Naci Ağbal ve Doğru Soru

Artan enflasyon oranına göre piyasaların faiz beklentisi 100 baz puan iken Naci Ağbal başkanlığında toplanan Merkez Bankası Para Politikası Kurulu’nun 200 baz puan artış yapması şaşkınlığa neden olmuştu.

Kurul kararında gelecek dönem enflasyon oranlarını baskılamak için böyle bir karar alındığı açıklanmıştı.

Araya giren Cuma gününde yaşananlar Cumartesi Resmi Gazete’de Naci Ağbal’ın görevde alınması kararını getirdi.

AK Parti Ekonomiden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Nurettin Canikli’nin sosyal medya hesabından Naci Ağbal’ın Merkez Bankası Başkanlığı görevinden alınmasına cevap olacak açıklamaları dikkat çekici...

Noktasına virgülüne dokunmadan o açıklama:

“Pozitif reel faizin optimal seviyede olması da bir zorunluluktur. Optimal seviyenin altında kalan reel faiz oranı dolarizasyon akışını durdurmaz. Optimal seviyenin üzerinde belirlenen reel faiz ise ekonomi için maliyetler ortaya çıkarır.

Üretim, ihracat, istihdam hedeflerini olumsuz yönde etkiler. Finans kuruluşlarının aktif kalitesini bozar.

Optimal reel faiz seviyesi için yol gösterici faktörlerden bir tanesi beklentilerdir, piyasa beklentisidir.

Piyasa beklentisi pozitif reel faizin sınırını belirler.

Piyasa beklentisinin üzerine çıkılması ekonomiye yük getirir, enflasyon beklentisini yukarıya taşır.

Ekonomideki fiyatlamalar da yükselen enflasyon beklentisine göre realize olur.

Bu durum Merkez Bankasının temel hedefi olan fiyat istikrarının sağlanmasını da zorlaştırır.

Hükümetin, optimal pozitif reel faiz seviyesinin belirlenmesinde para politikası araçlarını rasyonel kullanmadığını ve bu nedenle de ekonomiye büyük bir mali yük getirdiğini düşündüğü Merkez Bankası başkanını değiştirmesi piyasalara meydan okumak değildir. Sadece ekonominin kaynaklarının ve para politikası araçlarının verimli ve etkili kullanılması gerektiği hassasiyetini yansıtır.”

Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan’ın pazartesi piyasalar açılmadan hemen önce sabah saatlerinde Türkiye’nin ekonomik duruşu ile ilgili şu açıklamasına da bakmakta fayda var:

“Makroekonomik istikrarın ön koşulları fiyat istikrarı ve finansal istikrardır.

Bu alanlarda istikrar olmaksızın; güçlü, kaliteli ve sürdürülebilir bir büyümeye ulaşmak mümkün değildir.

Uygulamakta olduğumuz ‘enflasyonda düşüşü önceliklendiren’ makro politika çerçevesi, enflasyonda kalıcı düşüş sağlanana kadar kararlılıkla sürdürülecektir.

Maliye politikalarını, para politikasını tamamlayıcı yönde fiyat istikrarını desteklemek amacıyla uygulamaya devam edeceğiz.

Piyasaların etkin ve sağlıklı işleyişini son derece önemsiyoruz. Bu kapsamda serbest piyasa mekanizmasından herhangi bir taviz kesinlikle söz konusu olmayacak, liberal kambiyo rejiminin uygulanmasına kararlılıkla devam edilecektir.

Reform paketimizde yer alan eylemler de, yapısal temellerimizi daha da güçlendirecek, olası şoklara karşı direncimizi artıracaktır.”

Türkiye’de ekonominin karar vericisi iki kurum olan siyaset ve bakanlık tarafından yapılan açıklamalara bakınca Türkiye’nin liberal piyasa ekonomisinden sapmaya niyeti olmadığı görülüyor.

Nurettin Canikli, Naci Ağbal’ın faiz oranlarını belirlerken “rasyonel” davranmadığı gerekçesiyle görevden alındığını söylüyor.

Peki bundan sonra ne olacak?

Merkez Bankası’nın yeni Başkanı Şahap Kavcıoğlu atanmasının hemen ardından Pazar günü yaptığı yazılı açıklama ile para politikasının yönünü açıkladı:

“Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Kanun’la belirlenmiş görev ve yetkiler çerçevesinde enflasyonda kalıcı düşüşü sağlama temel hedefi doğrultusunda para politikası araçlarını etkin bir şekilde kullanmaya devam edecektir.

Enflasyondaki gerileme, ülke risk primlerindeki düşüş ve finansman maliyetlerindeki kalıcı iyileşme yoluyla makroekonomik istikrarı olumlu etkilerken, yatırım, üretim, ihracat ve istihdamı arttırıcı sürdürülebilir büyüme için de gerekli koşulların oluşmasına katkı sağlayacaktır.”

Sorulması gereken soru şu:

Türkiye’nin, pandeminin uzun vadeli yükünü yok edecek istihdam artışı için kabul edeceği enflasyon tavan puanı nedir?