Adalet Bakanlığı tarafından hazırlıkları tamamlanan ve TBMM’ye sunulan bu paket, hem hukukçular hem de vatandaşlar tarafından büyük bir ilgiyle takip edilmektedir. Peki, 10. Yargı Paketi nedir? 10. Yargı Paketi ne zaman yürürlüğe girecek? İşte bu yazımızda, 10. Yargı Paketi’nin öne çıkan maddelerini, içeriğini ve olası etkilerini detaylı bir şekilde ele alacağız…
10. Yargı Paketi Nedir?
10. Yargı Paketi nedir sorusu vatandaşların radarına girdi, 10. Yargı Paketi, Türkiye’de yargı sisteminin etkinliğini artırmak, ceza adaletini güçlendirmek ve toplumsal huzuru sağlamak için hazırlanan bir dizi yasal düzenlemeyi kapsayan kanun teklifidir.
10. Yargı Paketi’nin Öne Çıkan Değişiklikleri Neler?
10. Yargı Paketi’nin öne çıkan değişiklikleri neler sorusunun yanıtı ise, 10. Yargı Paketi, ceza adaleti sisteminde caydırıcılığı artırmayı, yargılama süreçlerini hızlandırmayı ve infaz rejimini daha insani ve etkin hale getirmeyi hedeflemektedir. İşte paketin öne çıkan maddeleri:
1. Denetimli Serbestlik Süresinin Artırılması
10. Yargı Paketi’nde en dikkat çeken düzenlemelerden biri, denetimli serbestlik sürelerinde yapılan değişikliklerdir. Mevcut sistemde bir yıl ve altında kalan cezalar için uygulanan denetimli serbestlik süresi, taslak düzenlemeyle iki yıla kadar çıkarılabilecek.
2. Ceza İnfaz Rejiminde Esneklik
Paket, ceza infaz rejiminde önemli reformlar öngörmektedir. İyi hal uygulamalarının şeffaflaştırılması ve koşullu salıverme sürelerinde düzenlemeler yapılması planlanmaktadır. Özellikle ikinci kez suç işleyen (mükerrer) mahkumlar için koşullu salıverilme oranı 3/4’e çekilerek bu kişiler de denetimli serbestlikten faydalanabilecek.
3. Adli Para Cezası ve Hapis Dönüşümünde Değişiklik
Kısa süreli hapis cezalarının adli para cezasına çevrilmesinde esneklik sağlanması, 10. Yargı Paketi’nin bir diğer önemli maddesidir. Bu düzenleme, özellikle hafif suçlarda cezaevlerinin doluluk oranını azaltmayı ve adalet sisteminin daha hızlı işlemesini sağlamayı amaçlamaktadır.
4. Mükerrer Suçlara Daha Ağır Yaptırımlar
Mükerrer suçlar, yani aynı suçu birden fazla kez işleyenler için daha ağır cezai yaptırımlar öngörülmektedir. Paket, bu tür suçlarda ceza indirimlerini sınırlandırmayı ve infaz sürelerini artırmayı hedeflemektedir. Bu düzenleme, suçun caydırıcılığını artırmayı ve toplum huzurunu korumayı amaçlamaktadır.
5. Mağdur Haklarının Güçlendirilmesi
10. Yargı Paketi, mağdur odaklı hukuk politikalarını güçlendirmeyi hedeflemektedir. Özellikle kadına ve çocuğa yönelik şiddet ve istismar suçlarında caydırıcı cezalar öngörülmekte, infaz süreleri artırılmakta ve ceza indirimlerine sıkı kısıtlamalar getirilmektedir. Ayrıca, tazminat mekanizmalarının daha etkin hale getirilmesi planlanmaktadır.
6. COVID-19 İzni Düzenlemesi
2020’de başlayan ve 31 Temmuz 2023’te sona eren COVID-19 izni düzenlemesi, 10. Yargı Paketi’nde yeniden ele alınmaktadır. Bu düzenlemeden, cezası 31 Temmuz 2023 itibarıyla kesinleşmiş ve cezaevinde bulunan mahkumlar yararlanırken, bu tarihten önce suç işleyip cezası kesinleşmeyenler kapsam dışında kalmıştı.
