​Meloni-Biden görüşmesi

Geçen hafta İtalya Başbakanı Giorgia Meloni Beyaz Saray’a ilk ziyaretini yaptı. Gündemde, Ukrayna’da devam eden savaş ve Afrika’da ki gelişmeler olsa da en önemli konu Çin’di. Çünkü Euro bölgesinde Çin’in ‘Kuşak ve Yol Projesini’ destekleyen Çin ile anlaşma yapan tek ülke İtalya’dır.

G7 ülkeler grubunun kilit üyesi olan İtalya, Avrupa’nın da üçüncü büyük ekonomik gücüne sahiptir. İtalya’nın sağ koalisyonu, ABD Demokratlarıyla hem LGBT hem de çevre sorunları konusunda farklı görüşlere sahipler. Bütün bunlara rağmen İtalyan dış politikası hâlâ Amerikan dış politikasından tamamen bağımsız olmadığının da altını çizmemiz gerekir.

Genel olarak Amerika, Çin'in Avrupa'da etkisini artırmasından endişe duymaktadır. Bu nedenle İtalya’nın Çin’in Kuşak ve Yol Projesini desteklemesinden rahatsız olmaktadır. Hatta sadece Amerika değil, aynı zamanda Brüksel de İtalya’nın Çin’le anlaşmış olmasından rahatsızlık duymaktadır.

Örneğin ‘’çip’’ gibi stratejik öneme sahip bazı ürünlerin sadece Çin’in elinde olması, Brüksel’i endişelendiren bir durumdur. Batı medyasında çıkan kimi yorumlarda AB yetkililerinin, Pekin'in Doğu ve Orta Avrupa'daki bazı ülkelerle gerçekleştirdiği 16+1 girişimini hoş karşılamadığı anlaşılmaktadır.

Bu bağlamda, geçen Ekim ayında İtalya’da iktidara gelen Meloni, ‘Kuşak ve Yol’ Projesi konusunda değerlendirmelerin devam ettiğini, parlamentonun da bu işe dâhil edilmesi gerektiğini açıklamıştı. Bu açıklamalarda İtalya’nın bu konuda bir U dönüşü içinde olabileceğinin işaretlerini vermiş oldu.

Roma’nın 2019’da Çin ile imzaladığı ‘Kuşak ve Yol Projesi’, taraflardan herhangi birinin üç ay önce bildirimde bulunarak çekilmemesi durumunda Mart 2024’te otomatik olarak beş yıllığına yenilenmiş olacak.

Meloni, Biden tarafından İtalya'nın Projeden çekilmesi konusunda herhangi bir baskının olmadığını söylese de, Beyaz Saray Sözcüsü ’nün yaptığı açıklamada: ‘’Amerika, İtalya’nın Çin’in Kuşak ve Yol Projesinden çekilmesini memnuniyetle karşılayacaktır’’ dedi.

Peki, İtalya neden U dönüşü arayışında?

Amerikan medyasından çıkan bazı yorumlarda Çin’in Avrupa’nın güvenliği için tehdit oluşturduğunu ve İtalya’nın da bunu fark ettiğini iddia ediyorlar. Çin ve Rus basınında çıkan bazı yorumlarda ise, Amerikan’ın baskısı nedeniyle İtalya’nın U dönüşü arayışı içinde olduğunu iddia ediyorlar.

Doğrusunu söylemek gerekirse, her iki tarafın iddialarını destekleyen somut veriler mevcut. Ancak bana göre, İtalya’nın U dönüşü sinyali vermesinin asıl nedeni ekonomiktir. Çünkü son dört yılda, İtalya’nın Çin’e yaptığı ihracat verilerine baktığımızda 13 milyar dolardan 16.4 milyar dolara çıktığını görürüz. Fakat İtalya’nın Çin ile olan genel ticaret açığı ise, 3 kat artmış durumda.

Dolayısıyla, Biden-Meloni görüşmesini şekillendiren, İtalya’nın Çin’le yapmış olduğu anlaşmanın ekonomik bir avantaj sağlamadığını görmüş olduğunu düşünüyorum.

Meloni, Biden ile yapmış olduğu görüşmenin diğer önemli gündem maddesi, Afrika’daki gelişmelerdi. İtalya, göçmenlerin Akdeniz'i geçerek Avrupa'ya geçmek için tehlikeli girişimlerde bulunmasını önlemek için Tunus gibi ülkelere daha fazla yardım yapılmasını savunuyor.

Toparlayacak olursak: Geçen hafta Perşembe günü, Biden-Meloni görüşmesi, güçlenen bir ABD-İtalyan ilişkisinin ilk sinyali olabilir. İtalya U dönüşü ile Çin’le yapmış olduğu anlaşmadan vazgeçerse, bu Washington’da büyük bir memnuniyetle karşılanacağı muhakkaktır. Bütün bu gelişmeler Türk Dış Politikası açısından da büyük bir önem arz etmektedir. Gelişmeleri takip etmeye devam edeceğiz.

Twiter: @MehmetB78849685 e-mail: [email protected]