Neyzen Niyazi Sayın, yalnızca bir müzisyen değildi; Türk sanatlarının bütüncül bir temsilcisiydi. Ebru kağıtlarında yarattığı şiirsel desenler, sedef kakmacılığı ve ağaç işçiliği gibi el sanatlarındaki ustalığı, fotoğrafçılık tutkusuyla birleşince onu benzersiz kıldı. Peki, Niyazi Sayın kimdir? Neden vefat etti? İşte tüm detaylar…
Niyazi Sayın Kimdir?
Niyazi Sayın kimdir sorusu vatandaşların radarına girdi, 12 Şubat 1927’de İstanbul’un tarihi semti Üsküdar’da, Ömer Hulusi Bey ve Necmiye Hanım’ın en küçük çocuğu olarak dünyaya gelen Sayın, ailesinin Makedonya Resne ve Manastır kökenli olmasıyla zengin bir kültürel mirasın parçası olarak büyüdü.
Cami Musikisine Olan İlgisi Onu Türk Sanatlarının Eşiğine Taşıdı
Çocukluğunda Tanburi Cemil Bey’in taş plaklarını dinleyerek müziğe gönül veren Niyazi Sayın, gençlik yıllarında sporla (özellikle futbolla) iç içe olsa da, cami musikisine duyduğu tutku onu geleneksel Türk sanatlarının eşiğine taşıdı.
Sanat Serüveni Ne Zaman Başladı?
Sanat serüveni ne zaman başladı sorusunu merak edenler için, Niyazi Sayın’ın sanatsal serüveni, 1947’de ebru ustası Mustafa Düzgünman ile tanışmasıyla dönüm noktasına ulaştı. Düzgünman’ın evinde düzenlenen dini musiki meşklerine katılarak ney’e ilk adımını atan Sayın, aynı zamanda ebru, ciltçilik, fotoğrafçılık ve tesbih koleksiyonculuğu gibi geleneksel sanat dallarını da ondan öğrendi.
15 Yıl Boyunca Ney ve Resim Dersleri Aldı
İlk neyini –Re tonundaki “Süpürde Ney”i– 4 Mart 1948’de 10 liraya satın aldı ve Neyzen Gavsi Baykara’dan derslere başladı. Kısa süre sonra Hattat Necmeddin Okyay’ın aracılığıyla Neyzen Halil Dikmen’in öğrencisi oldu; tam 15 yıl boyunca her Perşembe günü onun evinde ney ve resim dersleri aldı.
Radyo Yayınlarında Düzenli Olarak Yer Aldı
1950’li yıllarda Üsküdar Musiki Cemiyeti’nde Neyzen Süleyman Erguner ile sahne alan Sayın, İstanbul Radyosu’nda icralara katıldı ve Nevzat Atlığ’ın dikkatini çekti. 1954’ten itibaren radyo yayınlarında düzenli yer aldı, İstanbul Belediye Konservatuvarı İcra Heyeti’nde görev yaptı ve Münir Nurettin Selçuk’un konserlerinde neyzenlik yaptı.
Sayısız Öğrenci Yetiştirdi
1976’da İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı’nda öğretim üyesi olarak Nefesli Sazlar Bölüm Başkanlığı’na yükseldi. Burada yetiştirdiği sayısız öğrenciyle, ney icrasını yenileyerek “Niyazi Sayın öncesi ve sonrası” diye bir ayrım yarattı; eskiden zor icra edilen makamlar (kürdilihicazkar, şeddaraban, nihavend gibi) onun kaydırma sistemi ve 26’lı birim perdesiyle erişilebilir hale geldi.
Türk Müziğini Dünyaya Tanıttı
Türk musikisi albümleriyle repertuvarı klasik mirasa öncelik veren Sayın, neyi “insan nefesinin doğal uzantısı” olarak konumlandırdı; bu felsefe, kayıtlarında ve konserlerinde evrensel bir derinlik yarattı. Avrupa turneleriyle Türk müziğini dünyaya taşıyan sanatçı, 2014’te Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’nü müzik dalında alarak ödüllendirildi.
Niyazı Sayın Neden Vefat Etti?
Niyazı Sayın neden vefat etti sorusunun yanıtı, Ne yazık ki, Neyzen Niyazi Sayın, 98 yaşında İstanbul’da hayata veda etti. Uzun süredir ileri yaşına bağlı sağlık sorunlarıyla mücadele eden usta sanatçı, doğumundan tam 98 yıl 7 ay 27 gün sonra aramızdan ayrıldı ki bu, Şubat 1927 doğumlu biri için doğal bir ömür yolculuğunun sonu. Kesin vefat nedeni resmi olarak açıklanmasa da, sanat çevreleri bunu yaşlılığa bağlı doğal sebepler olarak nitelendiriyor.
Sonsuz Mirası Nesillere Aktarılacak
Niyazi Sayın’ın mirası, ney’in naif sesinde, ebru’nun dalgalı desenlerinde ve yetiştirdiği nesillerde yaşamaya devam edecek. Türk klasik müziği ve geleneksel sanatlar meraklıları için bir ilham kaynağı olan bu efsane, “Neyzen Niyazi Sayın biyografisi” aramalarında sonsuza dek yankılanacak.
