Kapasite Kullanımında Son 5 Yılın Zirvesi
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) tarafından gerçekleştirilen imalat sanayisi kapasite kullanım oranı çalışmasının sonuçları açıklandı.
Ekonomik büyüme üzerinde ana göstergelerden biri olan kapasite kullanım oranı Eylül ayı itibariyle zirve yaptı
İmalat sanayisi, kapasite kullanım oranında Eylül 2016'da Ağustos ayına göre 1,4 puan artış göstererek yüzde 76,6 olarak gerçekleşti. Böylece Aralık 2011'den bu yana en yüksek seviyeye ulaşmış oldu.
Bu oran, 2015 yılının aynı dönemine (% 75,9) göre de yüksek.
| Yıllar | Ocak | Şubat | Mart | Nisan | Mayıs | Haziran | Temmuz | Ağustos | Eylül | Ekim | Kasım | Aralık |
| 2011 | 74,6 | 73,0 | 73,2 | 74,9 | 75,2 | 76,7 | 75,4 | 76,1 | 76,2 | 77,0 | 76,9 | 75,5 |
| 2012 | 74,7 | 72,9 | 73,1 | 74,7 | 74,7 | 74,6 | 74,8 | 74,3 | 74,0 | 74,9 | 74,0 | 73,6 |
| 2013 | 72,4 | 72,2 | 72,7 | 73,6 | 74,8 | 75,3 | 75,5 | 75,5 | 75,4 | 76,4 | 75,6 | 76,0 |
| 2014 | 73,9 | 73,3 | 73,1 | 74,4 | 74,4 | 75,3 | 74,9 | 74,7 | 74,4 | 74,9 | 74,5 | 74,6 |
| 2015 | 73,7 | 72,8 | 72,4 | 74,1 | 74,9 | 75,1 | 75,9 | 74,8 | 75,9 | 75,5 | 75,9 | 75,8 |
| 2016 | 74,9 | 73,5 | 74,3 | 75,3 | 75,7 | 76,1 | 75,7 | 75,2 | 76,6 |
|
|
|
| Kaynak: TC Merkez Bankası | ||||||||||||
Kapasite kullanım oranının artmasında etkili olan sektör gruplarının dağılımı ise şu şekilde gerçekleşti.
| SEKTÖRLER | Yıllar | Ocak | Şubat | Mart | Nisan | Mayıs | Haziran | Temmuz | Ağustos | Eylül |
| Gıda ürünlerinin imalatı | 2015 | 72,1 | 70,3 | 69,3 | 69,7 | 70,3 | 68,6 | 69,8 | 68,7 | 70,9 |
| 2016 | 71,8 | 70,3 | 69,9 | 70,1 | 69,7 | 69,4 | 68,2 | 67,4 | 71,1 | |
| Tütün ürünleri imalatı | 2015 | 79,7 | 68,4 | 72,8 | 72,9 | 73,2 | 75,3 | 74,9 | 72,5 | 79,0 |
| 2016 | 73,8 | 74,6 | 83,0 | 78,8 | 78,1 | 83,7 | 78,7 | 80,1 | 80,3 | |
| Tekstil ürünlerinin imalatı | 2015 | 77,5 | 77,0 | 75,1 | 73,6 | 76,8 | 74,2 | 77,5 | 77,2 | 76,3 |
| 2016 | 77,1 | 75,5 | 76,0 | 77,2 | 78,7 | 78,8 | 78,3 | 77,5 | 77,8 | |
| Kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı | 2015 | 80,7 | 81,9 | 81,9 | 83,4 | 82,2 | 83,3 | 82,7 | 83,6 | 82,5 |
| 2016 | 82,5 | 83,5 | 83,8 | 83,9 | 85,3 | 85,0 | 84,5 | 84,2 | 84,4 | |
| Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması | 2015 | 64,8 | 65,7 | 64,5 | 65,2 | 66,1 | 67,2 | 65,5 | 65,3 | 66,0 |
| 2016 | 61,8 | 65,2 | 66,2 | 65,1 | 66,4 | 66,0 | 64,7 | 64,2 | 68,2 | |
| Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı | 2015 | 76,8 | 78,5 | 74,7 | 76,7 | 75,8 | 78,8 | 78,1 | 76,2 | 75,4 |
| 2016 | 72,5 | 74,4 | 75,0 | 74,6 | 73,0 | 71,6 | 73,5 | 70,2 | 76,2 | |
| Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı | 2015 | 74,7 | 72,1 | 71,3 | 74,8 | 77,8 | 78,1 | 78,1 | 75,9 | 77,5 |
| 2016 | 76,7 | 73,2 | 75,8 | 77,6 | 78,3 | 77,5 | 77,3 | 76,7 | 78,1 | |
| Ana metal sanayii | 2015 | 74,2 | 74,0 | 72,0 | 74,4 | 75,8 | 75,7 | 75,8 | 74,2 | 75,5 |
| 2016 | 74,9 | 74,3 | 74,0 | 75,6 | 76,3 | 76,9 | 74,4 | 76,2 | 76,9 | |
| Elektrikli teçhizat imalatı | 2015 | 71,5 | 71,8 | 75,6 | 75,6 | 76,4 | 77,8 | 78,2 | 75,2 | 77,8 |
| 2016 | 76,8 | 74,2 | 72,8 | 74,1 | 74,4 | 76,2 | 77,3 | 77,8 | 79,4 | |
