna olduğu için tutukluları serbest bırakmadı. Netanyahu masayı yerinde tutmaya çalışan taraf. Fakat onun siyasete kazandırdığı, ekonomiyi iyi bilen, zengin, ABD kültürüne aşina olan bir Naftali Bennett var. Etrafında çok sayıda taraftar bulabiliyor çünkü radikal Siyonizm siyaseti güdüyor. Bu yüzden Netanyahu'yu zor durumda bırakıyor. Netanyahu'nun Bennett'in politikasına engel olması lazım.

ABD'de de durumlar karışık

İsrail'in başından beri ABD ile İran arasında başlayan müzakereleri sabote ettiğini biliyoruz. ABD, bu durumda ne yapıyor?

ABD, AB ile birlikte İran'la nükleer müzakereler yürütüyor. İsrail bu müzakereleri sabote etmek için birçok şey yaptı ve sabote etme ihtimali de devam ediyor. İsrail masada kalıp taviz vermeye zorlanacak fakat fazla müdahale masanın diğer tarafındaki İran müzakerelerini tehlikeye atabileceğinden Batı temkinli davranıyor. Netanyahu ABD ile olan bağın merkezi. Diğer taraftan Obama'da kendi içinde sorunlar yaşıyor. Aynı şekilde John Kerry'de çok rahat değil. İran konusunda da iç siyaset kargaşası yaşıyorlar.

Tabanda bir değişiklik yok

ABD, İsrail'in Ortadoğu'daki garantörü olduğunu biliyoruz. İsrail-ABD ilişkileri zorda gibi?

ABD ve İsrail zaman zaman böyle çalkantılı dönemler geçirmiştir ama bunlar temel ayrılıklar değil. Ortadoğu'da İsrail'in en büyük garantörü Amerika'dır. Kabinenin ABD ye ateş püsküren savunma bakanı "ABD artık güvenilecek bir partner değil. Suriye ve Ukrayna'da hiç bir şey başaramadı" açıklaması üzerine ABD özür dilemesini istedi. Fakat bakan özür dilemedi. Ortadoğu'da bazı şeylerin değiştirilmeye çalışıldığını görüyoruz ama Filistinlilerin, Suriyelilerin ya da Lübnanlıların hayatında bir değişiklik söz konusu değil.

ABD geri çekilme sinyali verdi

Şimdilik tıkanmış gibi görünen, İsrail-Filistin arasındaki müzakereler yeniden başlayabilir mi? ABD, İsrail'i barışa zorlayabilecek mi?

Uzun vadede İsrail'in işgalleri büyük sorunlara sebep olacak. Filistinlilerin ağaçları yakılıp yıkılıyor. Akşam zeytin bahçesi olan alan sabah kalktıklarında ağaçları kesilip beton dökülmüş bir yerle karşılaşıyorlar. Üstelik Haredi Yahudileri kendi karakollarını dahi basıp onları da bölgeden çıkaracak kadar radikal. Netanyahu "ABD bunları benden istiyor ama oylarımı ben buradan alacağım" diyor. Haredi Yahudilerinin oy oranı yüzde ona tekabül ediyor. Toplumun radikal kanadına karşı siyasi iktidar zafer kazandı ama bununda bir karşılığı olacak. Şimdi işin içine hükümetten intikam girdi. Uzun vadede çözümün zor olduğunu düşünüyorum. İsrail kabahatli olarak kendisinin ilan edileceğini bildiğinden müzakere masasından ayrılamıyor. Masada kalabilmesi için baskı yapılması lazım. Belirlenen 29 Nisan tarihi çözüm olmadı. Bence taraflar tekrar masaya dönecek. Bununla birlikte dış ilişkiler komitesinde konuşma yapan ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, "Ne siyasi gücümüz, ne de şu an ki vaktimiz buna daha fazla zaman ayırmaya yetmiyor" diyerek masadan geri çekilme sinyali verdi.

Röportaj: Özlem DOĞAN