VAR Geldi Tartışmalar Yine Var
Futbol üzerine olumlu ya da olumsuz ne söylense tutuyor. Dünyada da böyle bu durum bizim ülkemizde de. Futbolun sadece bir spor olmadığı, bu sporun çok önemli bir endüstri de olduğu bir gerçek. Futbol takımları için olduğu kadar ülkeler için de bir endüstriye dönüşmüş durumda futbol.
Futbol ve endüstri konusunda değerli şair dostum Nadir Aşçı’nın Ihlamur dergisinin Mayıs 2019 sayısında bir yazısı yer alıyor. Son zamanlarda futbol üzerine yazılar kaleme olan Aşçı’nın bu yazılarının kitaplaştırmasını merakla bekleyenlerdenim.
“Futbol, dünya ölçeğinde sanayileşmesini, endüstrinin bir kolu olması hamlesini nihayete erdirdi. Buradan eskiye dönüş olmaz artık. Fakat oyun daha birçok yenilik ve gelişmeye (!) açık bir seyir hâlinde. Kapitalizm’in hükümran olduğu, paranın tek hâkim güç olduğu bir düzende yeniliklerin ve gelişmelerin (!) önü açıktır.” ( Nadir Aşçı- Ihlamur dergisi- sayı 78)
Çocukluk yıllarımın Sakarya’da geçmiş olmasından kaynaklanan bir durum olsa gerek futbol ile yakından ilgilendim her zaman. Hatta bu sevgi beni 1991 yılında Olay gazetesi muhabiri bile yaptı. Stadlar arasında koşturarak maçları takip ettiğim yılları da yaşadım.
Günümüzde futbol, dünyayı kuşatmış durumda. Algı olarak bile aynı hissiyat devam ediyor. Barcelona şehrinin adını duyan büyük bir çoğunluğun aklına ilk olarak Barcelona Futbol Kulübü ve Messi geliyor.
Bir futbol maçı bittiğinde tartışılan en önemli konu hakemler oluyor genelde. Hakemliğin özel bir ilgi, algı, intizam istediği muhakkak. Anlık kararlar vermeyi gerektiren bir meslek hakemlik.
Hakemlerin verdikleri yanlış kararlar dünyada o kadar büyük boyutlara ulaştı ki 2011 yılında Video Hakem Uygulaması (VAR) çalışmaları başladı ve 2012 yılında Dünya Kulüpler Kupası’nda ilk defa kullanıldı VAR. Sistemin başarılı olduğu görülünce de 2013 yılında İngiltere Futbol Federasyonu maçlarda bu sistemi kullanmaya başladı.
2018-2019 sezonunda Türkiye’deki maçlarda da VAR sistemi uygulanıyor. Tartışmaların azalacağı, daha adil sonuçların ortaya çıkacağı beklentisi ile başlayan Süper Lig maçları ne yazık ki en ağır tartışmaların yaşandığı bir sezonu yaşıyor. Maçların soğuması, uzaması gibi sonuçlar artık birçok sonucun önüne geçti bile.
Hatta Şubat 2019’da Merkez Hakem Kurulu Başkanı Yusuf Namoğlu’nun istifası da VAR sisteminin çok da sağlıklı işlemediğinin bir kanıtı.
Önceleri sadece sahadaki hakemin kararları ile yönetilen maçlara artık VAR sisteminin başında bulunan hakemler de eklenince karmaşık olan yönetim daha da çıkmaza girdi. Eleştirilen hakemler sadece saha içinde kalırken şimdi VAR sisteminin başındaki hakemler de hedef olmaya başladı.
Eleştirilere bakılınca mevzunun ciddiyeti daha iyi anlaşılabilir. Verilmeyen penaltılar, iptal edilen goller, verilen penaltılar derken maçları VAR sisteminin ve daha çok sistemin başındaki hakemin yönettiği anlaşılıyor.
VAR ile sürekli değiştirilen kararları görünce bu sistemden önce verilen kararlara mı inanalım yoksa bir videonun gönderdiği görüntülere mi itimat edelim bunu anlamak pek de mümkün değil.
Futbol için yakıştırılan “ayak oyunu” ifadesinin sadece sahada kalmadığı aşikâr. Futbol dışında daha büyük müdahalelerin olduğuna şahit oluyoruz. Güçlünün her alanda hakim olduğu futbol dünyasında yapılan hesapların kirliliği aslında futbolu bir eğlence aracı olarak takip edenleri de futboldan uzaklaştırmaya başladı. Fanatik boyutta bağlıların takımlarını her şartta ve durumda takip ettiği, futbolu uzaktan sevmeyi tercih edenlerin de “Artık hiçbir futbol takımını desteklemiyorum.” diyerek paylaşım yaptığı zamanları yaşıyoruz.
İyi futbol, temiz futbol gibi iyi niyetlerin yeni sezona kaldığı bir yılı geride bırakıyoruz. Şahsî olarak puan durumu beni mutlu edecek bir sonuçta olsa da yaşanan bunca tartışmadan sonra can-ı gönülden mutlu olduğumu söyleyemeyeceğim. Gönül ister ki futbol bir spor alarak kalsın ve bir maç bittikten sonra insanlar alınan sonucu huzurlu bir şekilde kabul etsin. Bu şimdilik mümkün görünmüyor. Hem de VAR’a rağmen. Umutlar yeni sezonlara kaldı.
