Ettehiyyatü duası nasıl okunur? Ettehiyyatü anlamı nedir? Tahiyyat olarak bilinen duanın okunuşu ve anlamını burada bulabilirsiniz. İşte Ettehiyyatü duası...…
Sözlük anlamı itibariyle "şehadet getirmek, tahiyyata oturmak; şahitlik istemek" anlamlarına gelen teşehhüd , İslam fıkhında namaz kılarken ka'dede (oturuşlarda) Tahiyyat duasını okuma anlamına gelmektedir. Ettehiyyatü (Tahiyyat) duasını namazların oturuş kısımlarında okuruz. Sahabe Efendilerimiz ve tabiîn dönemlerinde "tahiyyetü's-salat, hutbetü's-salat" olarak anılan tahiyyat daha sonraki dönemlerde kelime-i şehadetten dolayı "teşehhüd" ismi verilmiştir. Peygamber Efendimiz (s.a.v) "Ettehiyattü duasını" Kur'an'dan bir sûre öğretir gibi ashabına öğretmiştir. (İbn Mace, "İḳāmetü'ṣ-ṣalat", 24).
Hz. Peygamber; "Her iki rekatta oturduğunuz zaman; "et-tehıyyatü lillahhi… deyin" (Müslim, Salat, 24; Ebû Davud, Salat, 122) buyurmuştur.
Hanefi Mezhebine Göre Okunan "Tahiyyat Duası"
ETTEHİYYATÜ DUASI ARAPÇA YAZILIŞI
التَّحِيَّاتُ لِلَّهِ وَالصَّلَوَاتُ وَالطَّيِّبَاتُ ﴿﴾ السَّلامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا النَّبِيُّ وَرَحْمَةُ اللَّهِ وَبَرَكَاتُهُ ﴿﴾ السَّلامُ عَلَيْنَا وَعَلَى عِبَادِ اللَّهِ الصَّالِحِينَ ﴿﴾ أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ ﴿﴾ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ
ETTEHİYYATÜ DUASI OKUNUŞU TÜRKÇE
"Ettehiyyatu lillahi vessalevatu vettayibat. Esselamu aleyke eyyuhen-Nebiyyu ve rahmetullahi ve berakatuhu. Esselamu aleyna ve ala ibadillahis-Salihîn. Eşhedu en la ilahe illallah ve eşhedu enne Muhammeden abduhû ve Rasuluh." (Buharî, "Eẕan", 148, 150; Müslim, "Ṣalat", 55)
ETTEHİYYATÜ DUASI MEALİ (ANLAMI)
"Bütün dualar, senalar, bedenî ve malî ibadetler Allah Teala'ya mahsustur. Ey Peygamber! Sana selam olsun, Allah'ın rahmeti ve bereketi üzerine olsun. (Ey Rabb'imiz)! Selam bize ve Allah'ın salih kullarının üzerine olsun. Şahitlik ederim ki, Allah'tan başka ilah yoktur. Yine şahitlik ederim ki, Muhammed, O'nun kulu ve Peygamberidir."
ŞAFİİ MEZHEBİNE GÖRE OKUNAN "TAHİYYAT DUASI"
Şafii Mezhebine Göre Okunan "Tahiyyat Duası"
ŞAFİİ MEZHEBİNE GÖRE ETTEHİYYATÜ DUASI ARAPÇA YAZILIŞI
اَلتَّحِيَّاتُ اَلْمُبارَكاتُ اَلصَّلَوَاتُ اَلطَّيِّباَتُ لِلَّهِ، اَلسَّلامُ عَلَيْكَ أيُّهَاالنَّبِيُّ وَرَحْمَةُ اللَّهِ وَبَرَكَاتُهُ، اَلسَّلامُ عَلَيْنَا وَعَلَى عِباَدِ اللهِ الصَّالِحيِنَ، أَشْهَدُ أَنْ لاَ إلَهَ إِلاَّ اللَّهُ، وَأَشْهَدُ أنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ
ŞAFİİ MEZHEBİNE GÖRE ETTEHİYYATÜ DUASI OKUNUŞU TÜRKÇE
Şafiîler'in benimsediği İbn Abbas (r.a) rivayetinde "Tahiyyat Duası" şöyledir:
"et-Tahiyyatü'l-mübarekatü's-salavatü't-tayyibatü lillahi es-selamü aleyke eyyühen-nebiyyü ve rahmetullahi ve berekatühü es-selamü aleyna ve ala ibadillah-is-salihine eşhedü en la ilahe illallah ve eşhedü enne Muhammeden resulullah." (İbn Mace, "İḳāmetü'ṣ-ṣalat", 24; Ebû Davûd, "Ṣalat", 178)
ŞAFİİ MEZHEBİNE GÖRE ETTEHİYYATÜ DUASI MEALİ (ANLAMI)
"Tahiyyatlar, bereketler, salavatlar ve güzel şeyler Allah'ındır Ey nebi! Allah'ın selamı, rahmeti ve bereketi senin üzerine olsun Bize salih kulların üzerine de selam olsun Ben şehadet ederim ki Allah'tan başka ilah yoktur ve yine şehadet ederim ki Muhammad Allah'ın resulüdür."
