Anadolu yerel yönetim entegrasyon modeli (AYYEM)
Türkiye 31
Mart 2024 tarihinde yerel seçimlerini yapacak.
Muhalefetin
5 yıla yakındır yönettiği her belediye geriye gitti.
Özellikle
İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Mersin, Antalya, … gibi büyükşehirler en az 20
yıl kaybetti.
Ekrem
İmamoğlu, Mansur Yavaş, … ve Tunç Soyer başarısız bir belediyecilik örneği
gösterdiler.
Milletimiz
bu gerçeği görüyor.
AK Parti
teşkilatları iyi çalışırsa, AK Parti ve Cumhur İttifakı bileşenleri belediye
başkanlıklarını yüzde 70 üzerinde alacak gibi görünüyor.
Türkiye
belediyelerinin en az yüzde 70’i Cumhur İttifakına geçebilir.
Türkiye
asıl atılımını, belediyeleri ancak CHP ve PKK (HDP-YSP) tasallutundan
kurtardıktan sonra yapabilir.
Belediyeler
CHP ve PKK yönetiminde olduğu müddetçe, Türkiye’nin büyüme şansı yoktur.
CHP ve PKK
TAKOZ BELEDİYECİLİĞİ yapıyor.
Türkiye’nin
2024 yerel seçimlerinde bu takozlarından kurtulması gerekiyor.
Takozlardan
kurtulduktan sonra, yerel yönetimleri güçlendirerek yolumuza devam edeceğiz.
Türkiye’nin
geleceğinde CHP de PKK da olmayacaktır.
Yerel
yönetim stratejisi bunun üzerine kurulmalıdır.
Türkiye’yi
de belediyeleri de takozlardan ve TAKOZ belediyecilikten kurtarmak gerekiyor
*
Anadolu Yerel
Yönetimler Entegrasyon Sistemi/Modeli, ilk olarak ilk okul yıllarımda (1985 –
1986) Türkiye’nin coğrafi bölgelerine ve aşiretçiliğe bir tepki olarak ortaya
çıktı.1994 yılında ise bir model olarak yerel yönetimlerin güçlendirilmesi
olarak şekillendi.
Özellikle
Güneydoğudaki aşiret sisteminin çözülmesi bu sistemin temelinde yatan mantıktı.
Aşiret sistemi ancak şehirleşmeyle çözülebilir. Köylerin bir araya gelmesi
Merkez (Merkez Muhtarlık) Köyleri, merkez Köylerin bir araya gelmesi küçük
şehirleri (Anadolu-Kent), küçük şehirlerin bir araya gelmesi büyük şehirleri, büyük
şehirlerin bir araya gelmesi bölgeleri (Merkez İller) oluşturacaktı.
Anadolu
Entegrasyon Modelinin genel mantığı bu çerçevededir. Yani nüfus birbirine
karışıp arttıkça demokrasi artar ve aşiretçilik çözülür şeklinde bir düşüncenin
ürünüdür. Aşiret yapılanmasını çözmeyi ve coğrafi bölgelerle Adeta etnik olarak
ayrılan Türkiye’nin bu şekilde bu ayrımdan kurtulacağını düşünerek, en azından
Doğu ve Güney Doğu kelimelerinden kurtulacağını hesaplayarak böyle bir
strateji/proje üzerinde çalıştım.
Daha
demokratik ve güçlü bir Türkiye ancak yerel yönetimlerin güçlendirilmesiyle
sağlanabilir.
*
Türkiye
şuandaki başkanlık sistemine (kuvvetler ayrılığına dayalı Cumhurbaşkanlığı
hükûmet sistemi) 16 Nisan 2017 Referandumu'yla geçti. Başkanlık sistemi 9
Temmuz 2018 tarihinden itibaren uygulanmaya başladı.
Cumhurbaşkanlığı
Hükümet Sistemi'nin ilk Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 9 Temmuz 2018
tarihinde TBMM Genel Kurulunda yemin ederek görevine başladı.
*
Zaman
içerisinde Türkiye’ye özgü bir başkanlık modeli oluştu.
Sistemin
artı ve eksileri görüldü.
Aksayan
yönleri tespit edildi.
Muhtemelen
2025 ya da 2026 yılı içerisinde, yeni sivil anayasa hazırlanarak, halkoyuna
yani referanduma sunulacak.
*
Başkanlık
modelimiz, görülen aksaklıklar dikkate alınarak yapılacak yeni sivil anayasa
ile rayına oturacak.
Sistemin
yerel yönetimlerle de uyumlu olması gerekiyor.
Kalkınma
yerel yönetimlerle gerçekleşir.
Hızlı
işleyen ve dinamik bir yapıya sahip yerel yönetimlerle, Türkiye daha hızlı
kalkınacaktır.
*
Türkiye,
üniter yapısını güçlendiren, başkanlık sistemiyle uyumlu bir yerel yönetimler
sistemi uygulamalıdır.
Kararların
daha hızlı alınabilmesi için, yerel yönetimler birlik ve beraberliğimizi arttıracak
bir şekilde güçlendirilmelidir.
