Ceviz üretiminde dünyada 4. sıradayız…
Romalılar günümüzde de çok sevilen bu meyveye yaklaşık bir anlamda Tanrının meyvesi adını vermişler… İnsan beynine şekil olarak çok benzediğinden günümüzde de çok önemsenmekte…
Neden bahsettiğimi tahmin etmiş olabilirsiniz! Ama daha fazla uzatmadan söyleyeyim, bu yazımda önemli bir gıda olan cevizin tarihçesi, üretimi ve ekonomik öneminden söz edeceğim…
Cevizin bilimsel adı Juglans regia L.’dır. Juglans Tanrının meyvesi anlamına gelen bir kelimeden gelmektedir… Bu tür Anadolu veya İran cevizi olarak da bilinmektedir. Yani cevizin anavatanı Türkiye’de olan sert kabuklu bir meyve türüdür…
Anadolu, cevizin anavatanı arasında yer almaktadır. Bu topraklarda ceviz yetiştiriciliği oldukça eskidir. Nitekim 15-16. Yüzyıla ait Osmanlı Tahrir Defterleri’nde (ör. Maraş, Yinanç ve Elibüyük, 1988) ceviz ile ilgili kayıtlar mevcuttur…
Üretimi…
Son yıllarda Türkiye ceviz üretimini artırma yönünde önemli bir çalışma içerisindedir… Bunun sonucu olarak Türkiye’de ceviz üretimi 2004 yılında 126 bin ton iken 2017 yılında 210 bin tona yükselmiştir… Türkiye’nin 2004 yılındaki ceviz üretimini göre 2017 yılı ceviz üretiminde 1.70 kat artış olmuştur…
Önemli ceviz üreticisi illerin başında Kahramanmaraş yer almaktadır… Bu ilimizi Antalya, Denizli, Bursa ve Çorum illeri izlemektedir…
Dünyada ceviz üretimi 2005 yılında 1.80 milyon ton iken 2016 yılında 3.75 milyon tona yükselmiştir… Buna göre dünya ceviz üretiminde 2005 yılına göre 2016’da 2 katından (% 207,72) fazla bir artış olmuştur…
Dünya ceviz üretiminin % 89,93’ü 8 önemli üretici ülke tarafından gerçekleştirmektedir: Çin ABD, İran, Türkiye, Meksika, Ukrayna, Şili, Özbekistan…
Ülkemiz Dünya ceviz üretiminde 4. sırada bulunmaktadır…
Ceviz üretimi bakımından dünya sıralamasında önemli bir yeri olan Türkiye’nin diğer ülkelerle rekabet gücü ne durumdadır?
Rekabet gücü…
Bu soruya Türkiye’nin ceviz ihracat değerleri ve rekabet durumunu inceleyerek cevap bulabiliriz…
Ülkemizde ceviz ihracatı 2012’de 60,1 milyon dolar iken 2016’da 21,3 milyon dolara gerilemiştir…
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) verilerini dikkate alarak yaptığımız hesaplamalara göre karşılaştırmalı üstünlük katsayısı 2012’de 2,86 iken 2015’de 2.1 olarak belirlenmiştir… Bu katsayının 2 ile 4 arasında olması bir ülkenin orta derecede rekabet gücüne sahip olduğunu göstermektedir…
Bu değerlere göre Türkiye ceviz sektöründe alacağı önlemlerle ihracat ve rekabet gücünü artırabilir…
Yeni marka…
Cevizin gıda/çerezlik olarak tüketilmesi yanında diğer kullanım alanlarında da önemlidir. Ceviz asıl önemini hiç şüphesiz gıda olarak tüketilmesinden almaktadır. Gıda olarak önemi doymamış yağ asitleri (% 65-70) ve protein (%14-16) bakımından zengin olmasından kaynaklanmaktadır. Bunlar yanında vitamin ve mineraller bakımından da beslenmede önemlidir.
Ceviz şekerleme/şıra sektöründe de kullanılmaktadır… Diğer yandan ceviz ağacının kerestesi mobilya sanayinde oldukça değerlidir…
Ülkemizde cevizden yapılan üzüm ürünleri yaygın tüketilmektedir… Üzümle şıra yapımı yaygın bir kültürdür: Beyaz ve kara sucuk, samsa gibi ürünler ceviz ile birleştirilerek üzüm ürünleri hazırlanmaktadır. Kuru üzüm cevizle tüketilmesi de yaygındır…
Ülkemiz üzüm üretimi 4.2 milyon ton olup dünyada 9. sıradadır… Türkiye’de girişimcilerin ceviz ve üzüm ürünlerinin her birinden yeni bir marka çıkarması mümkündür…
Son Söz: Helva yapan, helva malzemesi üretenden fazla kazanır…