ETTEHİYYATÜ (TAHİYYAT) NE ZAMAN OKUNUR?
Tahiyyat namazın ilk oturuş (ka'de-i ûla) ve son oturuş (ka'de-i ahîre) denen kısımlarında okunur. "Ka'de-i ahîre "son oturuş" demektir. Namazın sonunda teşehhüt miktarı oturup beklemek namazın rükünlerindendir. İki rekatlı namazlarda ikinci, üç rekatlı namazlarda üçüncü ve dört rekatlı namazlarda ise dördüncü rekattan sonraki oturuşlar "son oturuş" tur.
Hanefîlere göre son oturuştaki süre, teşehhüt miktarıdır. Bu ise "Tahiyyat" duasını okuyacak kadar bir süredir. Bütün oturuşlarda tehıyyat duasını okumak vacip hükümündedir.
Şafiî ve Hanbelîlere göre, son oturuşta farz olan oturma süresi, teşehhüt miktarına ek olarak, Hz.Peygamber'e salavat getirebilecek, yani, "Allahümme salli ala Muhammed" diyecek kadardır.
Son oturuşta teşehhüt miktarı oturmanın farz oluşu şu hadise dayanır: "Hz. Peygamber, Abdullah İbn Mes'ûd (r.a)'a teşehhüdü yani Tahıyyat duasını öğretirken şöyle buyurmuştur: Bunu söylediğin veya yaptığın zaman namazın tamam olmuştur." (Ebû Davud, Salat, 178; İbn Hanbel, I, 422 .) Yani teşehhüdü okuduğun veya oturma işini yaptığın zaman namazın tamamdır. Burada, Rasûlullah (s.a.s), namazın tamamlanmasını bir fiile bağlamıştır. Bu fiil de oturma işidir. Hz. Peygamber, tehıyyatı ancak oturduğu
zaman okumuştur. Bu yüzden namazın tamam olması oturmaya bağlıdır.
ETTEHİYYATÜ NAMAZDA NEREDE OKUNUR?
TAHİYYAT DUASI İLE İLGİLİ HADİSLER
Hz. Peygamber; "Her iki rekatta oturduğunuz zaman; "et-tehıyyatü lillahhi… deyin" (Müslim, Salat, 24; Ebû Davud, Salat, 122) buyurmuştur. Ashab-ı kiram önceleri Allah Elçisi'nin arkasında namaz kılarken oturduklarında, "Cebrail'e, Mikail'e, filancaya ve falancaya selam olsun" diyorlardı. Hz. Peygamber kendilerine dönerek, Tahiyyat duasını öğretmiş ve oturuşta Tehıyyat okununca, bunun gökte ve yerde, Allah'ın her salih kuluna isabet edeceğini bildirmiştir. (Buharî, Ezan, 148.)
Hz. Peygamber'in, Abdullah İbn Mes'ûd (r.a)'e öğrettiği "Tehıyyat" duası şudur:
"et-Tehıyyatü lillahi ve's-salavatü ve't-tayyibatü, es-selamü aleyke eyyüha'n- nebiyyü ve rahmetullahi ve berekatüh. es-Selamü aleyna ve ala ibadillahi's-salihîn. Eşhedü en la ilahe illallah ve eşhedü enne Muhhammeden abdühû ve rasûlüh." (Buharî, 148, Müslim, Salat, 56, Ebû Davud, Salat, 12)
Anlamı: "Bütün dualar, senalar, bedenî ve malî ibadetler Allah Teala'ya mahsustur. Ey Peygamber! Sana selam olsun, Allah'ın rahmeti ve bereketi üzerine olsun. (Ey Rabb'imiz)! Selam bize ve Allah'ın salih kullarının üzerine olsun. Şunu bilir ve herkese açıklarım ki, Allah'tan başka hiç bir gerçek mabud yoktur ve yine bilir ve açıklarım ki, Hz. Muhammed, Allah'ın kulu ve peygamberidir."