Sistem hem
demokratik hem başkanlık sistemiyle uyumlu hem de üniter yapıyı
güçlendirmelidir.
Bunun için
‘Anadolu Entegrasyon Modeli’ni öneriyorum.
Türkiye’nin
Merkez il sayısı 13, Uydu il sayısı 200-250 civarında olabilir.
Şartlar
gerektiğinde bu sayı arttırılabilir.
Merkez
illeri merkez il valisi,
Uydu
illeri uydu il valisi,
İlçeleri
de önceden olduğu gibi kaymakam yönetir.
Köylerin
tamamı köy başkanı ya da muhtar ve heyeti tarafından yönetilebilir.
Köyler
için yeni bir statü de getirilebilir.
Ya da
köyler ilçe belediyelerine bağlı mahalle şeklinde ve belediye meclisi üyeleri
ile yönetilebilir.
Her köye
ve her mahalleye belediye meclisi tarafından ya da vali tarafından köy muhtarı
ya da köy başkanı atanabilir.
*
Başkanlık
sistemi henüz yerel yönetimlerle tam entegre değil.
Spor
ligleri (Futbol, Basketbol, …), Diyanet Teşkilatı, Bakanlıklar, TSK, EGM, YÖK,
il plakaları, telefon kodları, … devletin bütün kurum ve kuruluşları Anadolu
Sistemine göre yeniden yapılandırılabilir.
Yedi
coğrafi bölge 13 coğrafi bölgeye de ayrılabilir.
Kalkınma
ajanslarından yıllar önce önerdiğim Anadolu Entegrasyon Modeli, şuanda
uygulanan kalkınma ajanslarından çok daha ileri bir model.
*
Türkiye
büyüyor. Bazı kararların hızlı alınması
gerekiyor.
Türkiye’nin
birlik ve beraberliğini güçlendirecek böyle bir sisteme ihtiyaç var.
Türkiye’nin
stabil kalması mümkün değildir.
Türkiye
Kürtler üzerinden büyümek zorundadır.
Türkiye,
Türkiye’yi dünyadaki bütün Kürtlerin devleti yapmak zorundadır.
Aksi halde
Türkiye Kürtler üzerinden küçülmek zorunda kalacaktır.
Türkiye ya
Kürtler üzerinden büyüyecek ya Kürtler üzerinden küçültülecek.
Türkiye’de
yaşayan bütün unsurlar, Türk üst kimliği (sebep asabiyeti) çatısı altında
sisteme entegre olmalı.
İşte böyle
bir sisteme ihtiyaç var. Anadolu Entegrasyon Modeli bunu sağlayacaktır.
Benim
önerim: Anadolu Yerel Yönetim Sistemi (AYYS) ya da Anadolu Yerel Yönetim Modeli
(AYYM)
***
ANADOLU
ENTEGRASYON MODELİ
Önerdiğim
yerel yönetimler modelinin merkez ve uydu illeri
1- MERKEZ
İL ADANA
UYDU İLLER:
HATAY + KAHRAMAN MARAŞ + KAYSERİ +NEVŞEHİR + NİĞDE + OSMANİYE
**
2- MERKEZ
İL ANKARA
UYDU
İLLER: BARTIN + BOLU + ÇANKIRI + DÜZCE + KARABÜK + KASTAMONU + KIRIKKALE +
KIRŞEHİR +ZONGULDAK
**
3- MERKEZ
İL ANTALYA
UYDU
İLLER: AFYONKARAHİSAR + BURDUR + ISPARTA
***
4- MERKEZ
İL BURSA
UYDU
İLLER: BALIKESİR + BİLECİK + ESKİŞEHİR + KÜTAHYA
**
5- MERKEZ
İL EDİRNE
UYDU
İLLER: ANAKKALE + KIRKLARELİ + TEKİRDAĞ
**
6- MERKEZ
İL ERZURUM
UYDU
İLLER: AĞRI + ARDAHAN +ARTVİN + BİNGÖL + IĞDIR + KARS + MUŞ + RİZE
**
7- MERKEZ
İL İSTANBUL
UYDU
İLLER: KOCAELİ + SAKARYA + YALOVA
**
8- MERKEZ
İL İZMİR
UYDU
İLLER: AYDIN + DENİZLİ + MANİSA + MUĞLA + UŞAK
**
9- MERKEZ
İL KONYA
UYDU
İLLER: AKSARAY + KARAMAN + KIBRIS + MERSİN
**
10- MERKEZ
İL MALATYA
İLLER:
ADIYAMAN + DİYARBAKIR + ELAZIĞ + GAZİ ANTEP + HALEP + KİLİS + MARDİN + ŞANLI
URFA
**
11- MERKEZ
İL SAMSUN
UYDU
İLLER: AMASYA + ÇORUM + ORDU + SİNOP + TOKAT + YOZGAT
**
12- MERKEZ
İL SİVAS
UYDU
İLLER: BAYBURT + ERZİNCAN + GİRESUN + GÜMÜŞHANE + TRABZON + TUNCELİ
**
13- MERKEZ
İL VAN
UYDU
İLLER: BATMAN + BİTLİS + HAKKARİ + KERKÜK + MUSUL + SİİRT + ŞIRNAK
***
Yeni uydu
iller
Lüleburgaz - Çerkezköy - Silivri - Çorlu - Büyükçekmece - Tuzla - Kapaklı -
