Çocuğun gelişim sürecinde edebiyatın önemi

‘’Eğitim ailede başlar’’ cümlesini burada da kullanmak yerinde olur. Öncedir öncüdür aile bu hususta da. Bu zeminde, gereken okumalar, sözlü anlatımlar yapılmalıdır ki, psikolojik ve zihinsel gelişimde aracı olan edebiyatın ehemmiyeti bilinsin. Çocukluğumda büyüklerimden çokça masal, anı, hikâye dinledim. Özellikle masalların ruhumdaki yeri bambaşka olmuştur. Hayat tecrübesinde, bunun ekmeğini çok yedim. İç dünyanın gelişiminde, dil ve konuşma becerisinde edebiyatın yerini konuşmak lazım. Akşamları çay eşliğinde babamın atasözlerini açıklaması, deyimlerin günlük hayattaki kullanımlarından bahsetmesi, tekerleme ezberletmesi, zamanın işleyişinde ruhumda nice edebi güzelliğe temel olmuştur.

Edebiyat; okuma alışkanlığı kazanılmasında da en önemli vesiledir. Bahsetmek gerek çocuklara. İlgi uyandırmak, sevdirmek. İşte bu emek, nice güzel algının, izin oluşmasına katkı sağlayacaktır.

Okuma alışkanlığı, öğrenme isteğinin, merak duygusunun gelişmesinde çok önemli bir yere sahiptir. Bu nedenle doğdukları andan itibaren tüm çocuklar kitapların dünyasından hisselerine düşeni almalıdır.

Bir bebeğe, bir ebeveynin sıcacık sesiyle hikâye okuması, çocuk büyüdükçe ise; dinleme unsuruna, kitaplara dokunma, tanıtım, kütüphane farkındalığı, drama, tiyatro örneklemelerinin çoğalması edebi gelişimi artıracaktır. Değerlerin oluşması, idrakin artması da çocukluktaki bu beslenme ile alakalıdır. Kitaplarla bir olma alanlarının çoğaltılması, çocuğun hayal dünyasına katkı sağlayacaktır.

Bir çocuğun ahlak, sosyal yaşam ve tüm insani ilişkilerinde kitaplar en nitelikli araçlardır. Okuma becerisinin geliştirilmesinde de edebiyatının tartışılmaz yeri ve önemi vardır. Kitaplarla tanışan bir çocuk analiz etme, çözüm bulma yeteneklerine sahip olmayı başarabileceği gibi, eleştirel ve yaratıcı düşünme noktasında da beceri kazanır. Edebiyat dinleme, okuma temelli bir araç olması hasebiyle, sözün insan ruhuna etkisini hissettirendir.

Ninem Korkut’tan bir söz ile cevabı tamamlayalım:

Sözler büyü gibidir. İnsanların yüreklerine dokunursa baharlar da gelir kışlar da…

Yapılan nasihatler kuş tüyü hafifliğinde harflerle, şerbet tadında sunuldukça ılgıt ılgıt işleyecektir ta derinlere… Ve hazmı, özümsenmesi güzel olacaktır.

Çiçek çiçek açmış, erdemli sorumluluk sahibi nesillerle dünya imar olacaktır ve dünyaya geliş döngüsünde elden ele anlamlı bir akış olacaktır

Rabbim sözü güzel ve yumuşak söyleyen, yüreğiyle ve en tatlı haliyle sunan, kalem ve kelam nimetini külfet unsuru eylemeden, yol açan, sevgi veren kudretiyle muamele edenlerden eylesin. İşte o zaman “Vakit bizim lehimize işleyecek.” der

Çocuklara edebiyat iklimini soluturken, kültürümüzün zenginlikleriyle beslenmek gerek. Sözlü edebiyatın içinde yer alan nice eseri yazıya döküp, eserlerin gün yüzüne çıkmasına, çoğaltılmasına imkanlar ve ortamlar hazırlanmalıdır.

Derlemeye önem vermeliyiz. Masal, hikâye, bilmece, destan, tekerleme içerikli yüzlerce eser, üretildiği topraklarda kalmayıp gerek yeni eserlere ilham olma adına gerekse edebiyatımıza katkısı adına çok önemli olduğunu düşünüyorum.

Ses kaydedicileri, kâğıtları kalemleri alıp her yörenin büyüklerinin, bilgelerinin yanına varmak lazım...

Sanatın tüm dallarının çocukların gelişimine katkı sunması elbette çok önemli. Küçük yaş grubu kitapların renkli resimli olması da onların kitapları sevme, kitap okuma alışkanlığına bir basamaktır.

Edebiyat, çocuklukta da büyük ehemmiyet teşkil eder. Gönül sanatların rengiyle çocuklukta tanışır öylece devam eder. Bu incelik olur, letafetolur, topluma sunulacak zarafetler olsun vesselam.