​Tüketici güven endeksi 68 oldu

Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan tüketici güven endeksi, Temmuz ayında 80,1 iken Ağustos ayında yüzde 15,1 oranında azalarak 68,0 oldu.

Tüketicilerin maddi durum ve genel ekonomiye ilişkin mevcut durum değerlendirmeleri ile gelecek dönem beklentilerini, harcama ve tasarruf eğilimlerini ölçen tüketici güven endeksi, seçimlerin yapıldığı 2023 yılı Mayıs ayında 91,1 değerini alarak son 5 yılın zirvesini görmüştü.

Son üç aya bakıldığında ise endekste sert düşüşler kaydedildiği görülüyor. Haziran ayında yüzde 6,5, Temmuz ayında yüzde 5,9 oranında düşen güven endeksi Mayıs ayından bu yana 23,1 puan gerilemiş oldu.

Alt endeksler incelendiğinde;

Mevcut dönemde hanenin maddi durumu alt endeksi bir önceki aya göre yüzde 12,9, gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durum beklentisi yüzde 19,6, gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durum beklentisi yüzde 23,2, gelecek 12 aylık dönemde dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi yüzde 5,7 oranında geriledi.

Bu düşüşte enflasyon ve döviz kurlarının yükselmesinin etkili olduğunu söyleyebiliriz. Öte yandan enflasyon beklentisinin arttığı dönemlerde dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi alt endeksi de yükselirdi. Diğer bir ifadeyle tüketim eğilimlerini gösteren endekslerin yükselmesi, enflasyon beklentisi nedeniyle talebin öne çekileceğini gösterirdi. Ancak son dönemde kredi koşullarının sıkılaşması tüketimi azaltan ana unsurlardan biri oldu.

Dün TCMB Para Politikası Kurulu faiz kararını açıkladı ve politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı 750 baz puan artarak yüzde 17,5’ten yüzde 25 düzeyine yükseldi. Bir önceki toplantı metninde faiz artışının devam edeceği mesajı zaten verilmişti. Beklentiler ise 250 baz puan olacağı yönündeydi. Kararın açıklanmasının ardından 27,22 TL seviyesinde olan dolar kuru yüzde 2’ye yakın kayıpla 26,67 TL’ye geriledi.

Geçen ayki toplantı metninde yer alan, Kurul, dezenflasyonun en kısa sürede tesisi, enflasyon beklentilerinin çıpalanması, fiyatlama davranışlarındaki bozulmanın kontrol altına alınması için parasal sıkılaştırma sürecinin devamına karar vermiştir ifadesi enflasyonla mücadeledeki kararlılığın sürdüğünü gösteriyor.

İkinci paragrafta ise yeni ifadelere yer verildi. Yakın döneme ilişkin göstergeler enflasyonun ana eğiliminde yükselişin sürdüğüne işaret etmektedir. Bu gelişmede yurt içi talepteki güçlü seyir, ücret ve kur kaynaklı maliyet yönlü baskılar, hizmet enflasyonundaki katılık ve vergi düzenlemeleri belirleyici olmaktadır. Bu unsurlara ek olarak, akaryakıt fiyatlarındaki yükselişin de etkisiyle enflasyon beklentilerinde ve fiyatlama davranışlarında öngörülenin üzerindeki bozulma, enflasyonun yıl sonunda Enflasyon Raporu’ndaki tahmin aralığının üst sınırına yakın seyredeceğine işaret etmektedir. Bununla birlikte Kurul, parasal sıkılaştırma adımlarının etkisiyle, dezenflasyonun 2024 yılında Rapor ile uyumlu şekilde tesis edileceğini öngörmektedir.

Sonuç olarak piyasa beklentisinin üzerinde artan faiz oranı enflasyon açısından olumlu sonuçlar doğuracaktır. Çünkü son bir aydır dolar kurunun 27 TL bandında sakin bir seyir izlemesine rağmen enflasyondaki artışın devam etmesi talepteki canlılıktan kaynaklanıyordu. Öte yandan TL varlıklarına olan ilginin artması da maliyet enflasyonunu pozitif yönde etkileyecektir.