Gebze - Çayırova - Darıca - Ereğli - Bandırma - Mustafakemalpaşa - İnegöl -
Tavşanlı - Edremit - Bergama - Soma - Aliağa - Akhisar - Salihli - Torbalı -
Ödemiş - Nazilli - Alaşehir - Söke - Kuşadası - Milas - Bodrum - Fethiye -
Serik - Manavgat - Alanya - Polatlı - Ereğli - Erdemli - Silifke - Kozan -
Kadirli - Ceyhan - Dörtyol - İskenderun - Kırıkhan - Arsuz - Reyhanlı -
Elbistan - Kahta - Siverek - Viranşehir - Suruç - Ergani - Akçakale - Nizip -
Bismil - Midyat - Nusaybin - Cizre - Silopi - Yüksekova - Erciş - Patnos -
Doğubayazıt - Fatsa - Ünye - Erbaa - Bafra - Çarşamba
***
ANADOLU – KENT MODELİ
ANADOLU – KENT MODELİ (MERKEZ MUHTARLIK): Merkez Muhtarlık Modeli ile
birbirine yakın olan köylerin bir araya getirilmesidir. Altyapıların daha
ekonomik olacağı sistem aynı zamanda demokrasi kültürünün gelişmesini de
sağlayacaktır.
Merkez Muhtarlık (Başkan) Sistemi
Türkiye’nin yeni bir muhtarlık sistemine ihtiyacı vardır. Muhtarlık
sistemi bu haliyle verimli işlememektedir. Köy muhtarlıkları, demokratik bir
sistemle yeniden düzenlenmelidir.
ANADOLU – KENT MODELİ:
Anadolu – Kent; Belli sayıda köylerin bir araya getirilmesiyle merkez
muhtarlık çatısı altında, alt yapısı tamamlanmış, ilçeden küçük şehir
yapılanmasıdır.
Anadolu – kent modeliyle hem halkın demokratik katılımı sağlanacak hem
de alt yapı yatırımları daha ekonomik ve daha hızlı bir şekilde yapılacaktır.
MERKEZ MUHTARLIK:
Her köyün bir muhtarı ve Köy Kurultayı (13 kişilik) bulunacak.
Köy muhtarları, Merkez Köy (3-5-7 köy arası) olarak belirlenen Merkez (Başkan
Muhtar) Muhtarlığa bağlı olacaklar.
Köy (Köy Başkanı) muhtarları aynı zamanda, Merkez Köy Meclisi’nin
üyeleri olarak da görev yapacaklardır.
Mahalle Muhtarları ise; Mahalle (Mahalle Başkanı) Temsilcileri olarak
belediye (Merkez İl/İlçe) meclisinin üyeleri olarak görev yapacaklardır.
MUHTARLIK SEÇİMLERİ:
Muhtarlık seçimleri yerel seçimlerden ayrı yapılmalıdır.
Muhtarlık seçimlerinde, diğer seçimlerde olduğu gibi, oy pusulası
(Adayların ücretini ödemesiyle) devlet tarafından bastırılmalıdır.
Vatandaş oyunu, diğer seçimlerde olduğu gibi resmi mühürle
kullanmalıdır.
Bu şekilde oy pusulalarının dağıtımı sırasında ortaya çıkan
anlaşmazlıklar, sürtüşmeler ve düşmanlıklar azalacaktır.
Daha fazla aday yarışı olacağından demokratik katılım daha üst düzeyde
olacaktır.
Ayrıca muhtarlık seçimlerinin, belediye ve milletvekili seçimlerinde
pazarlık konusu olmasının önüne de büyük ölçüde geçilmiş olacak.
Kan davalarının büyük çoğunluğu muhtarlık seçimlerinden
kaynaklanmaktadır.
Bu şekilde hem demokratik katılım arttırılmış olacak hem de kan
davalarının önüne büyük ölçüde geçilmiş olacak.
*
Sonuç olarak, Türkiye yerelden güçlendirilmelidir.
Merkez ile yerel tam bir uyum içerisinde olmalıdır.
Muhtarlık sistemi tamamen de kaldırılabilir, bir gelenek olarak da
sembolik olarak korunabilir.
Muhtarlar belediye meclis üyesi de olabilir.
Muhtarlar ve İmamlar belediye meclislerinin doğal üyeleri de olabilir.
Yeni bir köy kanunu yapılabilir.
Köy ve muhtar statüsü tamamen de kaldırılabilir.
Velhasıl Türkiye’nin bir yerel yönetim reformuna ihtiyacı var.
Yeni sivil anayasa ile bu soruna da çözüm üretilecek.
