​Hz. İbrahim'in Kibarlığı

Hakkında en çok rivayet bulunan peygamberlerden Hz. İbrahim’e dair son zamanlarda ilginç makaleler okudum. Burada “rivayet” kelimesinden kastımın ilahiyatçıların kullandığı hadis rivayeti terminolojisi değil kelimenin ilk anlamındaki “nakletmek” olduğunu belirtmek isterim.

Hz. İbrahim hakkında uzaktan bilgi sahibi olan bir kesim var. Bunlar seküler insanlar… Bunların sürekli dillendirdiği bir söylem var: Üç semavî dinin atası İbrahim Peygamber…

Hâlbuki din ancak Allah’ındır. Nitekim dinin Allah’a ait olduğunu sadece kutsal kitabımız Kuran-ı Kerim söylemez. Diğer semavî dinlerin kitapları da söyler. O zaman şöyle bir yargıda bulunsak sanırım seküler kesimdeki insanların ne demek istediklerini anlamış oluruz. Hz. İbrahim, Hz. Nuh hariç diğer üç ûlu’l-azm peygamberin atasıdır. Hz. Âdem’in insanlığın ilk atası, Hz. Nuh’un da insanlığın ikinci atası olduğunu bize yüce kitabımız söylediğine göre geriye kalan üç peygamberin atasıdır Hz. İbrahim.

Hz. İbrahim hakkında bilhassa Yahudi ve İslâm kaynaklarında onun tevhid inancını (Allah’ın bir olduğu inancı) yerleştirmek üzere gösterdiği faaliyetler merkeze alınarak bilgi verilmiştir. Hz. İbrahim’in hangi yönüne vurgu yapalım. Onun mücadeleci yönüyle Nemrud’la mücadelesi, tebliği yönüyle babasına ve akrabalarına hitabı, cömertliği dolayısıyla yolda geçen her insanı durdurup yemek vermesi insanlığa verdiği en güzel mesajlardandır.

Hz. İbrahim’in döneminde ve daha önceki dönemlerde var olan bir uygulamadan da bahsedebiliriz. İnsanı kurban etme ritüeli… Eski zamanlarda insan kurban etme, umumiyetle tanrıları, devrin yöneticilerini, din adamı figürünü veya ölmüş ataların ruhlarını memnun etmek için yapılırdı. İnsanın kanını donduran bu olayı şimdi de şöyle veya böyle birçok ülkede icra edilen idam cezalarının bir türevi olarak düşünebiliriz.

Kurban olayına biraz değinelim. Hz. İbrahim’in oğlu Hz. İsmail’i Allah’ın emriyle kurban etmek ister. İbrahim, Allah’ın verdiği bu emri icra sırasında Cebrail meleğiyle gökten indirilen bir koçu kurban eder. Nitekim Rabbimiz ayetinde “ Biz, (İbrahim’e) büyük bir kurbanlık vererek onu (İsmail’i) kurtardık. Sonradan gelenler arasında ona güzel bir isim bıraktık. İbrahim’e selam olsun. İyilik yapanları işte böyle mükâfatlandırırız.” Demiştir.

Bugün en ufak bir sıkıntıda isyana meyleden insanların nisyanı da ters istikamette daha da çoğalır. Yani insanlar, İbrahimî mesajı daha çabuk unutuyor.

Allah’ın sevgisini kazanan İbrahim peygamberin zahmetsiz sevgi olmaz mesajını bütün insanlık, bugün son peygamber Hz. Muhhamed’in mesajıyla öğreniyor.

Bugün yeryüzünde Müslümanlar olarak peygamberlere imanı, imanın şartı olarak biliyoruz. Nitekim kalbinde İslam nuru olan herkes buna inanır, iman eder.

Kutsal kitabımızda peygamber kıssaları dolayısıyla kendisinden en çok bilgi verilen peygamber Hz. İbrahim’dir. Hz. İbrahim’in beşerî (insanî) özellikleri içinde onun Müslüman olduğunu yüce kitabımızdan öğreniyoruz. Aslında bütün peygamberler Müslümandır. Yine kutsal kitabımızda hak-batıl mücadelesinde onun kral Nemrud ile mücadelesi ve gözünü kırpmadan ateşe atılması bütün insanlığa örneklik teşkil etmektedir. Kutsal kitabımızda Allah, “İbrahim ne Yahudi ne de Hristiyan idi. O Allah’ı tanıyan dosdoğru bir Hanif idi. Ve o müşriklerden değildi.” Der. Hz. İbrahim Allah’ın dostu olması nedeniyle “Halilüllah” sıfatını almıştı. Nitekim diğer ululazm peygamberlerden Hz. Muhammed, “habibullah” sıfatını, Hz. Musa “kelimullah” ve Hz. İsa da “ruhullah” sıfatını almıştı.

Hz. İbrahim’in yumuşak huylu olması müfik ve merhametli olması bugün insanlığın örnek aldığı iyi davranışlardandır. Nitekim bir peygamberin tebliğ görevini yapması için halim selim olması gerekiyordu. Taha süresinde “Şayet sen kaba, katı yürekli olsaydın hiç şüphesiz (insanlar) etrafında dağılıp giderlerdi.” Buyurmuştur.

Hz. İbrahim üzerine bir makale çalışması yaptığımı öğrenen kıymetli hocamız Yusuf Demirkol, Hz. İbrahim ve Urfa hakkında çok değerli bilgiler aktardı. İnşallah bu bilgileri gelecek yazımızda köşemize taşıyacağız.