Madde Bağımlılığını Önleme Aracı ve Spor
Geçen gün bir arkadaşımız ağlayarak yanımıza geldi. Kendisi şöyle diyordu: "Oğlumu okuttum, üniversiteye gönderdim. Ancak çocuğumun madde bağımlısı olduğunu öğrendim. Daha sonra intihar etti ve öldü. Olayı öğrendiğimde iş işten geçmişti. Umutlarımız da onunla toprağa gömüldü. Aile olarak çöktük. Bu arada uyuşturucu maddenin adını da öğrendik; Bonzai."
Uyarıcı ve uyuşturucu madde kullanımı, alkol ve sigara kadar artmış ve çocuklar bunların kurbanı durumuna gelmişlerdir. Özellikle çocuklar arasında çeşitli uyarıcı ve uyuşturucu madde kullanımı artmıştır. Maddelerin çeşitliliği kafaları karıştımakta, aileler ve ilgililer seçenekler karşısında bocalamaktadırlar. Adli kurumlar, emniyet ve eğitim birimleri el ele vererek çalışmaktadırlar ancak bütün bunlar yetersiz kalmaktadır.
Son zamanlarda maddeler arasında Bonzai adı öne çıkmaktadır. Bonzai/Jamaika olarak bilinen bu madde sentetik kannabinoid yapısındadır. Almanya'da bu maddelerin tütün olarak illegal kullanımı son yıllarda tehlike saçmaktadır.
Bonzai'nin içinde esrarın aktif bileşenini meydana getirem tetrahidrokannabinol (THC)'e benzeyen deneysel bileşenler bulunmaktadır. Tamamen kimyasal olan bu maddeler bazı bitkilerin kurutulmuş yapraklarına emdirilerek hazırlanmaktadır. İlk olarak ülkemizde sentetik kannabinoidlerin "Bonzai amblemli paketler" içinde satılması nedeniyle "Bonzai" adını alarak sokaklarda satılmaya başlanmıştır. Sentetil kannabinoidler piyasada bulunabilir hale gelmiş ve yasal kafa yapıcı madde arayanlar arasında popüler olmuştur.
Kimyasal, bitki örneğinin üzerine sprey şeklinde sıkılarak bazı işlemlerden geçirlerek hazırlanır. Fiyatı esraın sokak fiyatına yakındır. Sokaktaki ticareti üst-ara torbacılar olarak nitelendirilen kişiler üzerinden yapmaktadırlar. Sentetik kannabinoidler genelde sigara şeklinde içilmektedir (pipo, sigara ya da nargile ile) ama buharlaşma, oral ya ad rektal kullanım da olabilmektedir. İçildikten sonra akciğerlerden emilir. Kısa sürede diğer organlara dağılır ve etkileri çok hızlı başlayıp seyreder.
Bonzai'nin kullanımı ergenlik döneminde hızla artmaktadır. Ergenlerde artmanın sebebi olarak çocuklukta yaşanan travmalar, çocukluk çağında görülen psikiyatrik bozukluklar, bireysel ve mizaç özellikleri, ailede bağımlılık, aile içi şiddet, varoş bölgeleri ve uyum zorlukları sayılabilir. Bonzai İstanbul, Ankara, Bursa, İzmir illerinde sıkça görülür, satışı sosyal medya üzerinden gerçekleştirilmektedir.
Bonzai kullananlarda sıklıkla görülen semptomlar arasında; aşırı öfozi, baş ağroso, susama hissi, aşırı yorgunluk, hipertansiyon, yönelim bozuklukları, varsanılar, uzaylılar görme, intihar düşüncesi ve girişimleri görülmektedir. En sık panik ve kaygı bozukluğu, ardından kuşkuculuk, soluk alma zorluklarına rastlanır.
İnternet bağımlısı olan Bonzai kullanıcılarında ÖLÜM TRİBİ diye adlandırılan bir olaydan söz edilmektedir. Ölümtribini özellikle panik atak geçirmek, her an kalp krizi geçirip öleceğini sanmak, yoğun sıkıntı ve korku yaşamak, ansızın gelen düşüp bayılacakmış gibi olmak şeklinde tarif etmektedirler. Bedende karıncalanma hissi, kişide felç olacakmış ve sonsuza kadar öyle kalacakmış şeklinde düşünmeye sebep olduğunu belirtmektedirler. Kişiler Bonzai'nin içeriği ve etkisi konusunda yeterince bilgi sahibi değildirler. Neticede acil servise gidemez ve vefat ederler.
İşsizlik, yoksulluk, belli bir zümrenin zenginleşmesi, gelir dağılımdaki eşitsizlik, eğitim sisteminin bozukluğu Bonzai kullanımını arttırmaktadır. Çocuk cinayetleri işleyenlerin arasında Bonzai kullananların sayısı fazladır. Bu oran %70-%80 arasındadır.
Bonzai'nin önlenmesinde gençlerin, çocukların ve toplumların bilinçlendirilmesi gerekir. Bu konuda her düzeyde ve herkese eğitim verilmesi doğru bir yöntemdir. Ancak, Bonzai kullanımının önlenmesi daha doğru bir yaklaşımdır. Çocukları ve ergenleri spora (futbol değil) yönlendirmek en önemli hedef olmalıdır. Bireysel mücadele sporları (uzakdoğu sporları), yüzme, güreş, voleybol, basketbol gibi spor dalları bizim için amaç kabul edilmelidir.
Spor koruyucu hekimlikte ve sağlıkta en önemli araçtır. Bağımlılığı önlemede ve çocukların sağlığını korumada sporun yerini anlatmaya gerek yoktur. Yüzyılın bu belası ile ancak eğitim ve spor yoluyla baş edebiliriz.
Sonuç: "Bonzai adlı uyuşturucunun belasından eğitim, spor yolu ile kurtulmak mümkündür. Toplum bu mücadeleye aktif katkı vermelidir.
