İnsanlık Hasleti, Edep Hasreti

Öfke insanlık kabzasından, ses dil kozasından çıkmadan onu bir genç kızın al yanaklarında, bir aşığın yere düşen bakışlarında görenler olmuş. Zaman, bereketsizliğini bu denli konuşturarak akmadan, mekan yıkıcı ellerin yırtıcı nefesinde aksamadan onu, incinmiş bir gönlün duasında, tevekkülle beklenen çeşme başlarında, hırkasını yoklukla yamayan dervişin iki büklüm duruşunda bulanlar olmuş. Her mevsimin umudu anlattığı vakitlerde u2013daha büyümeden çocukluğumuz- onu, bir gülün edalı ahengiyle bir bülbülün mahcup türküsünde işitenler olmuş. Şimdilerde onun sessiz ve küskün saklandığı anlatılıyor bir vahaya. Bilenler biliyor; yokluğu derin yarau2026

Çözüme ulaşan nice meselenin yegane anahtarından, gün geçtikçe daha ziyade yitirdiğimiz insanlık kıymetinden, edepten bahsetmek istedim bugün yazımda. Yegane derken sabra, süku00fbta, ihtiyata, vakara haksızlık yapmak değil muradım lakin hepsinin edepli insandan gelen özellikler olduğunu da hatırlamak lazım. İlmin dahi, edep yanındaki varlığına "İlim meclislerinde aradım, kıldım talep/İlim geride kaldı ille edep ille edep" mısralarıyla yer verirken Yunus Emre, "Gözünü aç ve gör ki bütün Allahü Teala kelamının manası, ayet ayet edepten ibarettir." diyor Şems-i Tebrizu00ee.

Bugün korku ve tedirginlikle geçerken, kan ve kin soluduğumuz yollar, çokta uzak olmayan fakat her gün aramıza bir parça daha mesafeyi koyan zamanlarda huzur kokardı. Nezaket, ayakuçlarına basarak yürür, eğilen başlara bir vakar bırakırdı. Süku00fbnetle süslerdi girdiği meclislerde dilleri aşk. Kırıp dökmenin, saldırganlığın, eziyetin, hırpalamanın bilinirdi acizlik olduğu. Temizliğin, saygının, kul hakkının, rikkatin üzerinde hep aynı serinliğin ismi birikirdi; edepu2026

Osmanlı'ya şan ve şeref yükleyen hikmet, gücünü, edeple başlayan yolculuktan almıştı; Kuran-ı Kerim'in olduğu odada uyumaktan imtina eden kalbin titrekliğindenu2026 Taif'te ayaklarını kanatan taşlara edep yüklü bir dua sergileyince Efendimiz, Cenab-ı Hak O'nu katında ağırlamıştı. Hac yolculuğunda Resul aşığı Nabi, ayaklarını uzatan bir kimseye "Sakın terk-i edebden ku00fby-ı Mahbu00fbb-i Huda'dır bu" mısraı ile ilhamını zerk edip onu edebe davet ettiği için, Mescid-i Nebi'nin tüm minareleri şairi, kendi şiiriyle karşılamıştı. Müezzinlerin rüyasına girmişti, o edep hürmetine Peygamber Efendimizu2026 Arkadan yırtığı gömlekle sarayında zindanı yaşayan Züleyha'ya rağmen, davete edeple mukabele gösteren Yusuf A.S'a medrese olmuştu zindan, Mısır azizliğine yükseltmişti dünyadaki mertebesini. Hiçbir sesin, hiçbir sözün solduramadığı nice çirkin kelamı edep öldürmüş, büründüğü ahval bir armağanla dönmüştü insana. Belki de bunun için "akıldan sordum, iman nedir/akıl kalbin kulağına eğilip u2013iman edeptir" sözleriyle seslenir asırlar öncesinden Mevlanau2026

Ya İlahi!

Kuluna, insan olma hasleti yükleyen edep libasını kıyamet gününe dek üzerimizde taşıma gücü ver bize. Sabah tazeliğinde, bahar nezaketiyle, bir çocuğun masumiyeti heceleyen meraklı gözlerinde hatırlat bize edebi; kaybettiğimizi buldur, yitirdiğimizi gönder, saklandığı yerden çıkar onu, hayadan bigane bir gönülle alma bizi huzurunau2026

Selam ileu2026