Gazi'nin İçki Masası

Masaysa masa, Reisicumhursa Reisicumhur kardeşim, buyurun bu masanın da masrafını tesbit edin!

Yalova'da Gazi'nin masasında İsmet Paşa ile el sıkışmamaları dikkatlerden kaçmadı. Daha başka zamanlarda da aralarında sert rüzgarlar esiyordu. Gazi İsmet Paşa'ya yazdığı mektupta "İsmet, şüphesiz çok iyi bir adamsın, ancak bu tür hissi tavırların 'masa' etrafında gerçekleşmesini doğru bulmuyorum!" diyordu.

O vakitler halk adına açıldığı söylenen meclis bile siyasete bulaşmada dikkat etmek zorunda bırakılmış, vekiller sadece 'tasdik' zümresi haline getirilmiştiu2026

Geçen gün bahsettiğimiz Doktor Reşid Galip'in nasıl iki asker tarafından Gazi'nin bir göz kırpmasıyla önüne getirildiğini ve yine aynı şekilde yerine oturtulduğunu anlatmıştım. Şimdi de onun öncesi neler nasıl yaşanmıştı onu yazalım...

Sokakda siyasete yer yok, basında asla aykırı ses çıkmasına müsaade edilmezdi.

Sadece içkili toplantılarda Gazi'nin masasının etrafında toplananlar belli çerçevede fikirlerini beyan edebiliyordu. Doğrusu zamanın başbakanı İsmat Paşa ve kabinesi de bundan hoşnut olmuyordu çok zaman. Ancak Gazi, 'yeni fikirlerin kaynağı' ve 'ihtilafların' çözümünün tek merkezi bu 'içki masaları' olduğu noktasında ısrarlıydı.

Bu masa sadece devletin karar merkezi değil aynı zamanda bir insanın kariyeri açısından da belirleyici, ya 'yukarı yahut aşağa doğru', kararını da veriyordu. Öyle ki, 'rakı' için en uygun 'mezenin' ne olduğunu bilmeniz, Gazi'nin hoşuna gitmesi bakımından kariyerinizde etkili olabiliyordu nitekim...

Masa toplantılarından birinde, 1932'de Dolmabahçe sarayında şöyle gerçekleşti.

Doktor Reşid Galip zamanın Maarif Vekili(Eğitim Bakanı) Esat Mehmet(Sagay) hakkında eleştiriye başlamış ve konuyu Ankara Halk Evlerindeki kadın öğretmenler uygulamalarına getırince, Gazi "Hocama karşı daha saygılı olmalısın" dedi. Esat bey Mustafa Kemal'in Erkanıharbiye sınıflarında tabya öğretmenliğini yapmıştı. Normalde böyle, Gazi aleyhine söze kimsenin cesaret edemeyeceğini herkes biliyordu ama 'rakının' verdiği cesaretle Reşid Galip konuşmaya devam etti. Bunun üzerine Mustafa Kemal "Derhal masayı terk et!" dedi. Fakat Reşid Galip buna da itiraz etti. Gazi "Bu durumda en doğrusu benim gitmem" dedi ve ayağa kalktı, kendisi ile beraber herkes dışarı çıktı ve Reşid Galip tek başına kaldı. Sonrası malum!

Hasılı bu masanın tesbitini yapacaklar ajitasyonla 'algı operasyonu' yapmaya pek mahirler ya, hatırlatalım, bunu da hesaba katmayı unutmasınlar, o dönem insanımız 'süpürge tohumu' yiyordu!