Liselere Sınavsız Geçiş
2023 Eğitim Vizyonu ufkumuzu açmaya, geleceğe umutla bakmaya vesile oldu. Bu belgeyi kim veya kimler yazmışsa kutlamak gerek. Tarihimizle, tecrübemizle, irfan ve ilim dünyamızla buluşma, barışma, ilham alma noktasında isabetli ve istikametli bir metinden oluşmakta. Bu belgenin uygulanmasını sağlamak gerekir. İlk kez bize ait bir yol haritası bu kadar dirayetli bir şekilde ortaya konmuştur.
Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, göreve geldiğinden beri açıklamaları ile her kesimi istisnasız umutlandırmıştır. Eğitimin hemen her kademesine ve her alanına ait çığır açacak olan bu vizyona herkesin sahip çıkması büyük bir sorumluluktur.
Vizyon belgesinde takdir edilecek çok konu var ama bugün çok tartışılan bir konuya değinmek istiyorum, liselere girişte uygulanan sınavlar. Başkan Sayın Erdoğan’ın talimatıyla TEOG kaldırılmıştı. Bu talimatla birlikte TEOG uygulanmadı ama yeni bir merkezi sınav getirildi, sınavla öğrenci olan lise sayısı azaltıldı. Sınavla öğrenci alan bazı okulların da kontenjanı düşürüldü. Diğer okullara ise yerel yerleştirme yöntemi ile kayıt yapıldı.
Sınavsız yerleştirmenin ilk kez uygulanıyor olması birtakım aksaklıklara sebep oldu. Tüm aksaklıkları bir tarafa bırakıp, liselere sınavsız geçişi enine boyuna düşünmek ve tartışmak gerek. Bu uygulamanın çocukların ruhsal ve bedensel gelişimlerine nasıl etkisi olduğunu araştırmak gerekir. Sınav stresinin çocuklarda yol açtığı travmaları, ailelerde oluşturduğu gerginliği, sebep olduğu maddî ve manevî zorlukları düşündüğümüzde sınavsız ama disiplinli, programlı bir sistemin uygulanması yararlı olacaktır. Sınavlı liseler de olmalı ama özel amaca yönelik açılan liseler ile sınırlandırılmalıdır. Sınavla öğrenci alan bir lise, öğrenciyi ihtisaslaştırarak bir mesleğe hazırlamadır. Çocuk, liseden itibaren yolunu çizmeli, geleceğini belirlemelidir.
Sınavsız yerleşen öğrencilere dair yaptığım küçük çaplı araştırmada umut veren gelişmelere şahit oldum. Kurallara bağlı, daha saygılı, ödev konusunda hassas, sorumluluklarını yerine getirme noktasında daha iyi durumdalar. Özellikle sosyal etkinlikler konusunda daha özverililer. Sınavla yerleşen öğrencilerde özellikle 9.sınıfta bir gevşeme ve uyum problemi çok oluyordu. Çünkü yüksek puanlı bir okula yerleşebilmek için her şeyden vazgeçerek sürekli ders çalışan, kursa giden, özel ders alan, zamanını testlerle ve deneme sınavlarıyla geçiren bir öğrencide bıkkınlık oluşuyor. Çok az öğrenci aynı performansla liseyi tamamlıyor. Yüksek puanlı fen liselerine yerleşen öğrencilerin çoğu aynı başarı sıralamasıyla liseyi bitiremiyor. Sınavsız sistemde öğrenciler, ilköğretimde hem oyun oynayacak hem de kabiliyetlerine göre geleceğe hazırlanacaktır. Sınav stresinin öğrencinin ve ailenin hayatını daralttığını, zora soktuğunu tüm uzmanlar dile getiriyor. Aslında tüm liselere sınavsız girilmeli. Burada meslek liseleri için özel önlem alınmalıdır. Mesleki eğitimden vazgeçemeyiz.
Liseler zorunlu olmamalıdır!
Liselerde biriken problemin en büyük sebebi zorunlu 12 yıllık eğitimdir. Bu uygulamanın doğru olmadığını eğitim uzmanları ve yöneticiler dile getiriyor. Bu konuda da yeni bir yol izlenmeli. Liselerdeki bir problem de lise eğitiminin 4 yıl oluşudur. Tamamıyla aynı müfredatın 4 yıla yayılmasından ve çoğu kez tekrarından ibaret olan bu uygula zaman kaybıdır. Bu uygulamanın da tekrar gözden geçirilmesi gerekir. Belki bazı liseler 4 yıl olabilir ama Anadolu liselerinde buna gerek yok.
Özetle diyebilirim ki 2023 Eğitim Vizyonu umut veriyor. Eğitim geleceğimizdir, iktidar kaygısı gözetilmeden eğitime yatırım yapılmaktadır. Geri adım atmadan, yarıda bırakmadan bu vizyonu uygulamak elzemdir. Her şey daha güzel olacak, buna inancımız tamdır.
