​Tüketici Güven Endeksi yüzde 5,3 arttı

Mart 2021-Haziran 2022 arası dönemde düşüş eğilimine giren tüketici güven endeksi son dört aydır yeniden yükselmeye başladı.

Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan mevsim etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi, Ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 5,3 oranında arttı; Eylül ayında 72,4 olan endeks, Ekim ayında 76,2 oldu.

Mart 2021’de 86,7 olarak ölçülen endeks değeri Haziran 2022’de 63,4’e kadar gerilemişti. Bu düşüşte özellikle gıda ve konut fiyatlarındaki artış ve döviz kurlarındaki dalgalanmalar önemli bir rol oynadı. Son dört aya bakıldığında, güven endekslerini etkileyen göstergelerde belirgin bir iyileşme kaydedilmese de turizm gelirlerinin katkısıyla döviz kurlarının nispeten yatay seyrettiğini, sosyal konut projesinin konut fiyatlarındaki artışı frenlediğini ve Temmuz ayında asgari ücrete yapılan zammın toplumun geniş kesimlerine olumlu yönde yansıdığını söyleyebiliriz.

Alt endeksler incelendiğinde; geçen 12 aylık döneme göre mevcut dönemde hanenin maddi durumu yüzde 8,4, gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durum beklentisi yüzde 6,7, geçen 12 aylık döneme göre mevcut dönemde genel ekonomik durum yüzde 3,9, gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durum beklentisi yüzde 5,3 oranında arttı.

Tüketicilerin hem hanenin maddi durumuna hem de genel ekonomik duruma ilişkin beklenti ve değerlendirmelerinin geçen aya göre olumlu yönde değişmesi önemli.

Ekim ayında tüm alt endeksler yükselirken sadece geçen 12 aylık döneme göre gelecek 12 aylık dönemde tüketici fiyatlarının değişimine ilişkin beklentide yüzde 0,7’lik sınırlı bir düşüş olduğunu görüyoruz. Bu endeksin azalması tüketici fiyatlarında artış beklentisine işaret ediyor.

Ekim ayında gelecek 12 aylık dönemde otomobil satın alma ihtimali alt endeksi yüzde 17, gelecek 12 aylık dönemde konut satın alma veya inşa ettirme ihtimali alt endeksi ise yüzde 25,5 oranında arttı. Son üç aydır indirilen faiz oranlarının otomobil ve konut satın alma ihtimalini güçlendirdiğini söyleyebiliriz.

Tüketim eğilimlerine bakıldığında da iç talepteki canlılığın önümüzdeki dönemde de devam edeceği görülüyor. Geçen 3 aylık döneme göre gelecek 3 aylık dönemde yarı-dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi yüzde 3,3, mevcut dönemin dayanıklı tüketim malı satın almak için uygunluğu yüzde 11,9, geçen 12 aylık döneme göre gelecek 12 aylık dönemde dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi yüzde 2,3, gelecek 3 aylık dönemde tüketimin finansmanı amacıyla borç kullanma ihtimali alt endeksi ise yüzde 2,1 oranında arttı.

Tüketici güven endeksindeki artış tüketimin artacağına işaret ettiği için yılın ikinci yarısında, özel tüketim harcamalarının büyüme kompozisyonundaki payının da artmasını bekleyebiliriz. Ancak güven endeksleri 0-200 aralığında değer alıyor ve endeks değerinin 100'den büyük olması tüketici güveninde iyimser durumu gösteriyor. Endeks değeri mevcut durumda 100 eşik değerin altında kalsa da tüketicilerin ekonomiye olan güveni Temmuz ayından bu yana artıyor.