​TÜFE Yıllık Yüzde 21,31 Arttı

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre; tüketici fiyat endeksi (TÜFE) 2021 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 3,51, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 19,82, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 21,31 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 17,71 arttı.

Beklenti, ortalama aylık yüzde 2,8 yıllık ise yüzde 20,5 civarındaydı. Döviz kurlarındaki oynaklık, buna ilaveten kurlardaki artışın geçmişe kıyasla daha kısa sürede fiyatlara yansıması neticesinde, açıklanan manşet enflasyon beklentilerin üzerinde gerçekleşti.

Hatırlanacağı üzere 2018 Ağustos ayında da kurlarda sert yükselişler kaydedilmişti. Ekim 2018’de TÜFE’de yıllık artış yüzde 25,24, Eylül 2018’de ise aylık artış yüzde 6,30 olmuştu. Alınan tedbirler sayesinde TÜFE’deki yıllık artış bir yıl içinde tek haneye kadar inmişti. Son açıklanan enflasyon oranı ise son 3 yılın zirvesi oldu. Elbette bu iki dönemi karşılaştırmak çok da doğru değil. Öncelikle küresel salgın hâlâ devam ediyor. Her ne kadar aşılama yaygınlaşsa da vaka sayılarında ciddi bir düşüş görülmüyor. Diğer yandan omicron gibi ortaya çıkan yeni varyantlar da piyasaları tedirgin ediyor. Tüm dünyada yaşanan arz sıkıntıları, doların değer kazanması, küresel çapta enerji ve gıda fiyatlarının artması üretici fiyatlarını yükseltirken, yaşanan belirsizlikler de tüketici davranışlarını bozuyor. Enflasyon görünümü üzerinde risk oluşturan unsurların devam etmesi TÜFE’de artış beklentilerinin güçlenmesine ve talebin öne çekilmesine neden oluyor.

Verinin alt kırılımlarına bakıldığında;

Yıllık en düşük artış yüzde 5,77 ile haberleşme ana grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla yüzde 7,91 ile alkollü içecekler ve tütün, yüzde 8,33 ile giyim ve ayakkabı ve yüzde 13,96 ile eğlence ve kültür oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 28,90 ile lokanta ve oteller, yüzde 27,11 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 25,14 ile ev eşyası oldu.

Aylık bazda en az artış gösteren ana gruplar yüzde 0,03 ile alkollü içecekler ve tütün, yüzde 0,08 ile eğitim ve yüzde 0,58 ile haberleşme oldu. Buna karşılık, 2021 yılı Kasım ayında artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 6,31 ile ulaştırma, yüzde 5,36 ile çeşitli mal ve hizmetler, yüzde 4,10 ile lokanta ve oteller oldu.

Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ise 2021 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 9,99 bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 51,06, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 54,62 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 38,94 arttı. ÜFE ve TÜFE arasındaki makas 2020 Eylül ayından bu yana açılmaya devam ederken Kasım ayında fark 33,31 oldu.