| Diğer ulaşım araçlarının imalatı | 2015 | 75,7 | 71,8 | 72,0 | 75,1 | 72,7 | 74,4 | 72,9 | 72,5 | 71,3 |
| 2016 | 73,4 | 72,0 | 71,1 | 74,0 | 74,5 | 74,6 | 75,5 | 76,1 | 74,5 | |
| Kaynak: TC Merkez Bankası | ||||||||||
Mal gruplarına göre kapasite kullanım oranları değerlendirildiğinde, eylülde yatırım mallarında değişim gözlenmezken, gıda ve içecekler, dayanıklı tüketim malları, dayanıksız tüketim malları ve ara mallarında artış yaşandı.
Mevsimsel etkilerden arındırılmış kapasite kullanım oranı da Eylül ayında bir önceki aya göre 1,1 puan artışla yüzde 75,6 olarak gerçekleşti.
Ekonomiye güven artış trendindeu2026
Türkiye İstatistik Kurumunun verilerine göre ekonomik güven endeksi Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 20,8 oranında artarak 87,81 değerine yükseldi. Bu değer, Ağustos ayında 72,66 olarak gerçekleşmişti.
Ekonomik güven endeksindeki artışta; hizmet sektörü, imalat sanayi ve inşaat sektörü güven endekslerinde yaşanan artışlar etkili oldu.
| Endeks Türü | Endeks Değeri |
| Hizmet Sektörü | 96,23 |
| İnşaat Sektörü | 81,99 |
| Tüketici Endeksi | 74,29 |
| İmalat Sektörü (Reel Kesim) | 107,1 |
| Perakende Ticaret Sektörü | 97,99 |
| Kaynak: TÜİK | |
Mevsimsellikten arındırılmış reel kesim güven endeksi ise bir önceki aya göre 4.1 puan artarak 107.1 puan oldu.
Ekonominin genel gidişatı, son üç aydaki toplam sipariş miktarı, mevcut mamul mal stoku miktarı, gelecek üç aydaki üretim miktarı, gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarı, sabit sermaye yatırım harcaması ve mevcut toplam sipariş miktarı endeksi, artış yönünde etkiledi.
Merkez Bankasının değerlendirmesinde Ekim, Kasım, Aralık aylarındaki toplam istihdam miktarına ilişkin değerlendirmeler ise endeksi azalış yönünde etkiledi.
Özellikle imalat sektörü endeks değerinin yüksek çıkması ekonominin geleceği açısından olumlu bir husus.
Zira Endeksin iyimser değerlendirilmesinde 100 değeri önemli bir mihenk taşı:
Endeksin 100 değerinden büyük olması ekonomik faaliyetlerde iyimser görünüm; 100'den küçük olması ise kötümser görünüm olarak değerlendiriliyor. 100 olması ise ekonomik faaliyetlerde istikrarlı görünüm olduğunu gösteriyor.
Her ne kadar yılın son üç ayı için istihdama ilişkin değerlendirme Merkez Bankası tarafından olumsuz değerlendirilse de bu düşüncenin yersiz olduğunu düşünüyorum.
Gelecek üç aydaki üretim miktarı, gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarı, sabit sermaye yatırım harcaması ve mevcut toplam sipariş miktarı endeksinin olumlu olduğu ve imalat sanayii kapasite kullanım oranının arttığı göz önünde bulundurulursa istihdama ilişkin güven endeksinin pozitife döneceğini mülahaza ediyorumu2026
Sanayi endeksi Temmuz'u telafi ettiu2026
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), tarafından açıklanan rakamlara göre mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi, ağustosta temmuz ayına göre yüzde 9,4 arttı.
Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ise ağustosta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2,2 artış gösterdi. Geçen yılın aynı ayına göre ise yüzde 2,8 arttı. Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2,2 arttıu2026
Yani sanayi üretimi, temmuzda yaşadığı sıkıntıyı, Ağustos ayında telafi ettiu2026
