Şeytan, ilk insan ve ilk peygamber olan Adem (as)'dan önce yaratılmıştır. Uzun süre Allah'a ibadet ettiğinden dolayı, Allah O'nu meleklerin arasına koymuştur. Peki şeytan cennetten neden kovuldu? İşte cevabı...
Şeytan -aleyhilla'ne- huzûr-i ilahîden, ilim veya amel noksanlığı sebebiyle değil, edepsizliği yüzünden kovuldu. Bu yüzden şeytanı mahveden en güzel fazîlet, edeptir.
Hazret-i Mevlana İblisin Cennet'ten kovulmasını şöyle îzah eder:
"İblis, Hazret-i Âdem'e secde etmeyip Allah'ın emrine karşı gelince:
«–Benim zatım ateşten, onunki çamurdandır. Yüksek olanın aşağı olana secde etmesi nasıl yakışık alır?» dedi.
İşte İblis, Allah'a edepsizce karşılık vermesi yüzünden lanete uğradı ve huzûr-i ilahîden kovuldu. Üstelik bir de küstahlık edip, kendisini yaratanla cidale kalkıştı." (Fîhi Ma Fîh, s.159)
Ebû Ali ed-Dekkak -rahmetullahi aleyh- buyurur ki:
"Edebi terk etmek, ilahî huzurdan kovulmayı îcab ettirir. Her kim sultanın önünde terbiyesizlik ederse kapıya, kapıda edepsizlik ederse ahıra gönderilir."
Ecdadımız; "Edebi edepsizden öğren." diyerek edebe riayet etmeyenlerin hal ve akıbetlerinden ibret almayı öğütlemişlerdir. Bizler de şeytanın düştüğü vaziyetten gereken dersi çıkarmak durumundayız.
Cenab-ı Hakk'a karşı layıkıyla edep sahibi olan kul, laubalî hareketlerden kaçınır; bu vesîleyle ibadet ve muamelatındaki kusur, hata ve gafletinin farkına varır. Amellerine güvenme illetine yakalanmaz.
Unutmayalım ki, ne kadar güzel amelimiz olursa olsun bütün bunlar, okyanusa atılan bir kova su misalidir. Cenab-ı Hakk'ın lutufları karşısında bütün ibadet ve hizmetlerimizi az görmeliyiz. Kulluk mes'ûliyetimizi toplumdaki seviye ile değil, sahabe ve evliyaullahın hali ile mîzan etmeliyiz. Çünkü Cenab-ı Hak, Ensar ve Muhacirleri bizlere numûne göstermektedir.
