​Ponzi 20 bin kişiyi dolandırdı!..

Türkiye günlerdir “güzellik merkezi” maskesiyle kısa sürede zenginleşen sosyal medya fenomenleri Dilan ve Engin Polat çiftinin başını çektiği “Şampiyonlar Ligi” ve bankacı Seçil Erzan’ın oluşturduğu “Fatih Terim Fonu”nu konuşuyor. Konuştukça, sarmal genişliyor. Öyle bir sarmal ki, ifşa edilen bilgi ve belgeler dudak uçuklatıyor.

“Fatih Terim Fonu” üzerinden kopartılan fırtınalara daha fazla sessiz kalamayan Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı İbrahim Ömer Gönül, “Bu bir fon değil, dolandırıcılık, saadet zinciri. İçinde hisse senedi, devlet tahvili, döviz, değerli madenden oluşan portföye fon denir. SPK’dan izinsiz fon kurulamaz” açıklamasıyla konuya açıklık getirdi.

Yani ünlü futbolcular milyon dolarlarını “Fatih Terim Fonu” adı altında “Ponzi”ye yatırmış. Peki “Ponzi” ne?..

Kısaca bahsedelim...

*

Charles Ponzi milyonlarca yoksul İtalyan gibi yüzyılın başında zengin olma hayaliyle Amerika’ya göçer. Bir süre işçilik yaptıktan sonra posta kuponu ticaretini keşfeder.

Ponzi, kuponların her ülkede farklı bir değere denk düştüğünü fark eder. Yani, kupon ABD’de 1 ise İspanya’da 10 dolardır. Ponzi, kuponu ucuza alıp pahalıya satmak için büro açar. Her 10 dolara doksan gün sonra 150 dolar vereceğini vaat ederek, 20 bin kişiden 10 milyon dolar toplar. Ağustos 1920’de sistem çöktüğünde elinde yalnızca 30 dolarlık kupon kalmıştır. Ponzi hapis cezasına çarptırılır, fakat adı dolandırıcılık tarihine geçer.

Ponzi Sistemi, “yasal gibi görünen yatırım aracına katılımla kısa sürede yüksek oranda getiri sağlanacağı vaadine” dayanıyor. Dolandırıcı, topladığı paranın bir kısmını sisteme daha önce katılanlara ödemede kullanıyor. Ponzi ile benzer nitelikli Piramit Satış Sistemi de katılımcı eklenmesine dayanıyor. Ponzi’de bir yatırım yapıldığı varsayılırken, Piramit’te üye katılımı esas alınıyor. İki dolandırıcılık türü “Saadet Zinciri” olarak biliniyor.