İhracat yüzde 15,3, ithalat ise yüzde 43,5 arttı

Türkiye İstatistik Kurumu ile Ticaret Bakanlığı’nın geçici dış ticaret verilerine göre; ihracat 2022 yılı Mayıs ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 15,3 artarak 18 milyar 984 milyon dolar, ithalat yüzde 43,5 artarak 29 milyar 588 milyon dolar olarak gerçekleşti.

2022 yılı Ocak-Mayıs döneminde ihracat bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 20,4 artarak 102 milyar 469 milyon dolar, ithalat yüzde 40,8 artarak 145 milyar 675 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Rakamlardan da anlaşılacağı üzere ithalatın artış hızı ihracatımızdan fazla. Bu duruma neden olan unsurların başında elbette enerji fiyatlarındaki artış geliyor. Örneğin Brent petrolün varil fiyatı 2021 Mayıs ayında 68 dolar iken bu yılın Mayıs ayında 115 dolara yükseldi. Sadece Mayıs ayında bile Nisan ayına göre yüzde 7,9’luk bir artış kaydedilmişti.

Dış ticaret açığının artmasında etkili olan bir diğer neden ise ihracatçıların ithal ürünlere olan taleplerini öne çekmeleri oldu. Hatırlayacağınız üzere dolar kuru Aralık ayında 18,40 TL seviyesine kadar çıkmıştı. Kur korumalı mevduat sisteminin devreye girmesiyle birlikte dolar kuru bu yılın Ocak ve Şubat aylarında 13-14 TL, Mart ve Nisan aylarında ise 14-15 TL bandında yatay bir seyir izledi. Dolar kurundaki bu düşüş nedeniyle ara malına yönelik stoklama eğilimi de arttı.

İthalatta, 2022 Mayıs ayında ara mallarının payı yüzde 81,3, 2022 Ocak-Mayıs döneminde ise bu oran yüzde 82,3 olarak gerçekleşti. Ara mallarının payı zaten yüksek iken stoklama nedeniyle de ithalatımız daha da arttı.

Mayıs ayında dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 155,2 artarak 4 milyar 156 milyon dolardan, 10 milyar 605 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2021 Mayıs ayında yüzde 79,8 iken, 2022 Mayıs ayında yüzde 64,2'ye geriledi.

Ocak-Mayıs döneminde dış ticaret açığı yüzde 136 artarak 18 milyar 310 milyon dolardan, 43 milyar 206 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2021 Ocak-Mayıs döneminde yüzde 82,3 iken, 2022 yılının aynı döneminde yüzde 70,3'e geriledi.

Mayıs ayında ihracatta ilk sırayı Almanya aldı. Almanya'ya yapılan ihracat 1 milyar 492 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 1 milyar 273 milyon dolar ile ABD, 978 milyon dolar ile Irak, 953 milyon dolar ile İtalya, 911 milyon dolar ile Birleşik Krallık takip etti. Sıralamaya bakıldığında, Euro Bölgesi’nin ihracatımızdaki ağırlığını görüyoruz. Euro Bölgesine ait en son açıklanan satın alma yöneticileri endeksi (PMI) ve ekonomik güven endeksi geriledi. Resesyon riskini de göz önüne aldığımızda ihracat yaptığımız ülkelerin gelirleri düşeceğini ve bu gelir kaybının da Türkiye’nin ihracatını olumsuz yönde etkileyebileceğini söyleyebiliriz.

Sonuç olarak artan dış ticaret açığı, cari açığa da yansıyacaktır. Öte yandan yaz aylarının başlamasıyla birlikte turizm gelirlerindeki artış da bu durumu önemli ölçüde dengeleyecektir.