7. Trafik Suçlarına Yönelik Yeni Düzenlemeler
Paket, trafik güvenliğini tehlikeye atan eylemlere yönelik cezaları artırmaktadır. Örneğin:
- Ölümlü ve yaralamalı kazalarda olay yerinden kaçan sürücülere 1 ila 3 yıl hapis cezası ve 2 yıl ehliyet iptali öngörülmektedir.
- Ambulans, itfaiye ve polis araçlarına yol vermeyenlere 20 bin lira ceza uygulanacaktır.
- Israrlı araç takibi ve saldırı amacıyla araçtan inme gibi durumlar suç kapsamına alınacaktır.
8. İnternet ve Sosyal Medya Düzenlemeleri
İnternet yayınlarıyla hak ihlali durumunda içerik çıkarma ve bant daraltma kararları 24 saat içinde verilebilecek. Yurt dışı sosyal medya platformları bu karara uymazsa, önce %50, ardından %90 bant daraltma uygulanacaktır. Bu düzenleme, dijital platformlarda işlenen suçlarla mücadelede daha hızlı ve etkin bir sistem oluşturmayı hedeflemektedir.
9. Çocuk Hükümlülere Özel Düzenlemeler
Kasıtlı suçlardan 3 yıl veya daha az, taksirli suçlardan 5 yıl veya daha az hapis cezasına mahkum olan çocuk hükümlülerin cezaları doğrudan çocuk eğitimevlerinde infaz edilecektir. Ayrıca, çocuk kapalı ceza infaz kurumlarına çocuk hükümlülerin de eklenmesi ve iyi hal değerlendirmelerine bağlı olarak çocuk eğitimevine geçiş sağlanması planlanmaktadır.
10. Haksız Tahrik ve Suça Teşebbüs Düzenlemeleri
Haksız tahrik altında işlenen suçlarda ceza alt ve üst sınırları artırılmaktadır. Örneğin, müebbet hapis gerektiren bir suçun haksız tahrik altında işlenmesi durumunda ceza 16 yıldan 22 yıla çıkarılacaktır. Suça teşebbüs halinde ise ağırlaştırılmış müebbet yerine 14 yıldan 21 yıla, müebbet yerine 10 yıldan 18 yıla kadar hapis cezası verilecektir.
10. Yargı Paketi’nde Genel Af Var Mı?
10. Yargı Paketi’nde genel af var mı sorusunun detaylarını öğrenmek isteyenlere, Kamuoyunda en çok merak edilen konulardan biri, 10. Yargı Paketi’nde genel af veya kısmi af düzenlemesi olup olmadığıdır. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, bu konuda net bir açıklama yaparak genel af veya kısmi af düzenlemesinin gündemlerinde olmadığını belirtmiştir.
10. Yargı Paketi Ne Zaman Yürürlüğe Girecek?
10. Yargı Paketi ne zaman yürürlüğe girecek sorusunu merak edenler için, 10. Yargı Paketi, TBMM Adalet Komisyonu’nda kabul edilmiş olup, Genel Kurul’da görüşülerek yasalaşması beklenmektedir.
10. Yargı Paketi’nin Topluma ve Hukuk Sistemine Etkileri Neler Olacak?
10. Yargı Paketi’nin topluma ve hukuk sistemine etkileri neler olacak sorusunun yanıtı ise, 10. Yargı Paketi, ceza adalet sisteminde caydırıcılığı artırmayı, yargılama süreçlerini hızlandırmayı ve cezaevlerindeki doluluk oranlarını azaltmayı hedeflemektedir.
Mahkumların Topluma Kazandırılması Hedefleniyor!
Denetimli serbestlik ve koşullu salıverme düzenlemeleri, mahkumların topluma kazandırılmasını kolaylaştırırken, ağır suçlara yönelik cezaların artırılmasıyla cezasızlık algısı ortadan kaldırılmaya çalışılmaktadır. Mağdur haklarının güçlendirilmesi ve trafik suçlarına yönelik yeni cezalar, toplumsal huzurun korunmasına katkı sağlayacaktır.
