Üretici Fiyatlarındaki Artış Yavaşladı
Üretici fiyatları, enerji, hammadde ve tedarik zincirinde yaşanan sıkıntılar nedeniyle tüm dünyada artıyor. Diğer yandan döviz kurlarındaki artış da üretimde ithal girdi kullanımının yüksek olduğu ülkeler için ilave bir risk oluşturuyor.
Yıllık
değişim oranları tablosuna bakıldığında Yİ-ÜFE’nin son 16 aydır kesintisiz
olarak arttığı görülüyor.
Tüketici
fiyatlarını etkileyen talep unsuru küresel salgın nedeniyle bazı sektörlerde ciddi
anlamda daraldığı için, üreticiler artan bu maliyetleri fiyatlara
yansıtamadılar. Bu nedenle tüketici ile üretici fiyatları arasındaki makas her
ay daha da açılıyordu. Mayıs 2020’de tüketici fiyat endeksi yıllık yüzde 11,39,
yurt içi üretici fiyat endeksi ise yıllık yüzde 5,53 oranında artmıştı. Geçen
ay açıklanan Ağustos verisinde ise TÜFE’de yıllık yüzde 19,25, Yİ-ÜFE’de yıllık
yüzde 45,52 artış gerçekleşmişti.
Tüketiciler
aradaki bu 26,27 puanlık farkın yakın bir zamanda kapanacağını düşündükleri
için ki bu durum ÜFE’nin inmesiyle zor olacak, talebi öne çekiyorlar. Bu da,
fiyatlama davranışlarında önemli ölçüde bozulmaya yol açarken, enflasyon
beklentileri de yukarı yönlü revize ediliyor.
Ancak
son açıklanan Yİ-ÜFE’nin yıllık artış hızı yavaşladı ve tüketici fiyatları ile
arasındaki fark 24,38’e geriledi.
Türkiye
İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre; yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 1,55, bir
önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 30,50, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 43,96 ve on iki aylık
ortalamalara göre yüzde 33,83 oranında arttı.
Yurt
içi üretici fiyatlarındaki yıllık artış geçen aya göre 1,56 puan gerilemiş olsa da mevcut seviyesi hâlâ yüksek.
Bu
hafta finansal yatırım araçlarının reel getiri oranları da açıklandı. En yüksek
aylık reel getiri, TÜFE ile
indirgendiğinde yüzde 0,53
oranlarıyla DİBS (Devlet İç
Borçlanma Senetleri)'de gerçekleşti.
DİBS, 3 aylık değerlendirmede;
TÜFE ile indirgendiğinde yüzde 1,32 oranıyla
yatırımcısına en yüksek reel getiri sağlayan yatırım aracı oldu.
Altı aylık değerlendirmeye göre külçe altın; TÜFE ile indirgendiğinde yüzde 5,67 oranıyla en yüksek reel getiriyi sağladı.
Finansal
yatırım araçları yıllık olarak
değerlendirildiğinde ise BIST 100
endeksi; TÜFE ile indirgendiğinde yüzde
7,96 oranıyla yatırımcısına en yüksek reel getiriyi sağlayan yatırım aracı oldu.
Manşet
enflasyon oranı, yüzde 18 olan politika faizinin üzerinde kalmaya devam ediyor.
Çekirdek enflasyon ise (C endeksi- enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü
içkiler ile tütün ürünleri ve altın kalemleri hariç) 16,98 ile faiz oranının
altında ancak geçen aya göre 0,22 puan yükseldi.
ABD 10 yıllık tahvil faizinin 1,60’ya çıkmasıyla dolar kuru dün öğlen saatlerinde rekor tazeledi ve 8,97 TL’yi aştı. Dolar kurundaki artış trendi Eylül ayında başlamıştı. Bu durum tüketici fiyatlarına henüz yansımadı. Baz etkisi nedeniyle Kasım ve Aralık aylarında enflasyonda düşüş bekleniyordu. Bakalım bu gelişmeler karşısında beklentiler revize edilecek mi?
