Yabancıların şirket kurması kolay, hesap açan banka yok!
Dünyadaki bazı ülkelere kıyasla ülkemizde yabancı kişilerin şirket kurması çok kolaylaştırıldı. Şirket kuruluşunda kendi içinde tutarlılığı olan bir işleyiş var. Bu işleyiş temelinde de yerli ve yabancı kişilerin kurduğu şirketlerin çok hızlı kurulması sağlamış. Bu konuda, elektronik ortamdan daha fazla yararlanarak kuruluşu daha hızlı hale getirmek mümkün olabilir mi ona da bakmak lazım. Bazı işlemleri sırayla yapıyorsunuz ancak sırası gelen işlemler arasındaki koordinasyon elektronik ortamda daha kolay yapılabilir. Fakat hem mevzuattan kaynaklı sınırlamalar hem de kurumlar arası koordinasyon eksikliği problemi hala devam ediyor.
Yabancı bir gerçek veya tüzel kişi adına şirket kuruluşu için kabaca şu işlemler yapılır; önce kurucunun pasaport ve/veya şirket evrakları tercüme edilir, kurucu Ticaret Odasına maille kaydedilir, potansiyel vergi numarası alınır (bunun da kurucu kişi Türkiye’ye gelmeden önce alınabilir olması önemli), mersis hesabı açılır, şirket ana sözleşmesi elektronik ortamda yapılır, ticaret odası randevu verir gidilip evraklar imzalanır, banka hesabı açılarak sermaye ödemesi/blokajı yapılır, sermaye blokajı evrakı ticaret odasına teslim edilir, ticaret odası randevu verince (genelde 24 saat içinde verir) defterler ve imza sirküleri alınır, maliye yoklama yapar, vs vs… Bu işlemlerin yapılması aşamasında pinpon topu gibi bir oraya bir buraya gidersiniz hem de herşeyin elektronik ortamda yapılabildiği bu çağda. Bu işlemlerin tamamı bir günde bitmeyebiliyor. Oysa şirket kuruluşu çok daha kısa sürede bitirilebilir olmalıdır.
Bütün evrakları tek bir merkezde tek seferde yapmayı mümkün kılacak düzenleme ve işleyiş sağlamak lazım ki insanlar gereksiz yere git gel yapmasın, zaman kaybı da olmasın, bir memur evrakları eline alınca tek seferde herşeyi bitirsin. Bu konuda temelde bazı sorunlar var bunlardan önemli olan biri de sermaye ödemesi konusu.
Şirket kurmak çok kolay ancak bankalar yabancı kişilere hesap açmak istemiyor. Bu konuda çok büyük zorluklar çıkartıyorlar. Sistemde kayıtlı bütün bankaların sermaye blokajı alabilir olması sağlanmalı ve hatta bu işlemi yapmakları da zorunlu olması lazım. Şirket kuracak kişi hangi bankaya sermaye blokajı yapmak istediğini seçip sermaye blokajını ticaret odası vasıtası ile bankaya yatırmış olabilmesine imkan verecek bir yazılım geliştirilmesine ihtiyaç var. Şirket kuruluşlarında sermaye blokajının ticaret odasına yapılması ve ticaret odaları ile bankalar arasında elektronik ortamda paylaşım yapılarak KYC (Know Your Customer) konusunda ticaret odasında imzalar alınarak sisteme yüklenebilir olmasını sağlayacak bir yazılımı devreye almak hiç de zor değil.
Düşünsenize ticaret odasına git işleme başla, bankaya git sermaye ödemesi blokajı yap sonra bu evrakı sunmak için tekrar ticaret odasına git sun, sonra işlemler tamamlanınca bir daha ticaret odasına git defter vs evrakları al. Sistemi böyle işletmek zorunda olduğunu düşünenlerin millete ne kadar gereksiz zaman kaybettirdiği ortada, ancak bu zaman ve enerji kaybı sorununu modern teknoloji ile çözme iradesi yok ortada. Bütün evrakları elektronik ortamda yükle, sermaye ödemesi blokajı yapacağın bankayı sistemden seç, parayı ticaret odası hesabına veya onun vasıtasıyla seçtiğin bankaya aktar, sadece bir kere ticaret odasına git, bütün imzaları at şirket kuruluşunu bitir, hepsi bu kadar işte. Hatta elektronik imza alanları sadece imza sirküleri için ticaret odasına götürerek bile bu işi elektronik ortamda sonuçlandırmak mümkün. Peki, biz bu işleyişi niçin sağlayamıyoruz? Kurumların alıştığı sistemin değişimine karşı direnmesi ve irade eksiği olduğu için bir adım daha ileri atılmıyor.
Bankaların yabancı ortaklı şirketlerin sermaye blokajı işlemini yapmak istememesi de ayrı bir sorun. Bunun da sistemi aksatıcı olduğu apaçık ortada, bankaların hesap açmaması nedeniyle sistem kilitleniyor. Bankalar görevlerini yapmıyor. Bu konuda “biz bir ticari kuruluşuz, hesap açmak istemediğimiz şirkete hesap açmayız” diyebiliyorlar. Peki siz hesap açıp sermaye blokajını kabul etmezseniz bu şirket nasıl kurulacak sorusuna cevap veren yok tabii ki. Bankaların sermaye blokajı için hesap açması zorunlu olmalı, sermaye blokaj hesabı ticari hesaplardan daha az evrak ile açılabilir olmalı ve bankaya hesap açma konusunda hiçbir insiyatif de verilmemeli ki sistem bütüncül olarak sağlıklı işlesin, kilitlenmesin. Sonrasında şirketlerin ticari işleri için hangi banka ile çalışacakları konusu da ayrı bir sorun.
Sonuç olarak daha çok elektronik dönüşüm, daha az zaman kaybı. Yarınlara bugünden hazırlanmak gerekiyor.
