Örselenme (travma) sonrası stres bozukluğu

Travmatik (örseleyici) bir olayla karşılaşma(işkence,cinsel saldırıya uğrama,deprem,araba kazası ,ölüm ,savaş,yangın gibi) travmatik olarak tekrar eden,olayı hatırlatan uyarıcılardan kaçınma,artmış uyarırılmışlık belirtileri ile ortaya çıkan ağır ruhsal bir bozukluktur.

Bu bozukluk ,bir yaşından sonra her hangi bir yaşta da başlayabilir.Belirtiler, olayla karşılaşmayı takiben üç gün içerisine kendini hissettirdiği gibi aylar veya yıllar sonrası da başlayabilir. Yaşanan olaydan sonra en az altı ay geçmeden tanı ölçütleri tam olarak konulamaz.Travma sonrası stres bozukluğunun (TSSB)ortaya çıkmasında yaşanılan olayın türü ve şiddeti önemli rol oynamaktadır. Cinsel saldırı ya da ağır bir travmayla karşılaşmış bir kişide,

Travmaya eşlik eden duygu,düşünce ve konuşmalardan uzak durma

Çaresizlik,dehşete düşme veya aşırı korku hissetme,

Örseleyici olayla ilişkin,sıkıntı veren anıları canlandıran,yerlerden,kişilerden,nesnelerden,durumlardan,etkinliklerden uzak durma,

Travmanın(Örselenme) önemli bir bölümünü veya yönünü anımsayamama,

Önemli etkinliklere karşı duyulan ilgide belirgin azalma,

İnsanlara karşı yabancılaşma veya insanlardan uzaklaşma,kopma duyguları hissetme,

Olumlu duyguları(sevgi,mutluluk vb.) yaşayamama ,

Geleceğe dair yaşama umudunu,sevincini yitirme,

İnsanlara ve nesnelere karşı sözlü veya tepkisel davranışlar sergileme,öfke patlamaları yaşama,

Kendine zarar verici davranışlarda bulunma,

uyku problemi yaşama,

Her an tetikte olma,

Odaklanma güçlüğü yaşama,

Abartılı irkilme tepkisi gösterme,

Kendisi ,başkaları ya da yaşamla ilgili sürekli olumsuz tutumlar sergileme , yanlış inanç ve beklentiler içerisinde olma,

Travma sonrası sürekli kendisini ve başkalarını suçlama düşüncesi (örn.'' Babamın veya amcamın beni cinsel olarak sömürmesinin tek suçlusu benim.'')

Travmatik olayı çağrıştıran iç ve dış uyaranlarla karşılaşınca yoğun bir stres,sıkıntı yaşama ve fizyolojik tepki (baş dönmesi,kalp çarpıntısı gibi) gösterme gibi belirtiler görülür.

Tedavisi;Travma sonrası stres bozukluğu ilaç tedavisi ve psikoterapi (destekleyici yapılandırılmış)yöntemiyle tedavi edilebilir.Psikolojik tedaviler arasında en çok kullanılan ve önerilen yöntem, maruz bırakma yöntemidir.