TAHİYYAT DUASI NASIL ORTAYA ÇIKMIŞTIR?
Bazı tefsir ve fıkıh kitaplarında Tahiyyat duasıyla irtibat kurularak Resûl-i Ekrem'in mi'rac gecesinde tahiyyat, salavat ve tayyibat kelimeleriyle Cenab-ı Hakk'a tazimde bulunduğu, O'nun da buna selam, rahmet ve berekat kelimeleriyle mukabele ettiği, Resûlullah'ın gördüğü bu iltifat karşısında selamın bütün peygamberler, melekler ve insanlar üzerine olmasını temenni ettiği, bunun üzerine bütün meleklerin kelime-i şehadeti söyledikleri kaydedilir (mesela bk. Kurtubî, III, 425; İbn Nüceym, I, 342-343).
Bu sebeple teşehhüd duasını okumanın, kulun mi'racla sıkı bağı bulunan namaz ibadetinin belirli bölümlerinde (ka'deler) mi'rac gecesinde gerçekleşen bu olayın hatırasını yadetmesi ve bu vesileyle Allah'a tazimlerini sunması, Resûlullah'a selamlarını ve bağlılığını bildirmesi, Allah'ın kendisine, cemaate, meleklere ve salih kullara rahmetle muamele etmesini dilemesi gibi bir anlam taşıdığı yorumu yapılmıştır.
TAHİYYATTA ŞEHADET PARMAĞINI KALDIRMAMIN HÜKMÜ
Hanefilere göre teşehhüdde "la ilahe" derken sağ elin baş parmağı ile orta parmağın halka yapılıp şahadet parmağının kaldırılması ve "illallah" derken indirilmesi sünnet olmakla birlikte bazı alimler yerli yerince yapmakta zorlanan kişinin bunu terketmesini uygun görmüştür.
Şafiîler'e göre "illallah" denildiğinde şahadet parmağı kaldırılır ve ilk teşehhüdde ayağa kalkıncaya, son teşehhüdde selam verinceye kadar öylece bırakılır.
Teşehhüdün Arapça aslını bilmeyenlerin asıl metni öğreninceye kadar tercümesini okumaları caizdir. Arapça'sını bilen kişilerin tercümesini okuması hususunda farklı görüşler ileri sürülmüştür. Fıkıh alimleri İbn Mes'ûd'un rivayet ettiği, "Teşehhüdü gizli okumak sünnettendir" hadisini (Ebû Davûd, "Ṣalat", 180; Tirmizî, "Ṣalat",101) delil göstererek teşehhüdün gizli okunmasının sünnet olduğunu, ancak açıktan okunması halinde sehiv secdesi gerekmediğini söylemişlerdir.
Şafiîler'e göre üç ve dört rek'atlı farz namazların teşehhüdünden sonra Hz. Peygamber'e salat okunması sünnettir. Son oturuşta ise Salli-Barik dualarını okumak Hanefî ve Malikîler'e göre sünnet, Şafiî ve Hanbelîler'e göre ise en az, "Allāhümme salli ala Muhammed" demek farzdır. Namaz kılan kişinin Salli-Barik dualarının ardından Kur'an ve Sünnet'ten seçilmiş dua metinleri okuması bütün mezheplere göre müstehaptır. Öte yandan klasik İslam literatüründe nikah akdi sırasında veya çok önemli başka bir iş sebebiyle yapılan ve hamdele, salvele, kelime-i şehadet cümlelerini içeren bir konuşma metninin "hutbetü'l-hacet" diye adlandırıldığı ve teşehhüd kelimesinin böyle bir konuşma metnini, ayrıca cuma hutbesini ve bunların okunmasını ifade etmek üzere kullanıldığı görülür (Buharî, "Cumʿa", 29; Ebû Davûd, "Ṣalat", 223; Tirmizî, "Nikaḥ", 17; Şevkanî, VI, 148-149).
Kaynak: Prof. Dr. Hamdi DÖNDÜREN Delilleriyle Erkam İslam İlmihali, İlamtv, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi
