Tevazu yada mütevazi kişiliğe sahip olmak hepimizin yapmak istediği ama kolay kolay beceremediğimiz bir iyi huy olarak bilinir. Kendini büyük görmemek, kendimiz haricinde insanları küçük görmemek toplum içerisinde edinmemiz gereken iyi huylardan biridir. İnsanlar ''tevazu'' sahibi olup ''mütevazi'' bir kişiliğie sahip olmanın nasıl yollardan geçtiğini araştırıyor. Konu ile ilgili verilen eğitimlere katılanlar dahi oluyor. Peki Tevazu nedir? Mütevazı kimdir? Mütevazı insanın özellikleri nelerdir? Alçak gönüllü olmakla ne kazanırız? İşte Konu ile ilgili araştırmamız.
Tevazu nedir? eş anlamlısı Alçak gönüllülük güncel sözlükte: Kendi değerini olduğundan aşağı göstermek, başkalarını küçük görmemektir.
Mütevazı, alçak gönüllü ise: bu özelliğe sahip büyüklenmeyen (kimse) demektir. Kökenbilimsel sözlükte: Arapça- Va z(d) وضع aşağı indirme.
anlamına gelir. Kısaca: Kişiliğini yüceltmeyen, kendini öne çıkarmayan anlamına geldiği söylenebilir. Batı Avrupa'da kullanılan humble kelimesine benzerdir.
Bu dillerde ve birçok dilde: daha alçak, yer yüzünde, düşük sözcüklerinden türeyen kişilik özelliğidir. Kibir, kendini beğenmişlik ve züppelikle zıt anlamdadır.
Âyet-i kerîmede buyrulur:
"İşte ahiret yurdu! Biz onu yeryüzünde böbürlenmeyi ve bozgunculuğu arzulamayan kimselere veririz. (En güzel) akıbet, takva sahiplerinindir." (el-Kasas, 83)
Alçak gönüllü olmakla ne kazanırız?
Kendimizi kazandığımız söylenebilir. İnsanın istekleri sınırlı değildir. Yetinmeyi bilmedikten sonra en büyük servet bile açlığı dindirmez. Hayatı duymak ve ondan keyif alabilmek alçak gönüllü olmaya bağlıdır. Bireyin yaşamı için yetinmeyi bilmek tek çıkar yoldur. Başkaları tarafından dünyaya getirilen, dışarısı tarafından eğitilen ve yaşamının kuralları başkalarınca belirlenen bireyin büyüklenmesi geçerli bir etkinlik değildir. Ne zaman gelip ne zaman çıkacağımızı bilmediğimiz ve gözle görülmeyecek kadar küçük bir alanda bulunan hayatlarımız ne kadar yüceltilebilir ki? Hak edilmiş bir hayat yok, ancak bahşedilmiş bir yapıdan söz edilebilir. Bizim olduğunu iddia etmek için bile sağlam bir temel yoktur ki hayat, sonsuz uzay- zamanda gelip geçici bir heves gibidir. Dolayısıyla Alçak gönüllülük insanın algısını tamamlayan hayati özelliklerdendir.
TEVÂZU NEDİR VE MÜTEVÂZI KİMDİR?
Tevazu sahibi insana mütevazı denir. Tevazû; alçak gönüllü olmak, Hak karşısında hiçliğinin idrakine erebilmektir. İnsan kendisinde bulunan ilim, mevkî ve mal gibi her hangi bir nîmet sebebiyle, bunlardan mahrum olanlara karşı üstünlük iddia ederek maddî-manevî haksızlık yapmamaktır.
MÜTEVÂZI İNSANIN ÖZLLİKLERİ
Tevazû, birçok güzel hasletin kendisine bağlı bulunduğu müstesna bir fazilettir:
Mütevazı müʼmin affedicidir. Affede affede, ilahî affa layık olmanın gayreti içinde bulunur.
Mütevazı müʼmin, kötülüğe dahî iyilikle mukabele eder.
Mütevazı müʼmin, başına gelen eza ve cefaları, kendisi için bir tezkiye ve ecir vesîlesi addeder. Sabır, rıza ve hamd haline bürünür.
Mütevazı müʼmin, cömert olur. Çünkü kendinde bir varlık görmez, elindeki varlığı kendine izafe etmez. Kendini bir emanetçi görür. Bu yüzden, Hakʼtan geleni yine Oʼnun yolunda sarf etmek, mütevazı kula zor gelmez. Bilakis infak edebilmek, ona tarifsiz bir lezzet verir.
Mütevazı müʼmin, hizmet ehli olur. Yüksek bir mesʼûliyet duygusu içinde, kendisini hizmetle mükellef görür.
Mütevazı müʼmin, fedakardır, zariftir, ince ruhludur…
Alçak gönüllü kişinin bazı özellikleri:
sınırlarını kabul etmek: her şeyde iyi olamayacağını kabul etmek, kendi hatalarını tanımak, sahip olduklarından memnun olmak,hata yapmaktan korkmamak, hata yaptığını kabul etmek kendini övmekten kaçınmak, her şeyi kendine mal etmemek, başkalarına müteşekkir olmak, kendini başkalarıyla karşılaştırmamak, öğrenmeye açık olmak, başkalarına yardım etmektir.
ALÇAK GÖNÜLLÜ OLMAKLA İLGİLİ SÖYLENMİŞ BAZI SÖZLER
Her türlü iyilik bir evde toplanmış ve onun anahtarı tevazu olmuştur. Her türlü kötülük bir evde toplanmış ve onun anahtarı kibir olmuştur. Yunus bin Hüseyin
Bey mütevazı ve alçak gönüllü olmalı, suçlu kimselerin de suçunu affetmelidir. Bey mağrur, kabadayı ve kibirli olmamalı; beyler büyüklük taslar ve kibirli olurlarsa, ey oğul onlar şüphesiz itibar görmezler. Kutadgu Bilig- Yusuf Has Hacib
Gerçekten alçak gönüllü olan bir insan, kendisinden hiç söz etmeyen insandır. Jean de La Bruyère
İnsan gururu yüzünden de alçak gönüllü olabilir. Michel de Montaigne
Büyüklenme elbisesini giyindin ise hemen üzerinden çıkarıp at. Halka karşı kibirle göğüs kabarttınsa, dilini hemen düzelt. Allah'ın varlığına ve birliğine inancın belirtisi alçak gönüllü olmaktır. Eğer sen de mümin isen alçak gönüllü ol. Atebetü'l Hakayık, Alçak Gönüllülük ve Kibir Edib Ahmed Yükneki
