​Yıllık enflasyon yüzde 38,21 oldu

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre; tüketici fiyat endeksi (TÜFE) 2023 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre yüzde 3,92, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 19,77, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 38,21 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 59,95 arttı. Yurt içi üretici fiyat endeksindeki (Yİ-ÜFE) yıllık artış yüzde 40,42, aylık artış ise yüzde 6,50 oldu.

Önceki veride TÜFE’deki yıllık artış yüzde 39,59, aylık artış ise yüzde 0,04 olarak gerçekleşmişti.

2022 yılı Ekim ayında yüzde 85,51 ile zirveyi gören TÜFE’deki yıllık artışın 8 aydır gerilediğini görüyoruz. Tekrar altını çizelim, yıllık enflasyondaki bu gerileme fiyatların düştüğünü değil, fiyatlardaki artış hızının yavaşladığını gösteriyor.

Bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup yüzde 14,76 ile konut oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 67,22 ile lokanta ve oteller oldu.

Ana harcama grupları itibarıyla 2023 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre en az artış gösteren ana grup yüzde 1,21 ile sağlık, bir önceki aya göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 11,13 ile alkollü içecekler ve tütün oldu.

Endekste kapsanan 143 temel başlıktan 20 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, 6 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 117 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti.

İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE'deki değişim, 2023 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre yüzde 3,45, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 23,64, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 46,63 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 59,18 olarak gerçekleşti.

TÜFE’deki aylık değişimi Mayıs ayı ile kıyasladığımızda belirgin bir artış olduğu görülüyor. Bu artışta döviz kurlarındaki yükseliş etkili oldu. Mayıs ayında ortalama 19,83 TL olan dolar kuru Haziran ayında yüzde 20 artışla 23,84 TL’ye çıktı. Aslında döviz kurlarındaki artışın fiyatlara birkaç ay sonra yansıması beklenir. Ancak enflasyonun yüksek seyrettiği dönemlerde üreticiler sattıkları malı aynı fiyattan yerine koyamadıkları için kur geçişkenliğinin süresi de kısalıyor.

Mayıs ayında doğalgazda "sıfır fiyat" yönteminin katkısıyla konut ana harcama grubu aylık bazda yüzde 13,79 oranında azalmıştı. Haziran ayında ise bu ana harcama grubundaki artış yüzde 2,99’a yükseldi.

Haziran ayında gerçekleşen akaryakıt fiyatlarındaki artış ise ulaştırma ana harcama grubuna aylık yüzde 7,96 olarak yansıdı.

Sonuç olarak 8 aydır yıllık bazda gerileyen TÜFE önümüzdeki aylarda yeniden yükseliş eğilimine girebilir. Döviz kurlarının yükselmesi, ücret zamları, baz etkisinin Haziran ayı ile birlikte sona ermesi ve vergi artışları fiyatlar üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturacaktır.